Inson haddan tashqari impulьsiv bo‘lib, xayoliga kelgan narsaning oqibatini o‘ylamasdan, beixtiyor bajarib yuborishi mumkin. Biroq ortiqcha jizzakilik, ta‘sirchanlik qarindoshlar, hamkasblar, do‘stlar bilan muloqot qilganda jiddiy muammolar keltirib chiqaradi. Siz o‘zingizni boshqara olasizmi?Asablaringiz zo‘riqmaganmi? Balki nega ba‘zida sababsiz yaqinlaringiz bilan tortishib qolayotganingizni yo bo‘lmasa kimnidir xafa qilib qo‘yganingizni tushunmayotgandirsiz? Unda test savollariga haqqoniy javob bering va asablaringiz joyidaligini tekshirib ko‘ring. Maslahatlarimizga ham amal qilsangiz foydadan xoli bo‘lmaydi.1.Qaror qabul qilishdan oldin, odatda uni yaxshilab o‘ylab ko‘rasizmi?- Ha-0, yo‘q-1 ball2.Bir gapni aytgandan keyin achinib qoladigan holatlar ko‘p bo‘ladimi? Ha-1, yo‘q-0 ball 3.Biror nima sizni qattiq asabiylashtirayotgan bo‘lsa, g‘azabingizni yashira olasizmi? Ha-1, yo‘q-0 ball4. Kayfiyatingiz yomon bo‘lsa, ko‘pincha yuzaga chiqarasizmi? Ha-1, yo‘q-0 ball5. Keyinchalik afsuslanadigan qiliqlarni tez-tez amalga oshirib turasizmi? Ha-1, yo‘q-0 ball6.Biror kishidan g‘azablansangiz, zahringizni darhol sochmay, keyinroq, biroz “sovugach” gaplasha olasizmi? Ha-0, yo‘q-1 ball7.G‘azab ustida “jahl qilganda aql ketar” qabilida biror ish qilib qo‘yganingizda yoki gapirib yuborganingizda ko‘pincha taajjublanib turasizmi? Ha-1, yo‘q-0 ball 8.Agar biror narsadan hadiksirab turgan bo‘lsangiz, o‘zgalar fikrini tinglash va idrok etishingiz mumkinmi?- Ha-1, yo‘q-0 ball9. Nima deb o‘ylaysiz, aslida sabrsiz odammisiz? Ha-1, yo‘q-0 ball10. Jahlingiz chiqqanda , o‘zingiz, fe‘l-atvoringiz, muloqot tarzingiz juda o‘zgaradimi? Ha-1, yo‘q-0 ball11.Ozgina ichimlik ichsangiz ham o‘zingizni nazorat etolmay qoladigan paytlar bo‘ladimi? Ha-1, yo‘q-0 ball12. Qarta, shaxmat o‘ynayotganda o‘zingizni tutolmay qoladigan vaqtlar bo‘ladimi? Ha-0, yo‘q-1 ball13. Ba‘zan ayrim odamlar umuman dunyoga kelmasalar yaxshi bo‘lardi, degan fikrga kelasizmi? Ha-1, yo‘q-0 ball14. Agar sizga biror bir kishi o‘zini dushmanlarcha tutayotgandek tuyulsa (ehtimol xatodir), yomon munosabatda bo‘lasizmi? Ha-1, yo‘q-0 ball15. Biror bir buyum yoqib qolsa, u sizga zarur yoki juda yoqqani uchun qimmat bo‘lsa ham, o‘ylab o‘tirmasdan xarid qilasizmi? Ha-1, yo‘q-0 ball16. Nima uchun u yoki bu harakatni qildim, degan savolga o‘zingiz ham javob berolmaydigan holatlar bo‘lib turadimi? Ha-1, yo‘q-0 ball 17. Sevib qolganingizda, o‘zingizni butkul nazorat qilolmay qolasizmi? Ha-0, yo‘q-1 ball 18. Me‘yordan ortiqcharoq yeb-ichayotgan holatlar bo‘lib turadimi? Ha-1, yo‘q-0 ball 19. Xatarli keskin vaziyatlarga tez-tez tushib qolasizmi? Ha-1, yo‘q-0 ball 20. Hissiyotlarga berilib, bemulohaza biron-bir odamga ko‘pincha bog‘lanib qolishingiz mumkinmi? Ha-1, yo‘q-0 ball 11 va undan ortiq ball to‘plasangiz. Haddan tashqari ta‘sirchansiz. Ba‘zida bo‘lar-bo‘lmas narsaga asabiylashib, tutaqib ketasiz. Hatto asabiylashib, baqirib yuborganingizni ham sezmay qolasiz. Bir oz vaqt o‘tgandan keyin qilgan ishingizdan afsuslanish holati ham tez-tez uchrab turadi. Nega asabiylashib ketganingizni tushunmaysiz ham. Bu holning tez-tez uchrab turishi asablaringiz zo‘riqishidandir. Asablarning zo‘riqishiga kun tartibiga rioya qilmaslik, o‘z vaqtida to‘yib uxlamaslik, madaniy xordiq chiqarmaslik, toza havoda bo‘lmaslik yo bo‘lmasa biror bir muammoli vaziyat haqida ko‘p o‘ylayotganingiz sabab bo‘lishi mumkin. 5 dan 10 ballgacha to‘plasangiz. Siz bir oz ta‘sirchan odamsiz. Ba‘zida nimadan jahlingiz chiqayotganini ham to‘liq tushunmaysiz. O‘zingizga-o‘zingiz jig‘ibiyron bo‘lib yurasiz. Garchi yaqin insonlaringiz va o‘rtoqlaringizga baqirib tashlashdan o‘zingizni tiyib qola olsangizda, ammo ichingizdan asabiylashasiz. Bunday paytda toza havoda ko‘proq sayr qilish, yaxshi voqea va hodisalar haqida o‘ylash, o‘zingizga-o‘zingiz kichkina sovg‘alar taqdim etish va yutuqlaringiz haqida tez-tez eslash asablaringizni tinchlantirishga ancha yordam beradi. 4 va undan kam ball to‘plasangiz. Hissiyotlaringizni to‘la nazoratda tuta olasiz. Jahlingizni chiqarish oson emas. Bu sizning yutug‘ingiz. Chunki siz doim o‘ylab, mulohaza yuritib, keyin gapirasiz. Xuddi shunday yo‘sinda davom eting! Diqqat: psixolog maslahat beradi- Kunlik reja tuzish va unga qat‘iy amal qilish:- Kunlik rejada dars tayyorlash bilan birga yetarlicha uxlab dam olish, badiiy kitoblar o‘qish, kerakli vaqtda ovqatlanish, toza havoda sayr qilishga vaqt ajratish.- Xonalarni xyuggi usulida jihozlash .- Jahli chiqayotganini sezayotganda 15-20 marta chuqur nafas olish:- Jahli chiqayotganini sezganda 50 gacha sanash:- Juda jahldor bo‘lsa qo‘liga rezinka taqib yurish va jahli chiqqanda uni bir necha marta tortib, qo‘yib yuborish va shu mashqlardan foydalanib jahlini jilovlash.- Agar bu mashqlar yordam bermasa psixolog qabuliga borish. BuxDU psixologi D.Hamdamova
