+998 (65) 221 29 06

+998 (65) 221 30 46

Allomalar

  1. Bosh sahifa  
  2. Allomalar  
  3. Aleksandr Sergeevich Pushkin

Aleksandr Sergeevich Pushkin

15.02.2022

O'zbekcha

 

     

Русский

 

     

English

 

     

Français

 

Deutsch

 

     

한국인

 

     

日本

 

Rus adabiyotining dahosi, hozirgi zamon rus adabiy tilining asoschisi A. S. Pushkin 1799- yil  6-  iyun  kuni  Moskva  shahrida  dvoryan  oilasida  tug`ildi.   Otasi  Lvovich  Sergey zamonasining ilgʻor kishilaridan edi. Oʻz uyida fransuz va rus yozuvchilarining kitoblaridan kutubxonasi bor edi. Uning ukasi, yaʼni A. S. Pushkinning amakisi Vasiliy Lvovich Pushkin shoir boʻlib, karamzinchilar oqimida ijod qilardi.
Aleksandr 12 yoshigacha uyida oʻqidi, keyin uni 1811 -yil Sarskoye Selo shaharchasida yangi ochilgan litseyga oʻqishga berishadi. Bu litsey davlatning yuqori ishlari boʻyicha chinovniklar yetkazib berardi. Litseyda u oʻziga Delvig, Pushin, Kyuxelbeker va shunga oʻxshash doʻstlar orttirdiki, ular bir umrga qadrdon boʻlib qolishdi. 1817- yilda litseyni bitirgan Pushkin Tashqi ishlar Kollegiyasida ish boshladi. Bu yerda u 1820- yilgacha ishladi. Shu yerda u A. S. Griboyedov bilan tanishdi.
1820- yil 9- mayida Pushkin shaxsan Aleksandr I buyrug`iga asosan general Inzov qoʻl ostiga xizmatga yuborishadi. Shu yilning yoz oylarida Inzov ruxsati bilan Rayevskiy oilasi
bilan sayohatga boradi. U Shimoliy Kavkaz, Qrimda boʻlib, Simferopol va Odessa orqali Kishinyovga qaytadi.
Kishinyovda u Pestel, Davidov, Yakushkin singari dekabristlar bilan tanishadi. Bu yerda uning birinchi “janubiy” poemasi “Kavkaz asiri” yuzaga keladi (1822). 1823- yilda ikkinchi poemasi  “Bogʼchasaroy  fontani”,  1823-  yilda  esa o'zining  “Yevgeniy  Onegin” she`riy romanini boshlaydi. 1824–26- yillarda yana surgun qilinadi.
Bu safar Pskov gubernyasiga qarashli Mixaylovskoye qishlogʻiga yuborishadi. Shaharda yurib oʻrgangan Pushkin qishloqda judayam zerikadi. U koʻpincha boʻsh vaqtlarini Osipova  xonimning  xonadonida  oʻtakazardi.  1825-  yil  dekabr  qoʻzgʻoloni  va  uning magʻlubiyatidan juda ham afsuslanadi. 1826- yil 8- sentabrda u podsho Nikolay I bilan uchrashadi. Bu yerda, yaʼni shoh qabulida u ochiqdan-ochiq podshoning savoliga “men dekabristlar tomonida boʻlardim” deydi.
1829- yil u Kavkaz boʻylab sayohatga chiqadi. Uning asl maqsadi surgun qilingan dekabrist  oʻrtoqlari  bilan  uchrashish  edi.  1830-  yilda  u  Moskvaning  eng  goʻzallaridan boʻlmish N. Goncharovaga uylanadi. Lekin oradan 4 yil oʻtar-oʻtmas har xil gaplar, uning oriyatiga tegadigan igʻvolar koʻpayadi. Uning N. Goncharova bilan oralari bir muncha sovuqlashadi. Oxiri borib bu gaplar uni Gollandiya elchisi Gekkernning saqlab olgan oʻgʻli
– Dantesni duelga chaqirishga majbur qiladi. Duel payti ogʻir yaralangan Pushkin 1837- yil 27- yanvar kuni 38 yoshida vafot etadi.
Pushkin ikki buyuk jahonshumul voqealar taʼsiri ostida oʻsib, maʼnaviy ulgʻaydi: Vatan urushi va dekabristlar qoʻzgʻoloni.
U litseyda oʻqib yurgan paytlarida Derjavin, Batyushkov, Jukivskiylarga oʻxshab yozishni istar va shularning asarlariga taqlid qilib oʻz asarlarini yaratardi. Uning asarlari yuqorida aytib oʻtilgan shoirlarnikiga koʻra barkamol yaratildi.
Uning litseyda oʻqib yurgan paytlaridayoq “Shoir doʻstimga” (1814), “Mening doʻstlarimga vasiyatim” (1815), “Mening epitadiyam” (1815), “Mening Aristorximga” (1815), “Hijron”, “Ayriliq” nomli she`rlari odamlarning diqqat e`tiborini o`ziga tortgan edi.
Pushkin  janubga  surgun  qilingan  paytlarida  litseyda  o`qib  yurgan  chog`laridan boshlab qoʻyilgan “Ruslan va Lyudmila” poemasini yozib tugatdi.