Muhtaram Prezidentimizning O’zbekiston xalqiga Yangi yil tabrigini navqiron avlodning barcha vakillari, xususan yosh olimlar qatori men ham oila a’zolarim bilan birgalikda alohida mamnuniyat bilan tinglab, ulugʻ tarixchi Gerodotning miloddan avvalgi 455—477 yillarda Sharqqa qilgan safari chogʻida Misr ehromlarida “Yoshlarning tarbiyasi buzilib ketyapti. Nima qilmoq kerak?!” nomli bitikni topgani ko’z oldimda gavdalandi.
Demak, yoshlar masalasi hamisha ham oʻz dolzarbligini saqlagan, bunga hamma davrlarda ham turli darajada munosabat bildirilgan ekan-da.
2024-yil Oʻzbekistonda “Yoshlar va biznesni qo‘llab - quvvatlash yili” deb eʼlon qilinishi chog’ida, oila a’zolarim davrasida ikki akamning suhbati beixtiyor qulogʻimga chalingandi.
– Endi, bu yil yoshlarga imtiyoz katta boʻlar ekanda-a?! – dedi katta akamiz.
– Yoshlikning oʻzi imtiyoz emasmi? – dedi ikkinchisi unga qaramay turib oʻychanlik bilan.
Ilmoqli savolga berilgan bu javob menga taʼsir qildi. Yoshlik imtiyozi, degan ibora koʻnglimga oʻtirdi.
Darhaqiqat, davlatimiz rahbarining tabrigidagi “Yangi yilda iqtisodiyotimizga xorijiy investitsiyalarni jalb etish, tadbirkorlik va xususiy mulk, xususan Yoshlar uchun keng imkoniyatlar yaratishni yanada kuchaytiramiz. Ilm - fan, innovatsiya, IT kabi sohalarni, “yashil” va raqamli texnologiyalarni rivojlantirishga alohida e’tibor qaratamiz” degan ustuvor vazifalar ijrosini ta’minlash zamirida bevosita yoshlarimizga, ularning bugungi va kelgusidagi orzu-umidlarini ro‘yobga chiqarishga har tomonlama ko‘maklashishga qaratilgan real say-harakatlar mujassam ekanligini bilib olish qiyin emas. Qolaversa, mamlakatimizda yoshlar masalasiga doimiy e’tibor yanada kuchayib, mutlaqo yangi bosqichga ko‘tarilganligini davlatimiz rahbari tabrigida aniq va teran anglasa bo‘ladi.
Meni bu tabrikdan keyin eng koʻp bezovta qilgan savol-mushohada taxminan shunday boʻldi: Oʻzbekiston yoshlariga Prezident shunday ishonch bildirmoqda! Endi buni oqlamoq kerak, munosib boʻlish zarur!
Prezidentimiz tomonidan 2024-yil mamlakatimizda “Yoshlar va biznesni qo‘llab-quvvatlash yili” deb e’lon qilinishi yangi hayotni, Yangi O’zbekistonni barpo etish uchun bor kuch va imkoniyatlar to‘liq safarbar etilayotganining yana bir tasdig‘idir. Joriy yilda inson qadrini ulug‘lash, aholi manfaatlarini ta’minlash, kuchli iqtisodiyotni shakllantirish asosiy vazifa sifatida e’tirof etilmoqda.
Davlatimiz rahbari ta’kidlaganidek, yoshlarning sifatli ta’lim va tarbiya olib, barkamol insonlar bo‘lib ulg‘ayishlari, ularning tashabbus va g‘oyalarini qo‘llab-quvvatlash, xalqaro maydonlarda iste’dod va mahoratini namoyon etib, Vatanimizni dunyoga tanitishiga ko‘maklashishga alohida ahamiyat qaratiladi.
Xususan, o‘tgan vaqt davomida Harakatlar strategiyasi doirasida barcha soha va yo‘nalishlarda yuqori natijalarga erishildi. Quvonarlisi, qo‘lga kiritilgan har bir natijalarni yurtdoshlarimiz bevosita o‘z hayotlarida his qilib, o‘zlari ham ushbu jarayonlarda faol ishtirok etishmoqda. O‘tgan besh yilda muammolarni tub mohiyatini o‘rganish, uning yechimi yuzasidan chuqur o‘ylangan va jamoatchilik bilan o‘tkazilgan muhokamalar jarayonida ishlab chiqilgan chora-tadbirlar orqali bartaraf etish tizimi yaratilgan bo‘lsa, Yangi O‘zbekistonning 2022-2026 yillarga mo‘ljallangan taraqqiyot strategiyasida o‘tgan vaqt davomida to‘plangan tajribadan kelib chiqqan holda mamlakatimizning nafaqat kelgusi besh yilligi, shu bilan birga uzoq vaqtga qaratilgan strategik rivojlanish va maqsadlari belgilab berilmoqda.
Jumladan, yoshlar uchun ta’lim sohasida amalga oshirilayotgan islohotlarning asosiy qismini, albatta, oliy ta’lim tizimidagi islohotlar tashkil etadi. Xususan, O‘zbekiston Respublikasida oliy ta’limni tizimli isloh qilishning ustuvor yo‘nalishlarini belgilash, mustaqil fikrlaydigan yuqori malakali kadrlar tayyorlash jarayonini sifat jihatidan yangi bosqichga ko‘tarish, oliy ta’limni modernizatsiya qilish, ilg'or ta’lim texnologiyalariga asoslangan holda ijtimoiy soha va iqtisodiyot tarmoqlarini rivojlantirish maqsadida davlatimiz rahbarining 2019-yil 8-oktyabrdagi farmoni bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish Konsepsiyasi sohadagi yangi islohotlar uchun debocha vazifasini bajarmoqda.
Ushbu hujjatga intellektual taraqqiyotni jadallashtirish, raqobatbardosh kadrlar tayyorlash, ilmiy va innovatsion faoliyatni samarali tashkil etish hamda xalqaro hamkorlikni mustahkamlash maqsadida fan, ta’lim va ishlab chiqarish integratsiyasini rivojlantirish singari vazifalar asos qilib olindi.
Konsepsiya mazmuni mamlakatimiz oliy ta’lim tizimini isloh qilishning ustuvor yo‘nalishlarini aks ettiradi. Unda oliy o‘quv yurtlarida qamrov darajasini kengaytirish hamda ta’lim sifatini oshirish, raqamli texnologiyalar va ta’lim platformalarini joriy etish, yoshlarni ilmiy faoliyatga jalb qilish, innovatsion tuzilmalarni shakllantirish, ilmiy tadqiqotlar natijalarini tijoratlashtirish, xalqaro e'tirofga erishish hamda boshqa ko‘plab aniq yo‘nalishlar belgilab berilgan. Bularning barchasi ta’lim jarayonini yangi sifat bosqichiga ko‘tarish uchun xizmat qiladi.
Bugungi kunda jahondagi nufuzli oliy ta’lim muassasalari ilm-fanning yirik o‘choqlari hisoblanishi hech kimga sir emas. Hozirda yangi-yangi oliy o‘quv yurtlari, dunyodagi yetakchi universitetlarning filiallari tashkil etilmoqda. Misol uchun, so‘nggi 5 yilda mamlakatimizda 52 ta yangi oliy ta’lim muassasasi, jumladan, xorijiy universitetlarning filiallari tashkil etilib, oliy o‘quv yurtlarining soni 213 taga etdi.
Davlat-xususiy sheriklik tizimi asosida nodavlat oliy ta’lim muassasalari faoliyati yo‘lga qo‘yilmoqda. Aholi fikrini o‘rgangan holda, sirtqi va kechki ta’lim shakllari qayta tiklandi, qabul kvotalari oshirilmoqda. Maktab bitiruvchilarini oliy ta’limga qamrab olish darajasi 2016-yilgi 9 foizdan 2022-yilda 28 foizga etdi. Professor-o‘qituvchilarning xorijdagi oliy ta’lim hamda ilmiy-tadqiqot maskanlarida malaka oshirishi va stajirovka o‘tashini ta’minlaydigan mexanizm yaratildi.
2024-yilga “Yoshlar va biznesni qo‘llab-quvvatlash yili” deb nom berilishi yoshlar – davlat va jamiyatning hal qiluvchi kuchi ekanligining amaldagi tasdig‘idir. Bu esa zimmamizga yanada katta mas’uliyat yuklaydi.
Suxrob Davlatov,
Yashil iqtisodiyot va agrobiznes kafedrasi mudiri v.v.b.
