Texnika rivojlangan hozirgi davrimizda internet olamining salmoqli o‘rni bor. Internet ma‘lumotlari bazasida tarixiy asarlardan , eng oxirgi yangiliklargacha bilib olish imkoniyatiga egamiz. Ammo.....Keling, yaxshisi bugunda nafaqat yoshlarni, hatto kattalarni ham o‘z domiga tortayotgan internetning ba‘zi bir salbiy oqibatlari to‘g‘risida fikrlashamiz.Internet tarmog‘i foydali ma‘lumotlar ba‘zasi bo‘lib qolmay, zararli omillar manbai hamdir. Yaqinda bir yosh ona 6 sinfda o‘qiydigan o‘g‘lining qo‘l telefonidan internet orqali ko‘chirib olingan bexayo filьmni ko‘rib qolganligi haqida gapirib berdi. Demak, farzandlarimizni nazorat qilishimiz, internet haqida ularning dunyoqarashini to‘g‘ri shakllantira bilmog‘imiz lozim. Hozirga qadar internetdan umumiy manfaatlar yo‘lida foydalanish juda ommalashgan. 71% ofis xodimlari ish vaqtida sotsial tarmoqlardan muayyan shaxsiy maqsadda foydalanishar ekan. Farzandlarimizni internet tarmog‘idan foydalanishidan umuman cheklab qo‘ya olmaymiz. Chunki internet ishda ham, o‘qishda ham hayotning bir bo‘lagiga aylanib qolgan. Hozirda internetdan foydalanishning 6 xil turi mavjud:1, Veb serfing-tarmoqda uzluksiz u saytdan bu saytga biron bir maqsadsiz ma‘lumot izlab yurish;2. Virtual muloqotga berilib ketish, virtual tanishuvlar.3. Uzluksiz internet o‘yinlarini o‘ynash.4. Moddiy internet qaramlik-kazinolarda o‘ynash, o‘yinlarga pul sarf qilish;5. Filьmlar va kliplarni faqat internet orqali ko‘rish;6. Shaxvoniy internet qaramlik – kattalar uchun mo‘ljallangan saytlarda uzluksiz kezish, tanishuv va muloqot.Nafaqat farzandingiz, balki siz ham internet qaramligiga duchor bo‘lganligingizni qayerdan bilsangiz bo‘ladi.- o‘z hulqini nazorat qila olmaslik;- internet tarmog‘iga ulanganda yaxshi kayfiyat yoki eyforiya holati. O‘ziga diqqat e‘tibor qaratilayotganidan xursand bo‘lish;- oila a‘zolari va do‘stlar bilan muloqot qilishni xushlamay qolish;- uyqudan kechib, uzluksiz tarmoqda o‘tirish;- atrofdagilarga yolg‘on gapira boshlash;- aybdorlik va uyalish hissi, bezovtalik yoki depressiya holatiga tushish;- fiziologik o‘zgarishlar, semirish yoki ozish, bel og‘rig‘i, bosh og‘rig‘ini sezish. Bularning barchasi internet qaramligiga duchor bo‘lganlikning belgisidir. Buning oldi vaqtida olinmasa, kashandalik, narkomanlik yo ichkilikka o‘rganib qolish kabi salbiy oqibatlarga olib keladi. Bunday qaramlikka duchor bo‘lgan bolalarda depressiya, o‘quv muassasalarida ijtimoiy muammolar hamda o‘qishdagi oqsashlar, rivojlanishdagi o‘zgarishlar va kamchiliklar, ko‘p kasal bo‘lish, xavfli oqimlar ta‘siriga tushib qolishdek muammolar yuzaga keladi. Hatto ba‘zi bir o‘qimishli yo bo‘lmasa uyda o‘tiradigan onalarning farzand tarbiyasi qolib ketib kecha-kunduz internet tarmoqlarida izg‘ib yurishlari g‘azabingizni keltiradi. Bu illatlardan xalos bo‘lish uchun albatta iroda va vaqt kerak. Internetdan boshqa qiziqishlar topish, bolalarni foydali to‘garaklarga berish, dam olish joylariga olib borish, gazeta, jurnal, kitoblardan ko‘proq foydalanishga o‘rgatish maqsadga muvofiqdir. Bu bir vaqti kelib bolangiz internetdagi zararli saytlardan o‘rganib biror bir kutilmagan be‘mani ish qilib qo‘yishining oldini oladi. Internetga o‘rganib qoldingizmi, bu illatdan xalos bo‘lmoqchimisiz? Unda kompьyuterdan va qo‘l telefoningizdan uzoqlashib, real hayotga bir nazar tashlang-chi, qancha qimmatli vaqtingizni bekor o‘tqazib yuborayotgan ekansiz? Yana bu dunyoga kelib hech narsaga erishmadim, o‘zi omadsiz ekanim deb nolib, aybni taqdirga to‘nkab yurmang. Hamdamova Dilbar
