2022-yil 28-iyulda BuxDU rektori boshchiligida Buxoro davlat universitetining bir guruh yetuk agronom olimlari Buxoro viloyati Olot tumani «Merganteks» paxta to‘qimachilik klasteri tomonidan paxtachilikda olib borilayotgan ishlarni o‘rganish va ijobiy amalga oshirilgan agrotexnik tadbirlarni kelgusida viloyatga joriy etish maqsadida «Yangiboy Ochil Paxtakor» fermer xo‘jaligida bo‘lishdi.
Avvalambor ta’kidlash lozimki 20 iyuldan 26 iyulga qadar davom etgan jazirama issiqlik «Yangiboy Ochil Paxtakor» fermer xo‘jaligidaga tomchilatib sug‘orilayotgan 23 gektarlik paxta maydonlariga deyarli salbiy ta’sir etmagan. Bugungi kungacha paxta maydonida fizik tuk holda 300 kg/ga ammofos, 100 kg/ga kaliy xlor, 250kg/ga karbomid va 300 kg/ga ammiakli selitra mineral o‘g‘itlar bilan oziqlantirilib parvarish qilinmoqda. Shu kungi holatda chamalaganimida har gektar maydonda o‘rtacha 100 ming tup atrofida ko‘chat va xar tupda 8,5 dona bo‘lik qo‘sak o‘rtacha hosildorlik 40 syentner atrofida yaratilgan bo‘lib, nihollar jadal hosil tugmoqda va har bir tupda 3 tagacha qizil gul 2 ta oq gulni va 6 tagacha shonalarni ko‘rish mumkin. Asad oyi hosil yaratish oyi bo‘lib, yuqoridagi generativ organlarni to‘lik holiga aylantirish imkoniyati mavjud.
O‘rganishlar natijasida yana quyidagi agrotexnik tadbirlarni amalga oshirishni taklif etmoqchimiz:
1. Paxta maydonlarini kelgusida Lazer bilan tekislab tomchilatib sug‘orishni ham amalga oshirish, chunki ushbu tekislanmagan maydonlarda chuqur joylarga suv oqib borib nixollarni past baland holda o‘sayotganligini ko‘rish mumkin. Shunday holatlar oldi olinadi.
2. Tomchilatib va plyonka to‘shaladigan maydonlarda ekish oldi tuproqlarga begona o‘tga qarshi gerbisidlarni ishlatish, chunki begona o‘tni olaman deb shlangan ishlov davrida kesilib suv notekis taqsimlanmoqda shularni oldi olinadi.
3. Tomchilatib va plyonka bilan paxta ekiladigan maydonlarda tuproqlarni agrokimyoviy tahlil etib shunga qarab fosforli va kaliyli o‘g‘itlarni ekishdan oldin nam saqlash jarayonida tuproqqa sepib aralashtirish lozim.
4. Ushbu maydonlarda qator orasiga ishlov berishda texnika kirmaganligi uchun qator tashlab varaqalashni har xafta bir marotaba amalga oshirish lozim aks holda ochilgan paxtalar dimiqib kasallanishi mumkin.
5. Kasallik va zararkunanda hasharotlarga qarshi doimiy kurashni amalga oshirish lozim. Paxta maydonlarda kechalari nam tushishi avgustdan boshlanadi bu oqqanotni, shiralarni ko‘payishiga kulay sharoit yaratadi shuning uchun sariq doskalarni ko‘paytirish nazoratni kuchaytirish lozim.
6. Urug‘lik paxta maydonlarni navdorligini yaxshilash begona nav aralashmalarni olib tashlash lozim.
