O`zbekiston mustaqillikka erishgan dastlabki kunlardan boshlab jamiyatimizning barcha sohalarida ulkan o`zgarishlar ro`y bermoqda. Bunday o`zgarishlar natijasida kelajagimiz vorislari hisoblangan yoshlardan malakali kadrlar tayyorlash masalasi har qachongidan ham dolzarb ahamiyat kasb etadi. Zero, yoshlarda yuksak kasbiy-ma’naviy fazilatlarni shakllantirish, moddiy-ma’naviy qadriyatlarni asrash, boy madaniy merosimiz, tariximiz, umuminsoniy qadriyatlarga hurmat, Vatanga muhabbat, milliy istiqlol g`oyasiga, milliy mafkuraga sadoqat ruhida tarbiyalash mamlakatimizdagi islohotlarning hal qiluvchi omili ekanligi sir emas. Yoshlar masalasiga o`z davrida Sharqning buyuk mutafakkirlari - qomusiy olimlar, hadis ilmi allomalari, shoirlar, yozuvchilar, tarixchilar, xalq qahramonlari, davlat arboblari tomonidan ham katta e’tibor berilgan. Abu Rayhon Beruniy: «...Lekin bunday alomatli (qobiliyatli) kishilar mashhur shaxs bo`lishi turgan gap degan ma’noni bermaydi. Hamma narsani keyinchalik olib boriladigan ta’lim-tarbiya hal qiladi. Yaxshi me’yorli ta’lim-tarbiya natijasida qobiliyatli bolalar o`sib-ulg`ayib, u yoki bu sohada iste’dodli kishilar bo`lib etishadilar» deb yozgan edi. Yurtboshimiz ta’lim-tarbiya masalasining o`ta muhim va dolzarbligini Abdulla Avloniyning «Tarbiya biz uchun yo hayot-yo mamot, yo najot - yo halokat, yo sadoqat-yo falokat masalasidir» degan chaqiriq so`zlari orqali izohlagan edilar.Biz jahon ayvonida globallashuv jarayonlari nihoyatda chuqurlashayotgan, mafkuraviy tahdidlar o`ta tahlikali tus olayotgan murakkab bir zamonda yashayapmiz. Ba’zi g`arazgo`y tashkilot va oqimlar tomonidan yoshlar ongini egallashga bo`lgan urinishlar bir daqiqa bo`lsin susaygani yo`q. Ana shunday og`ir va mas’uliyatli bir damda yashayotganligimizni o`ylaganimda hamisha uzoqni aniq-tiniq ko`ra oladigan Prezidentimizning siyosiy irodasi va ilmiy jasoratiga tasannolar aytaman.Bugun talabalar ertangi kunga to`la ishonch bilan, o`z aqli, mustaqil fikri, o`z mehnati, o`z xulosasi bilan yashamoqda, eng asosiysi, ularning o`z tanlagan yo`llari, maqsadlari bor. Bunday talabalarga esa hech qanday nopok kuch, buzuq g`oyalar, quruq shiorlar, chaqiriqlar bilan ta’sir etib bo`lmaydi.Shuni esdan chiqarmaslik lozimki, har qanday muallim o`zi ega bo`lgan bilim va ma’lumot, tarbiyalanganlik darajasi doirasidagina talabalarni kasbiy-ma’naviy tarbiyalash imkoniyatiga ega. Demak, ta’lim berishda o`qituvchining kasbiy-pedagogik mahorati o`ziga xos ahamiyatga ega.Pedagog ta’limni asosan, mashg`ulotlarning samarali usularidan foydalanish orqali amalga oshiradi. Biroq u darslardan ko`zlangan maqsadga hamma vaqt ham, har qanday samarador usul va dars shakllari bilan ham erisholmasligi mumkin. Chunki ta’lim uchun nimani, qanday o`qitish bilan birga KIM o`qitishi ham muhim ahamiyatga ega. Professor-o`qituvchi talabalarda darsga nisbatan mehr uyg`ota olishi, qiziqtira bilishi, dars jarayonida talabalarni tamoman o`ziga jalb qila bilishi, buning uchun esa talabalar tabiatini umumiy holda bo`lsada bilishi, o`zi o`rgatadigan fan asoslarini, uning o`ziga xos jihatlarini chuqur egallagan bo`lishi, talabalarning ruhiy holati va o`zlashtirish imkoniyatlarini to`g`ri hisobga olishi kerak. Agar muallim faoliyatida bu xususiyatlar o`z ifodasini topmasa, mashg`ulot jarayonida namoyon bo`lmasa, darslar ma’lum jihatlari bilan samarasiz bo`lib qolaveradi.Shuningdek, ustoz va murabbiyning eng avvalo, ma’naviy-ma’rifiy qiyofasi namunali bo`lishi zarur. Chunki o`zi shaxslik sifatlariga ega bo`lmagan, yaxshi tarbiyalanmagan, tafakkur doirasi tor o`qituvchi talabalarda ezgu ma’naviy fazilatlarni tarbiyalay olmaydi. Biz universitet professor-o`qituvchilarning yuqorida zikr etilgan sifatlarga molik bo`lishiga alohida e’tibor qaratmoqdamiz.Kelajakda oliy o`quv yurtida ta’lim jarayonini tobora rivojlanayotgan zamonaviy axborot texnologiyalari tizimidan keng va unumli darajada foydalanishsiz tasavvur qilib bo`lmaydi. Kelgusida talabalar o`zlari egallayotgan bilim darajasini vaqti-vaqti bilan o`zlari nazorat qilib bora oladilar, mustaqil mutolaa qilish uchun jahondagi yirik o`quv, ilmiy markazlar kutubxonalaridan zarur darajada foydalana oladilar, buning uchun esa oliy o`quv yurtlarida ko`p o`rinli yirik kompyuter xonalari, elektron kutubxonalarni barpo etish ta’lim tizimining muhim xususiyatlaridan biriga aylanadi.Oliy ta’lim tizimida bakalavriyat va magistraturadan iborat ikki bosqichli xalqaro standartga o`tish amalga oshirildi. Bu borada, ayniqsa, mamlakatimiz Prezidentining 2011 yil 20 maydagi "Oliy ta’lim muassasalari moddiy-texnik bazasini mustahkamlash va yuqori malakali mutaxassislar tayyorlash sifatini tubdan yaxshilash chora-tadbirlari to`g`risida"gi qarori oliy ta’lim muassasalarini modernizatsiyalash, ularni zamonaviy o`quv va ilmiy laboratoriya jihozlari bilan ta’minlash, ta’lim jarayonini sifat jihatdan yangi bosqichga ko`tarish, ilg`or pedagogik texnologiyalar, o`qitish shakllarini joriy qilish, pedagoglar mehnatini rag`batlantirishni kuchaytirish borasida yanada samarali ishlarni amalga oshirish imkoniyatini yaratdi. Mazkur qaror bo`yicha tayyorlangan, 2011-2016 yillarga mo`ljallangan dastur vazifalarini amalga oshirishga 277 milliard so`mdan ortiq mablag` ajratilganligi ushbu yo`nalishdagi ishlar nechog`lik keng ko`lam kasb etayotganligidan dalolatdir.Jumladan, dastur doirasida:Buxoro muxandislik texnologiyalari instituti o`quv binolari va talabalar turar joyi zamon talablariga mos ravishda kapital ta’mirlandi.Toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti Buxoro filiali uchun yangi zamonaviy o`quv binosi qurib topshirildi.Respublika talaba yoshlarining “Universiada-2013” sport musobaqalarini namunali o`tkazish maqsadida Buxoro davlat universitetidagi 1100 o`ringa mo`ljallangan 4 ta talabalar turar joyi binolari va 2 qavatli 750-o`ringa mo`ljallangan talabalar oshxonasi zamon talablariga mos ravishda kapital ta’mirlanib foydalanishga topshirildi. Shu bilan bir qatorda talabalar turar joyida yashovchi talabalar uchun barcha xonalar (yashash xonalari, ma’naviyat xonalari, oshxonalar, yuvinish joyi, sanuzel,) zamonaviy zaruriy mebel va uskunalar bilan to`liq jixozlandi.Bugungi kunda yuqorida zikr etilgan dastur davomi sifatida Buxoro davlat universiteti bosh o`quv binosi va ikkinchi o`quv binosida rekonstruktsiya (qayta ta’mirlash) ishlari amalga oshirilmoqda.O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2014 yil 22 iyuldagi qaroriga muvofiq viloyatda yangi oliy ta’lim muassasasi, Toshkent davlat stomatologiya instituti Buxoro filiali tashkil etildi. 2014-2015 o`quv yilidan boshlab Buxoro viloyatida beshta oliy ta’lim muassasasi faoliyat olib boradi. Bu esa viloyat yoshlariga yaratib berilayotgan ulkan imkoniyatlardan biridir. Barchaga ayonki, qaysi zamonda ta’limga, ilmu fanga, madaniyatga alohida e’tibor qaratilgan bo`lsa, o`sha davarda taraqqiyot bo`lgan, farovonlik yuz bergan, xalqning ma’naviyati yuksak darajaga ko`tarilgan. Bugun ham shunday. Xolisona fikrlaydigan bo`lsak, hech bir zamonda ta’lim-tarbiyaga, fan va sportga hozirgidek e’tibor berilmagan. Ayniqsa, bolalar, o`smirlar va yoshlarni jismonan sog`lom bo`lib voyaga etishlari uchun uzluksiz ravishda o`tkazilib kelinayotgan 3 bosqichli tizim "Umid nihollari", "Barkamol avlod" va “Universiada” sport musobaqalari tobora beqiyos ahamiyat kasb etib bormoqda. Xususan, Buxoro farzandlari boks bo`yicha ikki karra jahon chempioni, 2012 yil London olimpiadasining bronza medali, shuningdek, “El-yurt hurmati” ordeni sohibi Abbos Atoyev, 2008, 2012 yillarda sportning dzyu-do yo`nalishi bo`yicha Pekin va London olimpiadalarining bronza medallari sohibi Rishob Sobirov hamda 2012 yil sportning dzyu-do yo`nalishi bo`yicha London shahrida o`tkazilgan paralimpiada o`yinlarining kumush medal sohibi BuxDU talabasi Sharif Halilovning yutuqlari yurtimiz shonu shuhratini ko`klarga ko`tardi.YAqinda ko`hna va boqiy Buxoro shahrida o`tkazilgan yoshlik, go`zallik va epchillik bayrami "Universiada – 2013" mamlakatimizda sportni rivojlantirishga qanday ulkan ahamiyat berilayotganligiga yana bir dalildir. Oltinchi bor tashkil etilgan mazkur musobaqani yuqori saviyada o`tkazish uchun Buxoro shahrida muhtasham sport majmualari bunyod etilgani, qariyb 93,5 mlrd. so`m mablag` sarflanib, katta hajmdagi qurilish, rekonstruktsiya va obodonlashtirish ishlari amalga oshirilganligi diqqatga sazovordir. Iftixor bilan aytish mumkinki, yoshlarni sportga oshno etishning bunday noyob usuli dunyo mamlakatlarida umuman uchramaydi.Bu yutuqlarning barchasi zamirida buyuk va aziz ne’mat – istiqlol bergan imkoniyatlar yotadi. Bu imkoniyat va imtiyozlardan ruhlangan universitet pedagogik jamoasi respublikamizdagi barcha oliy o`quv yurtlari singari talaba-yoshlarning ilmiy salohiyatini kuchaytirish, ularni hozirgi zamon talablariga har tomonlama javob beradigan yuqori malakali mutaxassislar etib tayyorlash yo`lida bundan keyin ham barcha imkoniyatlarini ishga soladi. Barcha yurtdoshlarimizga shonli istiqlolimizning 23 yilligi muborak bo`lsin! Mustaqilligimiz abadiy va bardavom bo`lsin! Tulaganov Abdukabil Abdunabievich BuxDU rektori, texnika fanlari doktori, professor.Jumayev A’zamjon MizrobovichBuxDU Ma’naviyat va ma’rifat bo`limi boshlig`i
