O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 7 martdagi F-5455 sonli “2021 yilda Luvr muzeyida O‘zbekiston muzey eksponatlari ko‘rgazmasini o‘tkazilishini tashkil etish hamda xorijda O‘zbekiston muzey fondlarining samarali namoyish qilinishiga sharoitlar yaratish bo‘yicha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi Farmoyishiga muvofiq Luvr muzeyida (Fransiya) O‘zbekiston muzey ashyolari ko‘rgazmasiga tayyorgarlik ishlari olib borilmoqda. Bugun Temuriylar tarixi davlat muzeyida mazkur ko‘rgazmani tashkil etish va o‘tkazish ishlarida jonbozlik ko‘rsatib, O‘zbekiston-Fransiya madaniy aloqalarini rivojlanishiga o‘z hissasini qo‘shib kelayotgan Luvr muzeyi “Islom san’ati” departamenti arxeologi, Ko‘rgazma kuratori Rokko Rantega BuxDU rektori, iqtisodiyot fanlari doktori, professor Obidjon Xamidov tomonidan faxriy professor diplomi hamda mantiyasi topshirildi.
Jahonga mashhur Luvr muzeyida MDH davlatlari o‘rtasida ilk bora O‘zbekiston muzey eksponatlari ko‘rgazmasini tashkil etish va o‘tkazishda, shuningdek mamlakatimizning ilm-fani, madaniyati va san’ati, yurtimiz madaniy merosini asrab-avaylash, saqlash va keyingi avlodga yetkazishda mashhur fransuz arxeologi, olim Rokko Rantening hissasi juda kattadir.
Rokko Rante 2009 yildan buyon O‘zbekiston va Fransiya o‘rtasida madaniyat, san’at, arxeologiya kabi sohalarda faoliyat yuritib kelmoqda. Olim Luvr muzeyida bo‘lib o‘tadigan O‘zbekiston muzey eksponatlari ko‘rgazmasi tashkilotchisi sifatida boy madaniy merosimizni targ‘ib qilish va ikki tomonlama foydali loyihalarni amalga oshirishda ishonchli va samarali faoliyat ko‘rsatib kelmoqda. Rokko Rante tomonidan olib borilgan ilmiy tadqiqot ishlari mamlakatimizda arxeologiya fanini rivojlantirish va xalqaro maydondagi ijobiy mavqeini yaxshilashda ko‘rsatgan tashabbuskorligi alohida e’tiborga molik.
Shu munosabat bilan, Rokko Rantening O‘zbekiston madaniyati va arxeologiyasiga qo‘shgan beminnat hissasini munosib rag‘batlantirish maqsadida, Buxoro vohasida olib borgan ilmiy tadqiqot ishlari, chop ettirgan kitoblari va ilmiy maqolalari salmog‘i, xalqaro konferensiya va seminarlardagi faol ishtirokini inobatga olgan holda, unga Buxoro davlat universiteti faxriy professori unvoni berildi.
Rokko Rante 1977 yilda Italiyaning Rim shahrida tug‘ilgan. La Sapiyenza universitetida arxeologiya va islom san’ati tarixi bo‘yicha ta’lim olgan. 2009 yilda Fransiyaning Provans Eks-Marsel universitetida shu ixtisoslik bo‘yicha doktorlik darajasini olgan. 2009 yilda Buxoro vohasida fransuz-o‘zbek qo‘shma arxeologik missiyasiga asos solgan. Vohadagi qazilma ishlari nafaqat bir hududda, balki butun voha bo‘ylab mintaqaviy ilmiy dastur doirasida beshta joyda, jumladan Romitan, Poykent, Qoqishtuvon tadqiqot va qazilma ishlari olib borilgan. 2020 yilda professor unvoniga sazovor bo‘lgan.
O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining olimlari va arxeologlari bilan uzoq yillar davomida hamkorlik olib borgan, bir qancha fransuz va o‘zbekistonlik talabalarning ilmiy ishlariga, tadqiqotchilarning doktorlik dissertasiyalariga rahbarlik qilgan.
Buxoro va boshqa vohalar madaniy merosini asrash yo‘nalishida O‘zbekiston, Fransiya, AQSH, Buyuk Britaniya, Germaniya, Italiya, Yaponiya, Eron va boshqa mamlakatlarda o‘tkazilgan anjumanlarda faol qatnashgan.
O‘zbekistonlik hamkasblari bilan hamkorlikda dunyoning eng mashhur universitetlarida O‘zbekiston va uning tarixi, tamadduni va madaniyati haqida ma’lumot berish maqsadida yuqori saviyadagi ma’ruzalarni o‘qigan, maqolalar va kitoblar, kitoblarda bir qancha boblarni nashr qilgan, shu jumladan:
- Buxoro vohasi - 1. Aholi va turar-joyning tadrijiy rivojlanishi. 1- jild, BRILL, Leyden-Boston, 2019 y.;
- Buxoro vohasi - 2. Buxoro vohasining shahar tuzilishi , toponimlari va ijtimoiy-arxeologik tarmoqlari. 2-jild, (Florian Shvars va Luiji Tronka bilan), BRILL, Leyden-Boston, 2022 y.;
- Buxoro vohasi - 3. Moddiy madaniyat, arxeozoologiya, ijtimoiy tuzilma va ijtimoiy-arxeologik tahlil. 3- jild, BRILL, Leyden-Boston, 2022 yil;
- Daryolar o‘zgarishi natijasida kelib chiqadigan aholi turar-joylarini harakatga keltiruvchi kuch va tijorat xatti-harakatlaridagi o‘zgarishlar: "Shimoli-sharqiy Ipak yo‘lining paydo bo‘lishi. “Arxeologiya fanlari” jurnali, 2016 y.;
- Buxoro va Qorako‘l vohalarida neolit davridan beri tabiiy to‘g‘onlarning qulashi natijasida yuzaga kelgan halokatli toshqinlarning o‘rni: Dastlabki o‘rganishlar natijalari. International Journal of Geohazards and Environment (“Xalqaro geografik xavflar va atrof-muhit”) jurnali, 2016 y.;
- Poykent yashash muhitining tadrijiy rivojlanishi. Milodiy birinchi ming yillikda Eron va Markaziy Osiyo tarixi va madaniyati: Islomgacha bo‘lgan davrdan Islom davrigacha, Notr Dam universiteti nashri, De Gruyter, Berlin, 2020 y.;
- Poykent qazilmalari: yangi ashyolar. Markaziy Osiyoda fransuz arxeologiyasining 25 yilligi. Yangi usullar, yangi istiqbollar , Julio Bendezu-Sarmiyento tahririyati, de Bokkard, Parij, 2013 y.;
- Poykentdagi qazishmalar. O‘zbekiston: CNRS (Fransiya milliy ilmiy-tadqiqot markazi, O‘rtayer dengizidagi o‘rta asrlar va zamonaviy arxeologiya laboratoriyasi , Eks-an-Provans) bilan hamkorlikda olib borilgan fransuz-o‘zbek tadqiqot dasturi, Luvr muzeyidagi tadqiqotlar-2010, Parij, 2011 y.
Shuningdek, Rokko Rante quyidagi xalqaro konferensiya va seminarlarda O‘zbekiston va xususan Buxoro vohasi madaniy merosi va arxeologiyasi to‘g‘risida ma’ruzalar bilan ishtirok etgan:
- 2015, 2016, 2017, 2018 yillarda Garvard universitetida;
- 2015 , 2016, 2017, 2018 yillarda Pensilvaniya universitetida;
- 2017 yilda Yaponiyaning bir nechta universitetida;
- 2017 yilda Yel universitetida;
- 2017 yilda London universiteti kollejida;
- 2017 yilda Notr Dam universitetida.
Rokko Rante “Ipak va ziravorlar” festivalining faxriy mehmoni sifatida festivalda bir necha marotaba ishtirok etgan.
2022 yilning noyabr oyida Luvr muzeyining Islom san’ati bo‘limi mudiri Yannik Lins bilan hamkorlikda “O‘zbekiston vohalarining xazinalari. Karvon yo‘llari chorrahasida” nomli ko‘rgazmani tashkil etmoqda.
BuxDU Matbuot xizmati
