Buxoro davlat universiteti istiqlol yillarida

     Istiqlolning orombaxsh shabadalari keza boshlashi bilan O’zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov 1992 yildan viloyatlardagi bir qator pedagogika institutlarini universitetga aylantirib, xalq iqtisodiyotining turli tarmoqlari bo’yicha keng qamrovli bilimga ega oliy malakali mutaxassislarni tayyorlab etishtirish tashabbusi bilan chiqdi. Shunga ko’ra, 1992 yilning 15 martidan Buxoro pedagogika institutiga ham universitet maqomi berilib, uning imkoniyatlari yanada kengaydi. Ko’p yillik an’analariga ega ko’hna bu ilm dargohi oldida yangi istiqbollar eshik ochdi.

     Istiqlol yillarida qadimdan Sharqda dong qozongan Buxoroyi sharifning o’sha Forjaq, Arbiya, Ulug’bek, Mir Arab, Abdullaxon, Abdulazizxon, Ko’kaldosh, Nodir Devonbegi va boshqa o’nlab o’quv yurtlarining asrlar davomida to’plagan ilg’or an’analari qayta tiklanib, shu shuhratli an’analar vorisi, davomchisi sifatida Buxoro davlat universiteti hozirgi jahon tamadduniga mos shakllanish va rivojlanish jarayoniga tobora chuqurroq kirisha boshladi.

Universitet 1990-1991 va 2014-2015 o’quv yillarida

Ilmiy tadqiqot ishlari

Davlatva chet elgrantlarisoni

Ilmiy aloqalar

Nomdor stipendiatlar 

Sport sohasidagi natijalar

     Universitet olimlarining salmoqli xizmatlari davlatimiz tomonidan munosib baholanib, qator faxrli unvon va mukofotlarga sazovor bo’lishdi. Jumladan, o’z ilmiy g’oyalari va fidoyiligi bilan nafaqat respublikamiz, balki jahon ilm-faniga ham munosib hissa qo’sha olgan, dargohimizda bir necha yillardan beri sidqidildan xizmat qilib kelayotgan taniqli olim H.G’.Ne’matov 1996 yilda “O’zbekiston Respublikasida xizmat ko’rsatgan xalq ta’limi xodimi”, 2010 yilda “El-yurt hurmati” ordeni bilan taqdirlandi. Shuningdek, kimyo fanlari nomzodi, dosent M.S.Sharipov, A.R.Hafizov, H.A.To’rayevlar “Shuhrat” medali bilan, A.M.Kadirov “Fidokorona xizmatlari uchun” ordeni bilan, iqtisod fanlari nomzodi A.T.Jo’rayev “O’zbekiston belgisi” ko’krak nishoni bilan mukofotlandilar.

     Mustaqillikning dastlabki yillarida bakalavr akademik darajali mutaxassislar tayyorlashning 34 yangi yo’nalishi, magistrlar tayyorlashning 22 ixtisosligi yo’lga qo’yildi. Shu ixtisosliklarni bitirib chiqqan ko’plab magistrlar Buxoro davlat universitetida ilmiy va pedagogik faoliyatini davom ettirish uchun ishda qoldirildi. Hozirgacha BuxDU magistrlaridan 20 nafarga yaqini fan nomzodi ilmiy darajasiga sazovor bo’lishdi. Bular qatorida kimyo fanlari nomzodlari M.Sharipov, S.Nazarov, pedagogika fanlari nomzodlari H.Jo’raev, B.Ma’murov, iqtisod fanlari nomzodlari A.Jo’rayev, F.Rahmatullaeva, N.Ibragimov, fizika-matematika fanlari nomzodi M.Sharipov, texnika fanlari nomzodlari K.Samiev, Jobir Ahadov, Jasur Ahadov, Erkin Niyozov, O’.To’raeva, filologiya fanlari nomzodi N.Shirinova, biologiya fanlari nomzodi S.Xujjiev va boshqalarning nomini sanab o’tish mumkin. Ayni paytda ularning aksariyati doktorlik dissertasiyasi ustida ish olib bormoqdalar.

     Fan, texnika, pedagogika va  iqtisodiyotning turli tarmoqlari bo’yicha jamoamizning ilmiy-amaliy yutuqlari, respublikamiz mustaqilligini mustahkamlashda, uning dovrug’ini jahonga yoyishda faol ishtiroki va erishgan muvaffaqiyatlari asosida, avvalo, unda tashkil topgan ilmiy maktablarning an’ana va tajribalari yotadi. Hozirgi paytda mamlakatimizda milliy qadriyatlar asosida tubdan yangilangan va zamonaviylashtirilgan ta’lim tizimini yo’lga qo’yish, fan va texnika yutuqlarini amaliyotga keng tadbiq etgan holda xalq iqtisodiyotini mahalliy mahsulotlar bilan ta’minlash, zamonaviy texnologiyalarni ishlab chiqishda universitetimizda faoliyat yuritayotgan kimyogar, fizik-matematik, geliotexnik, biolog, iqtisodchi, filolog, tarixchi va pedagog-didaktlarning ham o’rni katta bo’lmoqda. Ularning respublika miqyosida amaliyotga tatbiq etilayotgan ilmiy ishlari salmog’i kattadir. Jumladan, fizik olimlardan Buxoro davlat universiteti birinchi rektori (1992-2005), akademik K.M. Muqimovning, professor D.R. Jo’raevning rahbarligida bajarilayotgan fizikaning dolzarb masalalariga bag’ishlangan ishlari bu borada e’tiborlidir. Shuningdek, Buxoroda geliotexnika ilmiy maktabining yaratilishida professorlardan B.Ochilov, Yu.N.Yoqubov, S.Q.Qahhorov, Sh.M.Mirzaev, T.D.Jo’raevlarning ilmiy-tadqiqot va kadrlar tayyorlash borasidagi ishlarini alohida qayd qilish lozim.

     Matematik olimlardan Z. Jumayev, R. Aloyev, D.Q.Durdiyevlarning ilmiy ish natijalari ta’lim jarayoniga va fanda ishlab chiqarishda joriy qilinmoqda.

     Kimyogar professor olimlar B.B. Umarov, O.M. Yoriyev, R. Shoyimardonov, M.R. Amonov, G. Ixtiyarova, G. Xudoynazarovalar rahbarligida yaratilgan yangi texnologiyalar ishlab chiqarishga tadbiq qilindi va yangiliklar fan sohasida, xalq xo’jaligi hamda engil sanoatda keng qo’llanilmoqda.

     Biolog olimlar professor S. Bo’riyev, S. Baqoyevlarning kadrlar tayyorlash va fan yutuqlarini rivojlantirishda muhim o’ringa egaliklarini aytish lozim.

     Iqtisodchi olimlar B.N. Navro’z-Zoda, R. Hamroyev, M. Oripov, H. Rahmonovlarning xalq iqtisodiyotini yuksaltirishda amalga oshirgan ishlari muhim hisoblanadi.

     Sport va jismoniy madaniyat sohasida professorlar A.K. Atoyev, H. Botirovlarning viloyatda va respublikada mazkur sohani rivojlantirishdagi tinimsiz sa’y-harakatlari mustaqil respublikamiz sport sohasidagi salohiyati va qudratini oshirishda ma’lum hissa bo’lib qo’shildi.

     Tilshunos va adabiyotshunos olimlar H.G’. Ne’matov, A.Q. G’ulomov, A.B. Abdullayev, E.R. Qilichev, S. Aliyev, T. Qoraev, O.T. Safarov, R.J. Vohidov, D.S. O’rayeva, M.Q. Baqoyeva, Q.B. Shodmonov, Sh.N. Axmedova tomonidan tayyorlangan fan doktorlari va fan nomzodlari yoki yaratilgan darsliklar hamda o’quv adabiyotlari Respublika ta’lim tizimida qo’llanilmoqda.

     Respublika miqyosida o’tkaziladigan “Yilning eng yaxshi o’quv adabiyoti muallifi – 2014 yil” tanlovida universitetdan 12 nafar muallif ishtirok etdi va ulardan 4 nafari g’olib deb topildi. Jumladan, 2 nafari – 1-o’rin, 1 nafari – 3-o’rin, 1 nafari – rag’batlantiruvchi o’rinni qo’lga kiritdi.

     Faylasuf olimlar M.N. Boltayev, N.I. Jabborov, O.T. Oqmurodov, H.Yu. Salomovaning milliy o’zligimiz, tilimiz va tafakkurimizni anglash yo’lidagi tinimsiz izlanishlari, tarixshunos olimlar F.H. Qosimov, H.H. To’rayev, Sh.A. Hayitovning shonli tariximizni haqqoniy o’rganish va ulug’lash borasida jonbozliklari, pedagog, didakt va psixolog olimlar O.R. Roziqov, M.H. Mahmudov, K.Z. Zaripov, B.R. Adizov, Sh.R. Barotovlarning yaratgan asarlari, darsliklari hamda tayyorlagan shogirdlari mustaqilligimiz qudratini mustahkamlashda qilingan sa’y-harakatlardandir. Zamonaviy pedagogik texnologiyalar bo’yicha o’quv adabiyotlarining yangi avlodini yaratishda professorlar H.G’.Ne’matov, A.Q.G’ulomov, O. Safarov, R. Vohidov, O. Yoriyev, K. Zaripov. S.Q. Qahhorov, A. Tulaganov, D. O’rayeva, A. Hayitov, M.Ya. Ergashev, Sh.Axmedova, Z.Jo’rayeva, M.Gadoyeva, H. Eshonqulov, D. Yo’ldosheva, J. Yodgorov, B. Jamilova va boshqalar tomonidan yaratilgan asarlar o’rta maxsus va oliy ta’lim tizimida keng qo’llanilmoqda.

     Akademik liseylar uchun  respublika ko’rik-tanlovlarida g’olib chiqqan va bir necha nashri amalga oshirilgan “Russkiy yazk” darsligining dunyoga kelishida dosent Z.R. Jo’rayevaning, “Ingliz tili” qo’llanmasining yaratilishida esa M. Gadoevaning hissasi katta bo’ldi.

     2000 yilda universitetda 48 kafedra faoliyat yuritgan bo’lib, ularda 37 nafar fan doktorlari va professorlar, 192 nafar fan nomzodlari va dosentlar bo’lajak mutaxassislarga fan asoslarini o’rgatishgan. Ular orasida O’zR FA akademigi K.Muqimov, M.Abdullayev, S.Aliyev, M.Boltayev, N.Jabborov, H.Ne’matov, F.Qosimov, O.Safarov, R.Vohidov, A.Atoyev, O.Yoriyev, P.Musayev, S.Bo’riyev, O’.Tojiyev, B.Navro’z-zoda, Z.Jumayev, M.Mahmudov, O.Roziqov, A.G’ulomov, A.Abdullayev, S.Baqoyev, G’.Zikrillayev, R.A’loyev, Yu.Yoqubov, T.Oqmurodov, B.Umarov, S.Abdullayev, Sh.Barotov, J.Namozov, S.Saidov, T.Qorayev, P.Shoymardonov, J.Yodgorov, E.Qilichev, J.Ramizov, I.Nazarov va boshqalar samarali natijalarga erishdilar.

     Universitet olimlari 1996 yilda O’zR FA Samarqand bo’limiga qarashli Buxoro ilmiy markazini tashkil etishda bosh-qosh bo’ldilar. Bu ilmiy markaz 2000 yildan e’tiboran mustaqil faoliyat ko’rsatishga kirishdi.

     2015 yilga kelib Buxoro davlat universiteti huzurida 7 fakultet, 26 kafedra faoliyat ko’rsatmoqda. Ularda 16 nafar fan doktorlari va professorlar, 128 nafar fan nomzodlari va dosentlar talabalarga saboq berishmoqda. Universitetda 35 ta’lim yo’nalishi bo’yicha 6246 talaba, 14 mutaxassislik bo’yicha 129 magistr ta’lim olmoqda. Shu bilan birga mavjud 21 ixtisoslik bo’yicha katta ilmiy xodim-izlanuvchilik instituti faoliyat ko’rsatmoqda va unda 22 nafar katta ilmiy xodim-izlanuvchi o’z tadqiqotlarini olib borishmoqda.

     O’qish-o’qitish ishlari asosan davlat tili – o’zbek tilida bo’lib, rus va ingliz, nemis, fransuz tillari bo’yicha mutaxassislar tayyorlash ham yo’lga qo’yilgan. Ta’lim xalqaro andozalarga muvofiq keluvchi bosqichda – bakalavriat, magistratura va doktarantura yo’li bilan amalga oshirilmoqda.

     2000-2001 o’quv yilidan boshlab universitetda 6 ixtisoslik bo’yicha magistrlar tayyorlash yo’lga qo’yilgan bo’lsa, 2015 yilga kelib 14 ixtisoslik bo’yicha magistrlar tayyorlanmoqda.

     2014-2015 o’quv yili qabulida 36 ta’lim yo’nalishlari va 14 magistratura mutaxassisliklari bo’yicha qabul jarayoni olib borildi. Katta ilmiy xodim-izlanuvchilar institutiga esa 10 ta ixtisoslik bo’yicha jami 13 nafar talabgor qabul qilindi.

     Hozirda universitet ilmiy yo’nalishlaridan magistratura va doktoranturaga qabul qilish bo’yicha ixtisoslar yil sayin ko’payib bormoqda. Endilikda yadro fizikasi, geliotexnika, hisoblash texnikasi, biotexnologiya, ixtiologiya, ornitologiya, tuproqshunoslik, kimyo, Vatan tarixi, sosiologiya va pedagogika, adabiyotshunoslik va folklorshunoslik sohalarida yuksak malakali ilmiy kadrlar tayyorlash yo’lga qo’yildi.

     Universitetda fanning istiqbolli yo’nalishlari yildan-yilga ortib bormoqda. Unda muqobil energiya manbalaridan foydalanish, optika, geliotexnika, tuproqshunoslik va er korroziyasi muammolari, kompozision materiallar yaratish, filologiya (tilshunoslik, adabiyotshunoslik va folkloristika) muammolari, O’zbekiston tarixi tarixshunosligi va manbashunosligi, Sharq falsafasi tarixining dolzarb muammolari, xotin-qizlarni sportga jalb qilish muammolari, qishloq xo’jalik ekinlarining yangi navlarini yaratish, axborot-kommunikasiya texnologiyalari bo’yicha milliy dasturlar yaratish, baliq mahsuldorligini oshirishda mikroskopik va yuksak suv o’simliklaridan foydalanish hamda oqava suvlarni biotexnologik usul bilan tozalash, algebra, geometriya, ornitologiya, pedagogika, psixologiya, iqtisod va turizm xizmati kabi qator ilmiy yo’nalishlar yuqori yutuqlarga erishib, ta’lim muassasasida ilmiy imkoniyatlarning yil sayin to’lishib, mustahkamlanib borishiga yo’l ochmoqda.

     Ilm-fan – taraqqiyotning harakatlantiruvchi kuchidir. Shuni inobatga olib, BuxDUda mustaqillik yillarida ilmiy hayot yanada jonlantirildi va ta’lim-tarbiya bilan bir qatorda ilm-fan rivojiga alohida e’tibor qaratildi. Muntazam pedagog-xodimlarning ilmiy salohiyatini ko’tarish choralari izlandi. Shu maqsadda yildan-yilga magistratura mutaxassisliklari, KIXI va mustaqil tadqiqotchilar, doktorantura ixtisosliklari ko’paytirib borildi.

     1997 yildan universitet huzurida doktorantura ochildi. 2012 yilgacha unga aspiranturadan keyin qabul qilingan bo’lsa, 2012 yildan boshlab magistraturani bitirib, kamida 2 yillik pedagogik stajga ega bo’lganlar katta ilmiy xodim-izlanuvchi nomi bilan doktoranturaga qabul qilinmoqda.

     Hozirgi kunda universitet pedagog-xodimlari quyidagi yo’nalishlarda ilmiy-tadqiqot ishlarini olib bormoqdalar. Jumladan:

• Noan’anaviy energiya manbalaridan foydalanish bo’yicha ilmiy-tadqiqot ishlarida mevalarni va dorivor o’simliklarni quyosh energiyasidan foydalanib quritish qurilmalari yaratildi va ularning ish rejimlari o’rganilib, natijalari ishlab chiqarishga tavsiya etildi. Bu ilmiy yo’nalish bo’yicha 3 ta nomzodlik dissertasiyasi muvaffaqiyatli himoya qilindi.
• Quyosh suv chuchitgichi misolida suv chuchitgichi qurilmasining foydali ish koeffisientini oshirish yo’llari o’rganildi. Tiniq izolyasiyaning qatma-qat quyilishi va bug’-havo aralashmasi sirkulyasiyasining amalga oshirilishi qurilmada bug’lanish va kondensasiya jarayonini yaxshilashga olib keladi. Qurilmada avvaldan mavjud qiya pog’onali qurilmalarga nisbatan 15% samaradorlik yuqori bo’lishi ta’minlangan. Shu ilmiy ish asosida 2 ta nomzodlik dissertasiyasi muvaffaqiyatli himoya qilindi.
• Past haroratli gelioqurilmalar, quyosh muzlatgichlari (xolodilnik) va quyosh suv chuchitgichlarining energetik tahlili o’tkazilgan. Bu qurilmalar uchun  issiqlik va energetik hisoblashlar amalga oshirilib, ularda issiqlik va massa almashinuv jarayonlarini yaxshilash imkoniyatlari mavjudligi tadqiq qilingan. Bu yo’nalishda 1 ta doktorlik (Sh.M. Mirzaev) va 2 ta nomzodlik ishlari himoya qilindi, 2 ta patent olindi.
• O’ta o’tkazuvchanlik, magnitooptika va qattiq jismlar fizikasi sohasida kuchli korreksiyali kichik o’lchamga ega bo’lgan tizimlarning energetik va strukturaviy xarakteristikalariga Xabbard modelini tadqiq etish yo’nalishida tadqiqot ishlari olib borildi va ushbu yo’nalishda 6 ta nomzodlik va 1 ta doktorlik (D.R. Jo’raev) dissertasiya ishlari himoya qilindi, 1 ta patent olindi.
• Differensial tenglamalar sohasida “Ta’sirdan so’nggi muhitlar uchun teskari masalalar” mavzusida ilmiy-tadqiqot ishlari olib borildi. Ushbu yo’nalishda 1 ta doktorlik dissertasiyasi (D.Q. Durdiyev) va 2 ta nomzodlik ishlari himoya qilindi.
• Fizika o’qitish samaradorligini oshirish uchun yangi pedagogik texnologiyalardan, shu jumladan, interfaol usullardan foydalanish bo’yicha ilmiy-tadqiqot ishlari olib borildi. “Fizika ta’limida davriylik qonuniyati” mavzusida ilmiy-tadqiqot ishlari natijalari viloyat o’rta maxsus, kasb-hunar ta’limi va xalq ta’limi tizimi jarayoniga tadbiq etishga tavsiya etilgan va 1 ta doktorlik (S.Q.Qahhorov) va 2 ta  nomzodlik dissertasiya ishi himoya qilindi, 5 ta patent olindi.
• Axborot kommunikasion texnologiyalarni o’quv jarayoniga tadbiq etish yo’nalishida ham ilmiy-tadqiqot ishlari amalga oshirildi. Mazkur yo’nalishda 3 ta nomzodlik va 2 ta doktorlik (A.G. Hayitov, R. Aloyev) dissertasiyalari himoya qilindi, 3 ta patent olindi.
• Chizmachilik va tasviriy san’atning fanlararo aloqadorligi hamda zamonaviy o’qitish usullari sohasida ilmiy-tadqiqot ishlari olib borildi. Ushbu yo’nalishda 1 ta doktorlik (D.Qo’chqorova) va 3 ta nomzodlik dissertasiyalari himoya qilindi.
• Hududiy marketing yondashuvida O’zbekistonda turistik oqimlarni oshirish yo’llari mavzusida O’zbekiston turizm sohasini bozor munosabatlariga moslashtirishga qaratilgan turistik hududlashtirish siyosatini amalga oshirish, Respublikada xalkaro turizmni rivojlantirish, xalqaro turistik xizmatlar bozorini o’rganish, turistik hududlashtirish yo’nalishida  bir qator ishlar amalga oshirildi. Ushbu yo’nalishda 3 ta nomzodlik dissertasiya  ishlari muvaffaqiyatli himoya qilindi.
• Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish borasida ilmiy tadqiqot ishlari amalga oshirildi. Mazkur yo’nalishda 1 ta doktorlik ishi (H.Rahmonov) va 2 ta nomzodlik dissertasiyalari himoya qilindi.
• “Tabiiy va sintetik polimerlar asosida kompozision materiallar yaratish va ularni qo’llash” yo’nalishida respublikamizda mavjud bo’lgan xom ashyo: guruch kraxmali, poliakril amid, akril emulsiyasi va Na-KMS asosida turli kompozitlar tayyorlanib, ularning fizik-kimyoviy va texnologik xossalari o’rganildi. Olingan ilmiy ish natijalariga asoslangan holda yuqori samaradorlikka ega bo’lgan ohorlovchi va quyuqlashtiruvchi kompozision materiallar yaratilib, ularning texnologik asoslari ishlab chiqildi. Olingan ilmiy ish natijalari respublikamizning to’qimachilik va engil sanoat sohasida keng qo’llanilmoqda. Shu ilmiy ish asosida 1 ta doktorlik (M.R.Amonov), 8 ta nomzodlik dissertasiyasi himoya qilindi va 5 ta patent olindi.
• “Geterohalqali (met) akril monomerlarining sintezi, polimerlanishi va sopolimerlanishi qonuniyatlari hamda fizik-kimyoviy xossalarini o’rganish” yo’nalishida polimerlar kimyosi ilmiy-nazariy asoslari bilan bog’liq masalalar geterohalqali (met) akril monomerlar misolida o’rganildi.
• Sintez qilingan bir qator ligand va kompleks birikmalarning tuzilishi va xossalari o’rganildi. Uchta yangi moddaning kristall tuzilishi PC A usuli bilan talqin qilindi va 12 modda monokristallari RSA uchun O’zRFA o’simlik moddalar instituti laboratoriyasiga topshirilgan. Ushbu yo’nalishda 1 ta nomzodlik dissertasiyasi himoya qilindi.
• “Turli chiqindilardan suvni tozalashning biotexnologik vositalari ishlanmasi” ilmiy-tadqiqot yo’nalishi asosida Buxoro va Navoiy viloyatlari korxonalaridan chiqadigan oqova suvlariga xlorokok yashil suv o’tlari hamda yuksak suv o’simliklari ekilib, ularning o’sishi, rivojlanishi va hosildorligi hamda oqova suvlarini tozalash darajasi ishlab chiqarish miqyosida o’rganildi va bu texnologiya ishlab chiqarishga tavsiya qilingan. Ushbu yo’nalishda 1 ta doktorlik (S.Bo’riev) va 4 ta nomzodlik ishlari himoya qilindi, 2 ta patent olindi.
• Baliq mahsulotlarini ko’paytirishning ilmiy-nazariy va amaliy asoslari ishlab chiqildi. Dengizko’l, Oyoqog’itma, To’dakul, Sho’rko’l kabi boshqa ko’l va suv omborlarining kadastri tuzilib, tashkilotlarga topshirildi hamda aniq ilmiy-tadqiqotlarga asoslangan takliflar tayyorlandi. Ushbu yo’nalishda darslik, o’quv qo’llanma va monografiyalar chop etildi.
• “O’zbekiston cho’l zonasi suv havzalari qushlari va ularni muhofaza qilish” mavzusida ilmiy izlanishlar olib borilib, Buxoro regionidagi ko’llar, suv havzalari, baliqchilik xo’jaliklaridagi suv qushlarining xilma-xilligi, ularning soni, biologiyasiga doir ma’lumotlar o’rganildi. Bu sohada 1 ta doktorlik va 2 ta nomzodlik ishlari muvaffaqiyatli himoya qilindi.
• Agronomiya sohasida qishloq xo’jaligini mexanizasiyalash va ularning samaradorligini oshirish yo’nalishlariga bag’ishlangan ilmiy-tadqiqot ishlari natijasi bo’yicha 1 ta doktorlik (N. Murodov) va 2 ta nomzodlik dissertasiyalari himoya qilindi, 3 ta patent qo’lga kiritildi.
• Universitetning o’quv-tajriba xo’jaligida viloyat tuproq va iqlim sharoitiga mos serhosil tuproqqa tabiiy azot moddasini ko’paytiruvchi AKD1 soya namunalari tanlanib, urug’i ko’paytirilib, tajriba-sinov ishlari o’tkazildi. Bu yo’nalishda 2 ta nomzodlik ishi himoya qilindi.
• O’zbek filologiyasi yo’nalishida professor H.Ne’matov va A.G’ulomov rahbarligida o’zbek tilini rivojlantirish muammolari bilan bog’liq ilmiy ishlarning natijasi sifatida o’rta maktab “Ona tili” darsliklari tayyorlandi va Respublikaning o’rta ta’lim tizimida darslik sifatida o’qitildi. Shu yo’nalishda 1 ta doktorlik va  6 ta nomzodlik dissertasiya ishlari himoya qilindi.
• Ta’lim qoraqalpoq tilida olib boriladigan maktablarning II-V-VI sinflari uchun olimlarimiz tomonidan yozilgan “O’zbek tili” darsligining yangi nashri amalga oshirildi. Shu bilan birga, kafedra professori H.Ne’matov rahbarligida “Hozirgi o’zbek adabiy tili” o’quv qo’llanmalari oliy ta’lim tizimida qo’llashga yo’llanma oldi. 4 ta nomzodlik ishlari himoya qilindi.
• “O’zbek folklori va folklorshunosligi kontekstida Buxoro folklorini regional to’plash va tadqiqot qilish” yo’nalishida 1 ta doktorlik (D.O’raeva), 8 ta nomzodlik dissertasiya ishlari muvaffaqiyatli himoya qilindi.
• “Adabiyot nazariyasi, hozirgi o’zbek adabiyoti hamda jadid adabiyoti – jahon ilg’or adabiyotining sintezi sifatida” ilmiy yo’nalishida salmoqli ishlar amalga oshirildi. Ko’pgina o’quv-uslubiy qo’llanmalar, monografiyalar chop etildi. Bu yo’nalishda 3 ta doktorlik dissertasiyasi (N.Afoqova, Sh.Axmedova) himoya qilindi.
• “Pedagogikaning nazariy va didaktik asoslari” yo’nalishida ilmiy-tadqiqot ishlari amalga oshirilgan bo’lib, 2 ta doktorlik (M.Mahmudov, B.Adizov) va 8 ta nomzodlik dissertasiyalari himoya qilindi.
• “Psixologiyaning dolzarb muammolari” yo’nalishida ham ilmiy-tadqiqot ishlari olib borildi. Mazkur yo’nalishda 1 ta doktorlik (Sh.Barotov) va 6 ta nomzodlik dissertasiyalari himoya qilindi.
• “Sosiologiya va ekologik muammolar” yo’nalishida 1 ta doktorlik (H.Salomova) hamda 2 ta nomzodlik dissertasiyalari himoya qilindi.
• Ingliz tili va adabiyoti o’qitilishining dolzarb va falsafiy muammolariga bag’ishlangan ilmiy-tadqiqot yo’nalishida 2 ta doktorlik (Q.Shodmonov, M.Baqoeva) va 2 ta nomzodlik dissertasiya ishlari muvaffaqiyatli himoya qilindi.
• Tarixshunoslik va manbashunoslik, O’zbekiston tarixi yo’nalishida ilmiy-tadqiqot ishlari olib borilib 2 ta doktorlik (H.To’raev, Sh.Hayitov) va 4 ta nomzodlik dissertasiya ishlari himoya qilindi.

     Shuningdek, universitetning ilmiy salohiyati yuksalishida, fan nomzodlari va fan doktorlari tayyorlashda o’zlarining yaratgan ilmiy maktablari bilan katta hissa qo’shgan professorlardan S.Aliev, H.Ne’matov,A.G’ulomov, K.Muqimov, T.Qoraev, A.Abdullaev, O.Safarov, R.Vohidov, E.Qilichev, B.Ochilov, Z.Jumaev, O.Yoriev, K.Zaripov, A.Atoev, B.Navro’z-Zoda, O’.Tojiev, S.Bo’riev, S.Qahhorov, Sh.Mirzaev, D.Jo’raev va boshqalarning xizmatlarini alohida ta’kidlash maqsadga muvofiqdir.

     Universitetda bajarilayotgan ilmiy-tadqiqot ishlarining samaradorligi va natijalarini xalq iqtisodiyotining turli sohalarida qo’llash, fan va ishlab chiqarishning innovasion korporativ (o’zaro manfaatli) hamkorligining samarali mexanizmini yo’lga qo’yish, yuqori malakali kadrlar tayyorlash va ularni ish o’rinlari bilan ta’minlash jarayonida ishlab chiqarishning rolini kuchaytirish, universitet tizimida amalga oshirilayotgan tadqiqotlarning natijaviy samaradorligini yanada oshirish, professor-o’qituvchilar va mutaxassis-olimlar tomonidan olib borilayotgan ilmiy-tadqiqot faoliyati natijasida yaratilayotgan ilmiy-texnologik ishlanmalarning tegishli sohalarga korporativ hamkorligini ta’minlash borasida universitet huzurida “Biotexnologiya muammolari”, “Geleofizika va quyosh energiyasidan foydalanish”, “Geleopoligon”, “Cho’l ekosistemasi muammolari” kabi ilmiy laboratoriyalar hamda “Ekologik markaz”, “Psixologik xizmat ko’rsatish markazi”, “Sosiologik tadqiqotlar markazi” “Innovasion ilm-ta’lim texnologiyalari markazi” kabilar samarali faoliyat ko’rsatmoqda.

     Buxoro davlat universitetida aspirantura bo’limi 1989 yilda 2 ta ixtisoslik bo’yicha ochilgan bo’lib, shu yil aspiranturaga 5 nafar nomzod o’qishga qabul qilingan edi. 2010/11 yillarda 23 ta ixtisoslik bo’yicha (aspirantura) stajyor-tadqiqotchi-izlanuvchilik faoliyat ko’rsatgan. 2010-2011 o’quv yilida 18 nafar nomzodlar o’qishga qabul qilingan bo’lsa, hozirda jami 59 nafar KIXI va MTIlar rasmiy ravishda ilmiy faoliyat bilan shug’ullanmoqda.

     1998 yilda 3 ta ixtisoslik bo’yicha doktorantura o’z faoliyatini boshlagan bo’lsa, 2010-2011 yilda 4 ta, hozirgi kunda esa 19 ta ixtisoslik bo’yicha ilmiy izlanish olib borilmoqda.

     Umuman aytganda, universitetda 1992–2015 yillar davomida 26 ta doktorlik, 201 ta nomzodlik dissertasiyalari muvaffaqiyatli himoya qilindi.

     Universitet tarixida birinchi marta O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Oliy Attestasiya Komisssiyasining  2009 yil 5 mart 124-sonli buyrug’i bilan dargohimizda 13.00.02 – Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (kimyo va biologiya) ixtisosligi bo’yicha K.067.48.01 shifrdagi ixtisoslashgan himoya kengashi faoliyat ko’rsatdi.

     OAK Rayosatining 2004 yil 25 martdagi 103/5-sonli karori bilan tasdiqlangan va OAK Rayosatining 2010 yil 25 martdagi 163/13-sonli qarori bilan o’zgartirish va qo’shimchalar kiritilgan “Nomzodlik imtihonlarini o’tkazish tartibi to’g’risida”gi Nizomning 9-bandiga asosan universitetda “Mustaqillik mafkurasi va demokratik jamiyat qurishning iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy, ma’naviy negizlari va ilmiy asoslari (O’zR Prezidenti I.A.Karimovning asarlari asosida)”, “Falsafa, milliy istiqlol g’oyasi va fan metodologiyasi”, “Informasion texnologiyalari asoslari” va “Chet tillari” fanlaridan Respublika oliy o’quv yurtlaridan va O’zR FAning ilmiy tekshirish institutlaridan  kelgan 300  dan ortiq talabgorlardan har yili nomzodlik imtihonlari qabul qilindi.

     2015 yilda universitetda yaratilgan ilmiy-tadqiqot ishlari “Katologi”ga kiritilgan qirqdan ziyod ishlanmalar ishlab chiqarish korxonalari, tashkilotlar, fermerlarga tarqatildi va respublika hamda viloyat innovasion yarmarkalarida 200 mln. so’mdan ortiq miqdordagi o’ndan ortiq shartnomalar imzolandi.

     Olib borilgan ilmiy tadqiqotlar natijasida 2015 yilda universitet ilmiy xodimlari tomonidan 6 ta patent qo’lga kiritildi va 5 ta patent loyihasi tayyorlanib, Davlat patent idorasiga topshirildi. Shuningdek, o’tgan yil davomida 15 ta monografiya, 7 ta darslik, 16 ta o’quv qo’llanma, 1054 ta ilmiy maqola va tezislar chet el hamda respublika ilmiy jurnallarida, konferensiya materiallari va to’plamlarida chop etildi.

     Mustaqillik yillarida ilm-fanni rivojlantirish yo’lida maktab, akademik lisey va kasb-hunar kollejlarida, bakalavriat va magistraturada o’qiydigan iqtidorli o’quvchi hamda o’quvchi-talabalar bilan mustaqil ishlash, ularni ilmiy ishlarga yo’naltirish va qiziqtirish maqsadida universitetda “Kichik akademiya” va “Yoshlar Akademiyasi” tashkil qilindi. Ularda 521 nafar iqtidorli o’quvchi-talabalar faoliyat ko’rsatadi. Unda viloyatdagi tayanch umumta’lim maktablari, universitet tarkibidagi akademik lisey va kasb-hunar kollejlarining iqtidorli o’quvchilari faol qatnashadi.

     Umuman aytganda, Buxoro davlat universitetida matematika fizika, ximiya biologiya va tuproqshunoslik, tarix, falsafa, pedagogika, tilshunoslik, adabiyotshunoslik, folklorshunoslik, psixologiya fanlaridan yillar davomida ilmiy maktablar shakllanib kelgan va erishgan ijobiy yutuqlari bilan nafaqat respublikamizda, balki dunyo miqyosida ham e’tirof etilgan. Universitetda hozirda faoliyat ko’rsatib kelayotgan ilm-fan  fidoyilarining aksariyati shu ilmiy maktablarning vakillari bo’lib, ustozlari an’analarini munosib davom ettirish imkoniyatlariga egadirlar. Shuni e’tiborga olib, mazkur universitetda “O’quv-ilmiy kompleks” (ilmiy-amaliy park – texnopark) tashkil etildi va uning bazasida ilmiy  maktablarni saqlab qolish, yangidan tiklash, yanada kengaytirish, faoliyati va nufuzini kuchaytirish ko’zda tutilmoqda. Fan, ta’lim va ishlab chiqarishning innovasion korporativ hamkorligini ta’minlash, ilmiy-tadqiqot natijalarini iqtisodiyotga keng joriy etish, qolaversa, yoshlarning nazariy bilimlarini amaliyotga tadbiq etish kabi ustuvor vazifalarni hal qilish bu ilmiy-amaliy markazning asosiy  maqsadidir. O’z ilmiy yutuqlari bilan nafaqat respublikamizda, balki jahonga ham tanilgan bunday ilmiy maktablar mamlakatimizda intellektual mulkni boyitishda muhim rol o’ynashi, shubhasiz.

     Universitetda ustoz-shogird tizimini yuqori bosqichga ko’tarish, yosh olimlarni, iqtidorli talabalarni tarbiyalab etishtirish salmog’ini oshirish, xususan, yoshlarning ilm-fanga bo’lgan muhabbati va rag’batini orttirishga erishish  uchun etarli sharoitlar mavjud.

     Universitetdagi Axborot texnologiyalari kafedrasida professor-o’qituvchilar va talaba yoshlar ishtirokida o’quv jarayoni va hujjatlar ijrosi nazoratining avtomatlashtirilgan elektron tizimlari yaratildi va  ular ayni paytda mukamallashtirilmoqda. Bu boradagi ilmiy ishlarni jadallashtirish maqsadida shu kafedra qoshida dasturiy injeneriya laboratoriyasi tashkil qilindi. Uning asosiy ilmiy yo’nalishlari doirasida o’quv-informasion jarayonlarni qo’llab-quvvatlaydigan informasion tizim – BUIS; modulli tamoyil asosida o’quv dasturlari va o’quv materiallari tayyorlashni qo’llab-quvvatlaydigan dasturiy tizim – LMS Moddle; universitetda kechadigan hujjat oqimi informasion jarayonini qo’llab-quvvatlash va monitoringini olib borish dasturiy tizimi – CuteFlow kabilarning funksional imkoniyatlarini kengaytirish va qulayligini takomillashtirish ishlari amalga oshirildi.

     2015 yilda universitet agrouchastkasida PSUEAITI Buxoro ITSning seleksioner olimlari hamkorligida o’rta tolali g’o’zaning serhosil, yuqori sifatli, tezpishar, tabiatning barcha noqulay sharoitlariga bardoshli, jahon bozori talablariga to’la javob bera oladigan navlarini yaratish maqsadida 22 xil kolleksiyasi tashkil etilib, kelgusida ko’zda tutilgan rejaga erishish uchun ular orasidan 10 ta nav saralab olindi va o’zaro chatishtirish orqali birinchi avlodli duragay kombinasiyalar barpo qilindi. Bu kabi tajriba tadqiqotlar g’o’zaning “Buxoro – 6-10”, “Jondor qudrati”, “Porloq” navlarini inobatga olgan holda yana kengaytiriladi. 

     Buxoro mintaqasidagi  barcha  ekologik  muammolar,  ya’ni  iqlimning o’zgarishi, ayniqsa, cho’llanish jarayonining kuchayishi, yog’ingarchilik  miqdori va muddatlarining o’zgarishi, chuchuk suv muammosi, tuproq  tarkibining o’zgarishi, o’simlik va hayvonot olami uchun tabiiy yashash sharoitlarining buzilishi natijasida ularning ayrim turlari kamayib borishi kabi ko’plab muammolar hozirda mintaqa uchun o’ta ilmiy dolzarblik kasb etmoqda.

     Ayni paytda universitetda viloyatning boshqa OTMlari (Buxoro muhandislik texnologiya instituti, Buxoro davlat tibbiyot instituti, Toshkent davlat stomatologiya instituti Buxoro filiali, Toshkent Irrigasiya va meliorasiya instituti Buxoro filiali) bilan hamkorlikda “Buxoro  mintaqasi barqaror rivojlanishining ekologik muammolari va ularni  ilmiy-texnikaviy, amaliy hal qilish yo’llari” mavzusida kompleks ilmiy-amaliy loyiha tayyorlanmoqda.

     Kelgusida yoshlar uchun ilm-fan va iqtisodiyotning turli yo’nalishlarida yangi texnologiyalarni, masalan, ximiya, fizika va biologiyada nanotexnologiyani, kopozision materiallar nanotexnologiyasini; geliotexnologiyani rivojlantirish dolzarb masala sifatida qo’yilmoqda. Shuningdek:

• dasturiy mahsulotlar industriyasini barpo etish dasturiy ishlanmalarini yaratish uchun malakali dasturchilar, dizaynerlar, iqtidorli talabalar va mutaxassislarni jalb qilish;
• universitetning yagona axborot makonini yaratib, uzluksiz rivojlantirib borish hamda undan foydalanishni tashkil qilish;
• axborot xavfsizligini ta’minlovchi usullar hamda tizimlarni qo’llash;
• universitetda amalga joriy qilingan Desktop, Mijoz/server va Web hisob arxitekturali dasturiy tizimlardan texnologik imkoniyatlari keng bo’lgan bulutli hisob xizmatlariga o’tish va uni ta’limda ham qo’llash;
• sosial media fazoda ishlash tamoyillari, imkoniyatlari va xavfsizligi haqida etarlicha bilimga ega bo’lish, mos o’quv modullarini o’quv rejaga kiritgan holda sosial media fazosidan o’quv jarayonida foydalanishga erishish;
• rivojlangan xorijiy mamlakatlarning etakchi oliy ta’lim va ilmiy-tadqiqot muassasalari, ilmiy markazlari bilan xalqaro ilmiy- texnik hamkorlikni kengaytirish, bu aloqalarni yanada rivojlantirib, BuxDUning jahon arenasida mustahkam yuqori o’rnini qaror toptirish, bunda universitet ilmiy imkoniyatlaridan unumli foydalanib, xalqaro miqyosdagi muammolarga yo’naltirilgan loyihalarda faol ishtirok qilish;
• “Yoshlar Akademiya”sini jonlantirish, uning Nizom va maqsadlarini qayta ko’rib chiqish, Akademiya qoshida “Yosh olimlar kengashi”ni tashkil etish, uning asosiy yo’nalishlarini hamda ish yuritish mexanizmini belgilash ustuvor vazifalari kadrlarda va talabalarda ilmiy-tadqiqotchilik kompetensiyalarini rivojlantirishga, yangi ta’lim texnologiyalarini o’zlashtirishga, xorijiy tillar bo’yicha bilimlarini rivojlantirishga olib keladi va bular oxir-oqibatda “ilm orqali bilim olish”ning asosiy tomoyillaridan biriga aylanadi.

     Yuqorida ta’kidlangan ilmiy yo’nalishlarni amalga oshirishning pirovard natijasi sifatida olingan ilmiy xulosalarni, ya’ni ilmiy- texnik taraqqiyot o’zgarishlarini ta’lim jarayoniga tez va uzluksiz joriy etilishini (masalan: o’quv adabiyotlari yaratilishida, amaliyotlarning o’tilishida, magistrlik dissertasiyalari, diplom loyihalari, bitiruv malakaviy ishlari bajarilishida va h.k.) tashkil etish muhim vazifalardan biridir.

     Xullas, mavjud ilmiy maktablar faoliyatini har tomonlama targ’ib etish, ularning an’analarini qayta tiklash va yoyish, ilm-fan sohalariga iqtidorli va iste’dodli yoshlarni keng jalb etish mamlakatni modernizasiyalash, jamiyatni demokratlashtirish, huquqiy davlatni qaror toptirish jarayonida, iqtisodiyotni bozor tamoyillari asosida isloh qilish sharoitida insonning ijtimoiy himoyalanishini, uning tarixiy, falsafiy, huquqiy, ma’naviy, iqtisodiy bilimlarni chuqur egallashini ta’minlashda muhim ahamiyat kasb etadi. Eng muhimi, yosh avlod har qanday yot unsurlardan xoli bo’lgan mafkuraviy immunitetga ega bo’ladi.

     1992 yilda universitetda Davlat ilmiy-texnik dasturlari doirasida fundamental, amaliy va innovasion yo’nalishlardagi loyihalar grantlari hamda O’zR FA grantlari asosida iqtisodiyotning tegishli tarmoqlari texnik va texnologik muammolarini hal qilishda 2 ta grant asosida 10 mln. so’m miqdorida ilmiy-tadqiqot ishi bajarilgan bo’lsa, 2015 yilda 29 ta fundamental, amaliy va innovasion loyihalar va hamkorlikdagi O’zR FA grantlari asosida ilmiy-tadqiqot ishlari bajarildi.

     O’zbekistan Respublikasi Fanlar Akademiyasining ilmiy tekshirish institutlari va O’zRFAning Buxoro mintaqaviy markazi bilan ijodiy hamkorlikda bajariladigan ilmiy-tadqiqot, o’quv-uslubiy ishlar va ilmiy-pedagogik xodimlar tayyorlash borasida istiqbolli dastur ishlab chiqilgan. Fanlar Akademiyasi ilmiy-tadqiqot insitutlarining ilmiy potensialidan va moddiy-texnik bazasidan unumli foydalanish uchun katta ilmiy xodim-izlanuvchi, mustaqil tadqiqotchilar, iqtidorli talabalar hamda magistrlar qisqa va uzoq muddatli ilmiy safarda bo’lib qaytmoqdalar. Universitetda O’zRFAning 20 ta ilmiy-tekshirish institutlari bilan ilmiy hamkorlikda ish olib borilib, ularning 8 tasi bilan qo’shma kafedra va 2 tasi bilan muammoli ilmiy laboratoriyalar tashkil kilingan.

     Universitet ilmiy salohiyatini ko’tarish hamda ilmiy-tadqiqot ishlarini yuksaltirish maqsadida O’zRFA ilmiy tekshirish institutlari va nufuzli oliy o’quv yurtlaridan har yili 50 ga yaqin yuqori ilmiy salohiyatga ega bo’lgan akademik, professor, fan doktori, fan nomzodlari, dosentlar va mutaxassislar hamkorlik shartnomasi asosida ma’ruza o’qish, ilmiy ishlarga rahbarlik qilish, ilmiy tadqiqot ishlarini hamkorlikda bajarish uchun ishga taklif qilinadi.

     Yangi davlat ta’lim standartlari va maxsus dasturlar asosida darsliklar va o’quv adabiyotlarning yangi avlodini yaratish va chop etish bo’yicha universitet Axborot resurs markazi fondini boyitish maqsadida 10 924 412 so’mlik 98 nomdagi 1168 dona vazirlik grifi asosidagi yangi avlod o’quv adabiyotlari va 38 nomdagi 756 dona lotin yozuvi asosida tayyorlangan adabiyotlar olindi. 1992–2015 yillar davomida universitet professor-o’qituvchilari tomonidan vazirlik grifi asosida 250 ga yaqin monografiya, 250 dan ortiq o’quv-uslubiy qo’llanmalar, darsliklar chop qilindi.

     Universitetda, ayniqsa, xalqaro grantlar doirasida 1992 yilgacha umuman ilmiy hamkorlik ishlari bajarilmagan bo’lsa, mustaqillik yillarida 7 ta chet davlatlari grantlari asosida 901220 evro miqdorida ilmiy-tadqiqot ishlari bajarildi.

     2010-2011 yillarda universitet bilan Evropa, Amerika, Osiyo va Afrika qit’alarining rivojlangan davlatlaridagi 21 ta nufuzli universitetlari bilan hamkorlik shartnomasiga asosan aloqa o’rnatilgan. Misol tariqasida Fransiyaning Parij-SYuD XI, Sorbonna IV, Marsel, Nissa universitetlari, Germaniyaning Xalle-Vitenberg universiteti, AQShning Merlend universiteti, Janubiy Koreyaning Seul va Kon-Kuk universitetlari, Malayziya davlatining Mara texnologiya universiteti, Xitoy xalq Respublikasining Shanxay universiteti, Moskva davlat universiteti, Sank-Peterburg universiteti, Tomsk qishloq xo’jaligi instituti, Kiev milliy universiteti hamda Yalta davlat universitetlarini ko’rsatib o’tish mumkin. 2015 yilga kelib bu ko’rsatkichlarning yanada yuksalgani kuzatiladi.

     Mustaqillik yillarida talabalar hayotida ta’lim, madaniyat, san’at va sportdagi yutuqlar miqdori yanada ortdi. Universitet iqtidorli talabalaridan mustaqillik yillarida 4 nafari O’zbekiston Respublikasi Prezidenti stipendiyasi sovrindori, 60 dan ziyodi Navoiy va Ulug’bek nomli Davlat stipendiyalari sovrindori, 1 nafari Zulfiya nomidagi Davlat mukofotiga sazovor bo’ldilar. “O’zbekiston Madaniyati va san’ati forumi”, “Kelajak ovozi”, “Mehr nuri” jamg’armalarining, universitet, viloyat hokimligi, talabalar kasaba uyushmasi stipendiyasi sovrindori qariyb 200 nafarni tashkil qiladi. Respublika oliy o’quv yurtlari o’rtasida fan olimpiadalari g’oliblari esa 150 nafarga yaqin.

     2015 yilda respublika miqyosida o’tkazilgan talabalar fan olimpiadasida universitet talabalari faol ishtirok etib, 2 ta birinchi, 4 ta ikkinchi va 2 ta uchinchi – jami 8 ta nufuzli o’rinlarni egallashdi.

     Universitetda ustoz-shogird tizimini yuqori bosqichga ko’tarish, yosh olimlarni, iqtidorli talabalarni tarbiyalab etishtirish salmog’ini oshirish, xususan, yoshlarning ilm-fanga bo’lgan muhabbati va rag’batini orttirishga erishish  uchun etarli sharoitlar mavjud.

     O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi, O’zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi, Fan va texnologiyalarni rivojlantirishni muvofiqlashtirish qo’mitasi, O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Oliy Attestasiya komissiyasi va BuxDU hamkorligida “O’zbekiston Respublikasida yoshlarga oid davlat siyosatini amalga oshirishga qaratilgan qo’shimcha chora-tadbirlar dasturi” ijrosi yuzasidan “Intellektual yoshlar – fan va ta’lim” mavzusida yosh olimlarning  seminar-uchrashuvi o’tkazildi. Shuningdek, universitetda “XXI asr – intellektual avlod asri” shiori ostida yosh olimlar va iqtidorli talabalarning respublika ilmiy-amaliy anjumani tashkil qilindi. BuxDUning yosh olimi dosent Husniddin Jo’raev 2014 yilda tabiiy fanlar yo’nalishi bo’yicha unda faxrli 1-o’rinni egallagan bo’lsa, 2015 yilda Fizika-matematika fakulteti “Amaliy matematika va axborot texnologiyalari” ta’lim yo’nalishi 4-bosqich talabasi Samandar Ibragimov aniq fanlar yo’nalishi bo’yicha 1-o’rinni qo’lga kiritgani e’tiborga loyiqdir. Universitetda ushbu singari ilmiy anjumanlarni o’tkazish va unga iqtidorli yoshlarni jalb etish o’ziga xos an’anaga aylangan.

     Universitet iqtidorli talabalari O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Davlat stipendiyasi va nomli Davlat stipendiyalari tanlovlarida muntazam ishtirok etib kelishmoqda. 2014 yili biologiya ta’lim yo’nalishi 3-bosqich talabasi Sh.Halimova Ulug’bek nomidagi, o’zbek filologiyasi yo’nalishi 3-bosqich talabasi G.Bozorova va mehmonxona xo’jaligini tashkil etish va boshqarish ta’lim yo’nalishi 3-bosqich talabasi J.Babaevlar Navoiy nomidagi Davlat stipendiyasi sovrindori bo’ldilar. 2015 yilda bu yuksak mukofotga o’zbek filologiyasi ta’lim yo’nalishi 4-bosqich talabasi Zarina Saylieva ham erishdi.

     Sport sohasida ham jahon chempionlari, olimpiada va universiada g’oliblari etishib chiqdi. Talabalarni sportga qiziqtirishda, albatta, ma’naviy va jismoniy  barkamollik garovi bo’lgan universiadasport musobaqalarining o’rni katta bo’lmoqda. Zero, yurtboshimiz I.A.Karimov uni ta’riflab: “Universiada, ta’bir joiz bo’lsa, O’zbekiston yoshlarining o’ziga xos olimpiadasidir”, – deydilar.

     Respublikamizda sportning davlat siyosati darajasiga ko’tarilganligi, sog’lom avlodni tarbiyalashga ustuvor ahamiyat berilayotganligi tufayli sport yoshlar o’rtasida sog’lom turmush tarzini shakllantiruvchi, ularni jismoniy va ma’naviy barkamol etib tarbiyalovchi asosiy omilga aylanib bormoqda. “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi”ga muvofiq har tomonlama barkamol, sog’lom avlodni voyaga etkazish, ommaviy sportni rivojlantirishga qaratilgan ulkan sa’y-harakatlar o’z samarasini bermoqda.

     Yoshlarning barcha qatlamlarini jismoniy tarbiya va sportga ommaviy jalb etishning uch bosqichli uzluksiz tizimi, ya’ni – “Umid nihollari”, “Barkamol avlod” va “Universiada” sport musobaqalari jahon tajribasida hali kuzatilmagan va bunga ilk marotaba O’zbekiston Respublikasida asos solindi. Kichik olimpiadaga aylangan bu musobaqalar xalqaro ekspertlar e’tirof etganidek, hech bir mamlakatda qayd etilmagani bilan tarix sahifalaridan joy oldi.

     Respublikamiz Oliy o’quv yurti talabalarining hozirgi kundagi sevimli musobaqasi bo’lgan “Universiada” musobaqalariga Buxoro viloyati va Buxoro davlat universiteti 2 marta: 2002 hamda 2013 yillarda mezbonlik qildi.

     Talabalarning ushbu musobaqalarga bo’lgan qiziqishini yanada oshirish maqsadida dastlabki 3ta o’rinni olgan jamoaga Prezident sovg’asi – “Damas” avtomobilini topshirish ham an’anaga aylandi. Mamlakatimiz yoshlarini  sport mashg’ulotlariga keng jalb etishning uzluksiz uch bosqichli tizimi hal qiluvchi bellashuvlariga tayyorgarlik va ularning yuksak saviyada eng nufuzli xalqaro musobaqalar darajasida tashkil etilishi mamlakatimizda sportning kelgusi taraqqiyoti uchun mustahkam zamin tayyorlamoqda. Hozirgacha musobaqalar bo’lib o’tgan viloyatlarda yuzlab zamonaviy sport inshootlari barpo etilib, yosh sportsevarlar ixtiyoriga topshirilganligi va bu borada izchil amaliy harakatlar tobora keng ko’lam kasb etayotganligi ham fikrimizning dalilidir.

     Bugun yuksak cho’qqilarni zabt etib yurtimiz bayrog’ini olimpiada o’yinlarida baland ko’targan Anatoliy Asrabaev (o’q otish), Oksana Chusovitina (gimnastika), Valeriy Zaxarevich (qilichbozlik), Lina Cheryazova (fristayl), Armen Bogdasarov (dzyudo), Rustam Saidov (boks), Karim To’laganov (boks), Muhammadqodir Abdullaev (boks), Singapurda o’tkazilgan birinchi yoshlar Olimpiya o’yinlari g’olibi erkin kurashchilarimiz Ruslan Kamilov va Diyor Ergashevlar, eshkak eshish bo’yicha 2 karra jahon chempioni Vadim Menkov, Osiyo chempioni Olga Umaralieva, og’ir atletika bo’yicha Osiyo chempioni Ruslan Makarov, kurash bo’yicha jahon chempionlari Sherali Jo’raev, Davlat Choriev, Sohibjamol Xolikulova, belbog’li kurash bo’yicha jahonni lol qoldirgan Temur Shokirjonov, Xursand Umarov, Zohidbek Ismoilov, Zohidbek Ortiqov, baydarka va kanoeda Osiyoda tengsiz sanalgan Ruslan Naurzaliev, Vyacheslav Didrix, Serik Mirbekov, Aleksey Mochalov kabi yoshlarimiz o’zlarining davomchilari ko’payishiga zamin yaratmoqda.

     Shuni alohida faxr bilan tilga olish joizki, yurtimiz dovrug’ini dunyoga taratib kelayotgan yoshlar orasida Buxoro davlat universitetida tahsil olib, toblangan yoshlar ham anchagina. 2012 yilning yozida Londonda bo’lib o’tgan XXX yozgi olimpiada o’yinlarining 2 nafar qatnashchisi – olimpiada kumush medali sovrindori, boks bo’yicha ikki karra jahon chempioni Abbos Atoev, dzyu-do bo’yicha olimpiya kumush medali sovrindori, Osiyo va ikki karra jahon chempioni Rishod Sobirov, Osiyo va xalqaro o’yinlar sovrindori Ramziddin Saidov, taekvon-do bo’yicha jahon chempioni Komil Shukurov, Kingboks bo’yicha jahon chempioni Akram Mahmudov, dzyu-do va sambo bo’yicha Osiyo chempioni va sovrindori Farhod Isaev, Kurash bo’yicha jahon chempioni Shirin Sharipov, Dzyu-do bo’yicha Osiyo chempioni Farhod Musaev, erkin kurash bo’yicha Vengriyada o’tgan jahon birinchiligi sovrindori Subhon Toshpo’latov, shashka bo’yicha Mongoliyada o’tkazilgan Osiyo chempionati kumush medali sohibasi Nigina Bozorova, basketbol bo’yicha O’zbekiston chempionlari Ekaterina Voronova, Ekaterina Nikulina, chim ustida xokkey bo’yicha O’zbekiston chempioni Nilufar Imomova, dzyu-do kurashi bo’yicha Afrikada tashkil etilgan jahon birinchiligi sovrindori Rifat Rahmatullaev, kamondan o’q otish bo’yicha mamlakat chempioni Farhod Ergashev, yunon-rum kurashi bo’yicha respublika chempioni Muhriddin Sobirov, kurash bo’yicha O’zbekiston chempioni, xalqaro turnirlar sovrindori Nigora Muhiddinovalar shular jumlasidandir. Mana, bugun ularni, ularni o’sib-ulg’aytirgan yurtni butun dunyo taniydi, biz esa ular bilan haqli ravishda faxrlanamiz. Shu o’rinda London Olimpiadasiga bog’lanib ketgan XIV Paralimpiya o’yinlarida zafar quchib, el-yurtimiz faxriga aylangan Jismoniy tarbiya fakultetining 2-kurs talabasi Sharif Xalilovni alohida ta’kidlash lozim. Dzyu-do bo’yicha Paralimpiya o’yinlarining kumush medaliga sazovor bo’lgan bu irodali yigitning yutug’i O’zbekiston Paralimpiya tarixidagi dastlabki medal sifatida ham tarixga kirdi. Bularning barchasi universitetimizda sportga bo’lgan e’tiborning natijasi va samarasidir.

     Dosent I.Burnashev murabbiylik qilgan basketbol jamoasi ham Respublika oliy o’quv yurtlari universiadasi musobaqalarida birinchi o’rinni olib, universitet sportchilari shuhratini yuksak darajaga ko’tardi.

     O’zbekiston talaba-yoshlarining Namangan shahrida ilk bor o’tkazilgan  “Universiada–2000” musobaqalaridan keyin yurtimizda talabalar sportiga bo’lgan munosabat tubdan o’zgardi. Buni Buxoro davlat universiteti misolidagi quyidagi raqamlardan anglash qiyin emas: birinchi bor Namanganda o’tkazilgan “Universiada–2000” sport musobaqalarida Buxoro davlat universitetidan 76 nafar talaba ishtirok etgan edi. Buxoroda o’tkazilgan “Universiada–2002” musobaqalarida viloyatimizning 116 nafar sportchi talabalari qatnashgan bo’lsa, Samarqandda o’tkazilgan sport anjumanida 130 nafar talaba g’oliblik uchun bahs olib bordi.

     Toshkent shahrida o’tkazilgan “Universiada–2007” sport musobaqalariga 99 nafar talabalar qatnashgan bo’lsa, 2010 yilda Andijon shahrida o’tkaziladigan 5-Respublika “Universiada–2010” sport musobaqalarida viloyatimizning 96 nafar talaba sportchilari ishtirok etishdi. Universitet sportchilari “Universiada–2002” musobaqalarida faxrli 2-o’rinni qo’lga kiritgan bo’lsalar, “Universiada–2007” musobaqalarida 13 ta oltin, 15 ta kumush va 4 ta bronza medallariga ega bo’ldilar.

     2013 yilgi sport musobaqalarida  viloyatimizning 150 ga yaqin sportchi-talabalari   qatnashishdi. Universiada ishtirokchilarining yashashi uchun jami 2490 o’rinli talabalar turar joylari xorijlik mehmonlarni ham lol qoldiradigan shart-sharoitlarga ega sevimli maskanga aylantirildi. Bir so’z bilan aytganda, yigit-qizlar “Universiada–2013” o’z iqtidor va salohiyatini namoyon etish imkonini bermoqda, ularni katta sport sari ruhlantirmoqda. Xalqaro maydonlarda O’zbekiston bayrog’ini baland ko’taradigan, yurt sha’ni, xalq g’ururi uchun kurashadigan fidoyi sportchilarga qanot baxsh etmoqda.

     “Universiada” kelgusida ham yurtimiz talaba-yoshlarining haqiqiy sport bayramiga aylanishi shubhasiz. Sportchi-talabalar Olimpiada o’yinlari tamoyillari asosida kuch, epchillik, tezlik borasida halol bellashib, yuksak sport mahoratini namoyish etadilar.

     Xullas, istiqlol yillarida universitetning yuzlab talabalari Respublika va xalqaro miqyosda o’tkazilgan nufuzli musobaqalarning g’olib va sovrindorlariga aylandilar. Universitetda tayyorlangan yuqori malakali sportchilar sportning o’zbek kurashi, sambo, dzyudo, grek-rum, taekvando, belbog’li va erkin kurash, engil atletika kabi turlari bo’yicha respublika, Osiyo, Evropa va Jahon birinchiliklarida qatnashib, yuqori natijalarga erishib kelishmoqda.

     Universitetda sport-sog’lomlashtirish ishlarini namunali yo’lga qo’yishga alohida e’tibor qaratiladi. 1 ta futbol maydoni, 2 ta sport zal, 2 ta qo’l to’pi maydoni, 3 ta voleybol maydoni, 3 ta basketbol maydoni va yugurish yo’lakchalari talabalar ixtiyoriga berilgan. Ayni paytda «Talaba» sport klubining 10 ta  seksiyalarida 1236 talaba sport bilan shug’ullanmoqda.

     Ma’naviy barkamollik – davr talabi. Mustaqillik mevasi bo’lgan Buxoro davlat universitetida ham Manaviyat va ma’rifat bo’limi, jamoat tashkilotlari va kafedralar bilan hamkorlikda maxsus reja va dasturlar asosida  keng  ko’lamli  g’oyaviy-mafkuraviy, siyosiy-huquqiy, ilmiy-ma’rifiy, axloqiy-estetik, diniy-falsafiy, ekologik-gigienik, demografik-tarixiy xarakterga ega bo’lgan ma’naviy-ma’rifiy tadbirlar amalga oshirilib kelinmoqda.

     Respublika Prezidenti Farmonlari, Oliy Majlis va Vazirlar Mahkamasi qarorlarining ijrosini taminlashda manaviy-marifiy tadbirlarning suhbat, uchrashuv, ma’ruza, seminar, konferensiya, ko’rik-tanlov, musobaqa, bahs-munozara va disput kabi asosiy shakllaridan samarali foydalaniladi.

     Talabalarning bo’sh vaqtlarini mazmunli tashkil qilish maqsadida ularning ijodiyotga jalb etilganligi 12-sonli buyrug’iga asosan har oyning payshanba kuni “Ma’naviyat kunlari” deb e’lon qilingan. “Ma’naviyat kuni” tadbirlari o’quv guruhlarida rejaga asosan tashkil qilinadi. Ularda respublikamizning taniqli namoyandalari, shoir va adiblar, Qonunchilik palatasi deputatlari bilan teleko’prik kabi uchrashuvlar, muzey, teatr, kino, tarixiy va zamonaviy me’moriy obidalarga ma’rifiy sayohatlar tashkil etiladi. Shuningdek, davlat huquq-tartibot organlari va diniy idoralar vakillari bilan hamkorlikda diniy ekstremizm va terrorizmga qarshi kurash, jinoyatchilik va huquqbuzarlikning oldini olishga qaratilgan davra suhbatlari, ilmiy-nazariy anjumanlar o’tkazib boriladi.

     Xalqaro aloqalar: ilm-fan sarhad bilmaydi. Mustaqillik respublikamiz oliy ta’lim muassasalari uchun xorijning etakchi ilm maskanlari bilan hamkorlik qilish, ilmiy yo’nalishlarda o’zaro fikr almashish  uchun keng imkoniyatlar yaratib berdi.

     Buxoro davlat universiteti mamlakatimiz Fanlar akademiyasining qator ilmiy-tadqiqot institutlari, O’zbekiston Milliy universiteti, Samarqand davlat universiteti, Farg’ona davlat universiteti, Urganch davlat universiteti, Qarshi davlat universiteti, Andijon davlat universiteti va viloyatlardagi boshqa etakchi oliy o’quv yurtlari bilan birga xorijiy mamlakatlardagi yirik ilmiy maskanlar bilan hamkorlikni yo’lga qo’ygan. Bu jihatdan 1993 yilda Misr Arab Respublikasining Ayn ush-Shams va 1995 yilda Al-Ahzar universitetlari, shuningdek, Saudiya Arabistonidagi Ar-Riyod, Germaniyaning Shtutgart, Fransiyaning Sorbonna va Buyuk Britaniyaning Redding universitetlari va Kolderdams kolleji, Rossiyaning Novosibirsk universiteti bilan shartnomalar tuzildi. Natijada shu o’quv yurtlari bilan talabalar ayirboshlash, tajribalarni baham ko’rish an’anaga aylanib qoldi. O’tgan qisqa muddatda universitetda AQShdan – 16, Buyuk Britaniyadan – 8, Germaniyadan – 3, JARdan – 2, Yangi Zelandiyadan – 2, Avstraliyadan – 3, Gollandiyadan – 2, Fransiyadan – 2, Saudiya Arabistonidan – 2, Shvesiyadan – 1 nafar mutaxassis talabalarga xorijiy tillardan dars berib ketishdi, chet ellardan ham 40 nafarga yaqin talaba kelib, universitetda qisqa muddatli kurslarda o’zbek tili va O’zbekiston tarixini o’rganib qaytdi. O’z navbatida, universitetdan ham 68 talaba va 40 nafardan ziyodroq professor-o’qituvchilar rivojlangan mamlakatlarning bilim maskanlarida ilm olishdi hamda malaka oshirishdi.

     Universitetning tashqi aloqalar bo’limi mamlakatimizdagi AQSh, Shveysariya, Germaniya, Buyuk Britaniya, Misr Arab Respublikasi, Fransiya, Italiya, Hindiston elchixonalari, Tinchlik korpusi, DAAD, Gyote instituti, Britaniya kengashi, Soros, Evrosiyo jamg’armalari bilan aloqa o’rnatgan. Shu aloqalar asosida universitetning iqtisodiyot fakultetiga Evrosiyo jamg’armasi 1995 yilda 10 ming va 1998 yilda 25 ming AQSh dollari hajmida grant ajratdi. Evropa Ittifoqi esa TEMPUS dasturi asosida shu fakultetga Fransiyaning Grenobl va Sent-Etenn, Italiyaning Trento va Irlandiyaning Limerik universitetlari bilan hamkorlikda respublikamiz uchun yangi – turizm iqtisodiyoti mutaxassislari tayyorlashga mo’ljallangan dastur tuzdi. Dastur Evropa Ittifoqi tomonidan tasdiqlanib, BuxDUga 1997–2000 yillar uchun 400 ming EKYu hajmida grant ajratdi. Bu dasturga muvofiq 21 nafar professor-o’qituvchi to’rt haftalik va 18 nafar talaba bir haftalik tajriba almashuv safarida bo’lishsa, 12 nafar talaba Evropa oliy o’quv yurtlarida bir yil davomida turizm iqtisodiyoti asoslarini o’rganib qaytishdi.

     Shuni mamnuniyat bilan ta’kidlash o’rinliki, universitetning xalqaro hamkorlik aloqalari yangi-yangi shakllarda tobora chuqurlashmoqda. Buni Fransiya elchixonasi tomonidan 1997 yilda xorijiy tillar fakulteti huzurida “Fransuz tili va madaniyati”, Misr Arab Respublikasi elchixonasi tomonidan 1999 yilda tarix fakulteti huzurida “Arab tili va madaniyati” hamda Italiya Respublikasi elchixonasining esa 2000 yilda iqtisod fakulteti huzurida “Italyan tili va madaniyati” markazlarini tashkil etganlari misolida yaqqolroq ko’rish mumkin. Universitet jamoasi ana shunday qizg’in ilmiy-pedagogik izlanishlari, jamoatchilik faoliyati va xalqaro miqyosdagi ilmiy-madaniy hamkorlikda erishgan yutuqlari uchun 2000 yilda Fransiya milliy sanoatchilar uyushmasining “Oltin medal”iga sazovor bo’ldi. Bularning barchasi universitetning xalqaro miqyosdagi nufuzi oshib borganini ko’rsatishi, ayni chog’da istiqlol sharofati tufayli mustaqilligini qo’lga kiritgan jonajon Vatanimiz – O’zbekiston Respublikasida ta’limni tubdan isloh qilish va jahon andozalariga muvofiqlashtirish yo’lidagi ma’rifatparvarlik harakatining dastlabki samarali va istiqbolli natijalari sifatida muhim ahamiyat kasb etadi.

     Ayni paytda 5 ta Tempus loyihasi amalga oshirilmoqda bo’lib, ular professor-o’qituvchilarning kasbiy tayyorgarligini oshirish orqali ta’limda sifat ta’minoti tizimini yaxshilash, oliy ta’limda boshqaruv mahoratini rivojlantirish, jamiyat va ishlab chiqarish talabalaridan kelib chiqqan holda o’quv dasturlarini takomillashtirish kabilarga yo’naltirilgan. Ushbu loyihalar doirasida universitetga so’nggi 3 yil davomida keltirilgan texnik jihozlar va o’quv adabiyotlarining hajmi 100 ming evrodan ortiqni tashkil etadi. Loyihalar natijasi sifatida “Ta’limda sifat ta’minoti markazi”, “Turizmda innovasion tadqiqotlar markazi”, “Ekologiya va atrof-muhit muhofazasi o’quv-ilmiy markazi”, maxsus sinf xonalari tashkil qilindi, 40 nafardan ortiq professor-o’qituvchi va ilmiy tadqiqotchilar turli trening va kurslarda ishtirok etishlari tashkillashtirildi.

     Erasmus Mundus akademik almashinuv dasturi borasida ham muayyan yutuqlarga erishildi. 2014 yilda Evropa Komissiyasi tomonidan ushbu dastur bo’yicha e’lon qilingan hamda oliy ta’lim muassasalarining dasturdagi ishtiroklari bo’yichaa keltirilgan ma’lumotlarga ko’ra, BuxDU 9 ta loyiha bilan O’zbekistonda 1-chi, Markaziy Osiyoda 2-chi o’rinni egallab, jahonda esa 10-12-o’rinlarni bo’lishib olgan edi. Ushbu loyihalar bo’yicha talaba, magistrant, ilmiy tadqiqotchi hamda professor-o’qituvchilarning Evropa Ittifoqining etakchi universitetlari bilan akademik almashinuvlari yo’lga qo’yilgan bo’lib, BuxDUning 50 dan ortiq vakili stipendiat bo’lishgan.

     2015 yildan boshlab kuchga kirgan Erasmus+ dasturi tanlovlari natijalariga ko’ra, BuxDU vakillari ishtirokidagi oliy ta’limni takomillashtirishga qaratilgan 4 ta yangi loyiha, akademik almashinuvga doir 7 ta loyiha muvaffaqiyat qozonib, universitet yana bir marotaba respublikamizda eng yuqori o’rinni egalladi. Erasmus+ dasturining yoshlar siyosatiga tegishli loyihalar tanlovida ham 1 ta yangi loyiha ham yutib olindiki, bu turdagi xalqaro loyiha mamlakatimizda ilk marotaba amalga oshiriladi.

     UNIWORK deb nomlanuvchi loyiha doirasida BuxDUda bitiruvchilarning ishga joylashishi monitoringini yuritish tajribasi Evropa va Markaziy Osiyo mamlakatlaridagi hamkor oliy ta’lim muassasalari vakillariga taqdim qilindi.

     Universitetda xorijiy delegasiyalar bilan tez-tez uchrashuvlar o’tkazib turiladi. Jumladan, 2015 yilda Germaniya va AQShning O’zbekistondagi elchilari bilan o’tkazilgan uchrashuvlarda o’zaro hamkorlikning ustuvor yo’nalishlari muhokama qilindi va bir qator dastlabki kelishuvlarga erishildi.

     Britaniya Kengashining O’zbekistondagi direktori Mark Krossi bilan uchrashuvda BuxDUda 2009 yildan beri amalga oshirilayotgan PRESETT loyihasi natijalari yuqori baholandi.

     Koreya xalqaro hamkorlik agentligi KOYKAning O’zbekistondagi rahbari Im Djong Xi bilan uchrashuvda turizm sohasi bo’yicha volontyorlar yuborilishi borasida kelishildi.

     Germaniyaning Potsdam mutaxassislashgan instituti bilan hamkorlik shartnomasini imzolash borasida kelishib olindi. Germaniyaning “KNAUF” kompaniyasi bilan hamkorlikda “Amaliy san’at” o’quv markazini ochish borasida ishlar olib borilmoqda.

     Mustaqillik yillarida BuxDUda ko’plab xorijlik talabalar ta’lim olishdi (ayni paytda 20 nafar talaba o’qimoqda), xorijlik professor-o’qituvchilar talabalarga ta’lim berishdi, ko’plab xorijiy delegasiyalar tashrif buyurishdi. Professor-o’qituvchilar, magistrantlar, talabalar, ilmiy tadqiqotchilarning yuzlab yaqin xorij safarlari tashkillashtirildi. Respublika va  viloyatimizda o’tkazilayotgan xalqaro tadbirlarda, masalan an’anaviy “Ipak va ziravorlar festivali” tashkiliy ishlarida universitet professor-o’qituvchilari hamda talabalari faol ishtirok etib kelishmoqda.

     Mazkur ta’lim dargohida turli davrlarda yoshlarga ta’lim va tarbiya bergan, yuksak natijalarga erishgan, hozirda marhum ustozlar akademik V.Abdullaev (adabiyotshunoslik), I.Kukles (matematika), professorlardan M.Mirzaev (tilshunoslik), M.Boltaev (falsafa), M.Abdullaev (biologiya), V.Mo’minov (fizika-matematika) kabilar “O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan arbobi” unvoniga sazovor bo’ldilar. Ular talabalarga ilm berish bilan birga, respublikamiz fani taraqqiyotiga beqiyos hissa qo’shib, hatto MDH davlatlari oliygohlari uchun ham o’nlab yuqori malakali fan nomzodlari va doktorlari tayyorlab berdilar. Professor M.Abdullaev o’zbek olimlari orasida ixtiologiya yo’nalishida birinchi bo’lib fan doktori ilmiy darajasiga erishgan edi.

     Kitob sahifalariga nomlari kiritilgan professor-o’qituvchilardan S.Aliev (adabiyotshunoslik) “O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan madaniyat xodimi”, M.Hakimov (fizika-matematika) “O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan o’qituvchi” unvoniga ega bo’ldilar. A.Yasiina (tarix) Abu Rayhon Beruniy nomidagi davlat mukofotiga, O.Bo’ronov va O.Shodievlar (fizika-matematika) Qori Niyoziy nomidagi mukofotga, T.Qoraev (adabiyotshunoslik) O’zbekiston Yozuvchilar uyushmasining Ahmad Yassaviy nomidagi xalqaro mukofotiga sazovor bo’ldilar. Faoliyati davomida halol mehnati bilan hukumatning turli nomdagi orden va medallari bilan taqdirlangan, o’z fani sohasida bir qator unvonlarga ega bo’lganlar ro’yxati katta salmoqni tashkil etadi. M.Rahmatov, M.Ahadova, Z.Jumaev, N.Xoliqov, V.Mo’minov (fizika-matematika), G.Kamaeva (kimyo-biologiya), P.Karmenko (tibbiyot), R.Karimov, F.Qosimov (tarix), R.Vohidov, O.Safarov (adabiyotshunoslik), O.Yoriev (ximiya), J.Yodgorov (chizmachilik), O’.Tojiev (qishloq xo’jaligi), G.Grigoryans (jismoniy tarbiya), K.Xayrullaev (boshlang’ich ta’lim), J.Namozov, N.Shukurova (iqtisod), Sh.Balavadze, A.G’ulomov, K.Zaripov (pedagogika), xullas, bu ro’yxatni davom ettirish mumkin.

     Universitet jamoasi oliygohda tahsil olgan va iqtisodiyot tarmoqlarida faoliyat ko’rsatib, el-yurt ehtiromiga sazovor bo’lgan yoki bo’layotgan falsafa fanlari doktori, akademik Ibrohim Mo’minov, Belorussiya FAsi muxbir a’zosi A.Stolyar, Tojikiston xalq shoirasi Gulchehra Sulaymonova, O’zbekiston Rkspublikasi fan arbobi, filologiya fanlari doktori, professor To’ra Mirzaev, O’zbekiston xalq shoiri Jamol Kamol, O’zbekiston xalq yozuvchisi Ne’mat Aminov, adabiyotshunos olim Ibrohim Haqqul, O’zbekiston xalq artisti O’.Rasulov, taniqli adabiyotshunos Ibrohim Haqqulov, O’zbekiston va Qoraqalpog’iston Respublikalari xalq artisti, mashhur hofiz Ahmadjon Shukurov, fidokorligi tufayli “Mehnat qahramoni” unvoniga sazovor bo’lgan Juma Shukurov va Tesha Salimov, 1972–1984 yillarda Buxoro viloyat o’lkashunoslik muzeyi direktori lavozimida ishlagan A.Mahmudov, 1980–1984 yillarda Buxoro viloyat madaniyat boshqarmasi boshlig’i o’rinbosari, 1984–2011 yillarda esa Buxoro davlat muzeyi direktori bo’lib ishlagan R.Almeev, 2013 yildan Buxoro davlat muzeyi direktori A.Zikriyaev, 2012 yildan O’zR FA Tarix instituti direktori o’rinbosari Sh.Muhammedov, 2000–2004 yillarda Navoiy viloyati Ma’naviyat va ma’rifat markazi rahbari bo’lgan S.I.Inoyatov, 1986–1992 yillarda Buxoro davlat pedagogika instituti rektori lavozimida ishlagan F.Qosimov, 1997–2002 yillarda Buxoro viloyat Milliy xavfsizlik xizmati boshlig’i o’rinbosari bo’lib ishlagan, ayni paytda “Bilayn” kompaniyasi boshlig’i G.Artikov, 2000 yillar Buxoro viloyat ichki ishlar boshqarmasi boshlig’i o’rinbosari R.Karomatov, o’tgan asrning 80-yillari oxiri va 90-yillari boshlarida Buxoro shahar ichki ishlar boshqarmasi bo’lim boshlig’i lavozimida faoliyat ko’rsatgan R.Umurov, o’tgan asrning 80-yillari Buxoro viloyat matbuot tarqatuvchi boshqarmasi rahbari A.Hotamov, o’tgan asrning 90-yillari Buxoro viloyat prokraturasi bo’lim boshlig’i T.Karimov, Buxoro viloyat hokimligi apparati kotibiyat rahbari hamda 2001–2003 yillar Imom Buxoriy xalqaro jamg’armasi Buxoro bo’limi raisi L.G’ulomov, 1991-1992 yillarda Buxoro viloyat arxivi direktori, 2003 yildan esa Buxoro davlat muzeyi direktor o’rinbosari N.Rustamov, 1994–1997 yillar Buxoro viloyat Ma’naviyat va ma’rifat markazi rahbari S.Raupov, 2000 yillar Buxoro shahar hokimining ma’naviyat ishlari bo’yicha o’rinbosari, 2000–2004 yillar Buxoro shahar xotin-qizlar qo’mitasi raisi A.Husenova, ikki muddat O’zR Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputati, biologiya fanlari doktori F.Xolboev, Buxoro viloyat xotin-qizlar qo’mitasi raisi Z.To’yeva, 2013 yildan Buxoro viloyat hokimligi Madaniyat va sport ishlari boshqarmasi boshlig’i O’.Rashidov, 2015 yildan O’zbekiston Yozuvchilar uyushmasi Buxoro viloyati bo’limi rahbari Shodmon Sulaymon, viloyat hokimligi xalq ta’limi boshqarmasi boshlig’i M.Daminov, turli yillarda BuxDU aspiranturasi va doktoranturasida filologiya yo’nalishida tahsil olgan fan doktorlari – Andijon davlat universiteti professori Sh.Shahobiddinova, O’zMU professori B.Mengliev, Qo’qon davlat pedagogika instituti professori O.Bozorov, shu institut dosenti I.Madrahimov, kafedra mudiri Sh.Akramov, Urganch davlat universitetida kafedra mudiri lavozimida ishlagan dosent G.Eshchonova, Navoiy davlat pedagogika instituti Boshlang’ich ta’lim usuliyoti kafedrasi mudiri M.Enazarova va boshqalar, erkin kurash va sambo, boks bo’yicha jahon chempionlari Sobir Qurbonov, Botir Xo’jaev, Abbos Atoev,Rishod Sobirov, Sharif Xalilovlar bilan haqli ravishda faxrlanadi.

 "Buxoro davlat universiteti tarixi: Kecha va bugun" kitobi asosida tayyorlandi

Tuzuvchilar:   Azalshox Hamroyev

Mavluda Raxmonova