Iqtisodiyot kafedrasi dotsenti, i.f.n. M.A. Oripov rahbarligida “Buxoro viloyatida granulali omuxta yem ishlab chiqarishni tashkil etish” tijoratlashtirishga tayyorlash loyihasini ishlab chiqilib, amaliyotga joriy qilindi.
Taklif qilinayotgan loyiha viloyat uchun yangi bo‘lgan tarkibida dag‘al xashak, shirali chorva ozuqasi, kunjara va boshqalardan iborat, granula ko‘rinishidagi qoramollar uchun omuxta yem ishlab chiqarishga qaratilgan. Mazkur ozuqa to‘yimli bo‘lib, hayvon uni yaxshi hazm qiladi va ularni mahsuldorligini oshiradi, olinadigan mahsulotga chorva ozuqasi sarf- xarajatlarini qisqartirish imkonini beradi. Shuningdek, chorva ozuqasini chiqindisiz foydalanishni, tashish va saqlash xarajatlarini pasaytirishni ta’minlaydi. Buxoro viloyati Romitan tumanida omuxta yemga bo‘lgan talab 13600 tonnani tashkil etsa, shundan 2000 tonna qoplanmagan ehtiyoji o‘rnini bosadi. Ishlab chiqariladigan granula ko‘rinishidagi omixta yem sut beradigan va bo‘rdoqiga boqiladigan qoramollarga mo‘ljallangan. Uning orginalligi shundaki, granulaning tarkibi hozirgi davrda qoramollarni oziqlantirishda ilg‘or xorijiy mamlakatlarda qo‘llanilayotgan turli ratsionlarni o‘rganilishi asosida shakllantirilgan. Laboratoriya usulida ishlab chiqqan granula- chorvachilikka ixtisoslashgan fermer xo‘jaligida sinab ko‘rilib, uning ijobiy natija ko‘rsatganligi ma’lumotnoma bilan tasdiqlangan. Granula ko‘rinishidagi chorva ozuqalari ishlab chiqarish bozori va granula turi hamda tarkibi o‘rganilib, u laboratoriya sharoitida ishlab chiqarilib, sinovdan o‘tkazildi. Ayni paytda potensial xaridorlarning ayrimlari bilan shartnoma tuzilgan
Loyihani amalga oshirish jarayonida qoramollarni boqish uchun berilayotgan dag‘al xashak, omixta yem va qo‘shimchalardan iborat kunlik ratsion o‘rnini bosuvchi boy tarkibga ega va chorva organizmiga tez singib ketadigan bo‘rdoqiga boqilayotgan va sut yo‘nalishidagi qoramollar uchun granula ko‘rinishidagi omixta yem ishlab chiqariladi. Qoramol uchun ishlab chiqariladigan granula ko‘rinishidagi omixta yem o‘z tarkibi bilan mamlakatimizda ishlab chiqarilayotgan boshqa omixta yemlardan farq qiladi va bevosita raqobatchisi yo‘q. Hozirgi vaqtda bozorda sotilayotgan kunjara, shrot, kepak kabi chorva ozuqalari granula tarkibida qo‘shilishi bois, bizning korxonamiz bu mahsulotlarni iste’molchisi sifatida bozorda faoliyat yuritadi. Faqat sochma omixta yem ishlab chiqaruchilar bizning korxonamiz raqobatchisi bo‘ladilar.Lekin, granula bilan mol boqishga ko‘nikkan chorvadorlar keyinchalik sochma omixta yemdan voz kechishlari tabiiy holga aylanadi.
2021 yilda loyihani bajarishda 424 185 000 so‘m mablag‘ ajratilgan.
