Buxoro davlat universiteti Xorijiy tillar fakulteti fransuz filologiyasi kafedrasi o’qituvchilari “Korrupsiya – jamiyat taraqqiyoti kushandasi” mavzusida tadbir o’tkazildi. Tadbirni fransuz filologiyasi kafedrasi katta o’qituvchisi M.X.Jabbarova ochib berdi: Hozirgi globallashuv zamoni, mintaqalar va davlatlararo integratsiya jadallashib borayotgan murakkab bir sharoitda korruptsiya barcha mamlakatlarda ham qator muammolarni keltirib chiqarib, jamiyatni ich-ichidan yemirib, parokanda qilib tashlash xavfini solmoqda. Binobarin, bugun kattami-kichikmi, boymi-kambagʼalmi, qudratlimi-kuchsizmi bironta davlatni korruptsiyadan xoli hudud, deb hech kim ayta olmaydi.
Oʼzbekiston ham muammodan xalos boʼlmagan. Dunyodagi korruptsiya darajasini oʼrganuvchi Transparency International xalqaro tashkiloti indeksida Oʼzbekiston oxirgi uch yilda 12 pogʼonaga koʼtarilgan boʼlsa-da, hali bu illat barham topgani yoʼq.
Oʼtkazilgan soʼrovlarda fuqarolarning fikricha, sogʼliqni saqlash, taʼlim, bank, bojxona, sud, prokuratura, ichki ishlar, kommunal xizmat sohalarida, shuningdek, fuqarolarni ishga qabul qilishda korruptsiya keng tarqalgan.
Fransuz filologiyasi kafedrasi mudiri O.O.Bobokalonov so’zga chiqib, BMT va Xalqaro valyuta jamgʼarmasining maʼlumotlariga koʼra, jahon iqtisodiyoti korruptsiya tufayli yiliga 1,5-2,6 trillion dollargacha zarar koʼrmoqda.Shu bois mamlakatimizda korruptsiyaga qarshi keskin va murosasiz kurash olib borilmoqda. Xususan, “Korruptsiyaga qarshi kurashish toʼgʼrisida”gi Qonunning qabul qilinishi, shuningdek Korruptsiyaga qarshi kurashish boʼyicha respublika idoralararo komissiyasining tashkil etilishi va korruptsiyaga qarshi kurashish boʼyicha Davlat dasturining tasdiqlanishi yurtimizda korruptsiya bilan bogʼliq huquqbuzarliklarning oldini olishga qaratilgan qator chora-tadbirlarni samarali amalga oshirilishini taʼminladi. Misol uchun, qisqa vaqt ichida korruptsiyaga qarshi kurashishning huquqiy mexanizmlarini takomillashtirishga oid beshta normativ-huquqiy hujjat, shu jumladan, “Huquqiy axborotni tarqatish va undan foydalanishni taʼminlash toʼgʼrisida”gi, “Maʼmuriy tartib-taomillar toʼgʼrisida”gi, “Jamoatchilik nazorati toʼgʼrisida”gi, “Davlat xaridlari toʼgʼrisida”gi qonunlar qabul qilindi. Oʼzbekiston Respublikasi Prezidentining 02.02.2017 yilgi “Korruptsiyaga qarshi kurashish toʼgʼrisida”gi Oʼzbekiston Respublikasi qonunining qoidalarini amalga oshirish chora-tadbirlari toʼgʼrisidagi PQ-2752-sonli qarori bilan tasdiqlangan Korruptsiyaga qarshi kurashish boʼyicha Davlat dasturi ijrosini taʼminlash borasida Inson huquqlari boʼyicha Oʼzbekiston Respublikasi Milliy markazi tomonidan maʼlum ishlar amalga oshirildi. Milliy markaz xodimlarining huquqiy ongi va madaniyatini yuksaltirish, korruptsiyaga nisbatan murosasiz munosabatlar shakllantirish, davlat va jamiyat hayotining barcha sohalarida korruptsiyaning oldini olishga doir chora-tadbirlarni amalga oshirish hamda korruptsiyaga oid huquqbuzarliklarni oʼz vaqtida aniqlash, ularga chek qoʼyish, ularning oqibatlarini, ularga imkon beruvchi sabablar va shart-sharoitlarni bartaraf etish borasida barcha choralar koʼrilmoqda. Tadbirda Fransuz filologiyasi kafedrasi professor- o’qituvchilari faol ishtirok etishdi. O.I.Adizova, M.X.Hamidova, G.S.Hojiyeva, N.N.Abdullayevalar ham Korrupsiya – jamiyat taraqqiyoti kushandasi haqida o’z fikr – mulohazalarini bildirib o’tdilar.
15.02. 2017 yilda “Inson huquqlari boʼyicha Oʼzbekiston Respublikasi Milliy markazi xodimlari tomonidan korruptsiyaga oid huquqbuzarliklar sodir etilishini oldini olish tartibi toʼgʼrisida”gi Nizom tasdiqlandi. Shunga binoan Korruptsiyaga qarshi kurashish boʼyicha 3 nafar xodimdan iborat komissiya tuzilgan. Mazkur komissiya zimmasiga quyidagi vazifalar yuklatilgan:
- Oʼzbekiston Respublikasi Prezidenti va Oʼzbekiston Respublikasi Hukumatining korruptsiyaga qarshi kurashishga doir ishlar samaradorligini oshirishga qaratilgan tadbirlarni tashkil etish boʼyicha qarorlarini ijro etish;
- korruptsiyaga oid huquqbuzarliklarning oldini olishga, ularni aniqlashga, ularga chek qoʼyishga, ularning oqibatlarini, shuningdek ularga imkon beruvchi sabablar va shart-sharoitlarni bartaraf etishga doir chora-tadbirlar samaradorligi oshirilishini taʼminlash;
- korruptsiya masalalari bilan bogʼliq kelib tushgan ariza, murojaatlar va hujjatlarni koʼrib chiqish, natijalariga koʼra qonuniy qarorlar qabul qilish.
Davlat rahbarining Oʼzbekiston Respublikasi Oliy Majlisiga yoʼllagan Murojaatnomasida korruptsiyaning oqibatlari bilan kurashishdan koʼra barvaqt oldini olishga oʼtish kerakligini taʼkidlab, unga qarshi kurashishga masʼul boʼladigan alohida organ tuzishni taklif qilgan edi.
Oradan yarim yilga yaqin vaqt oʼtib, aniqrogʼi joriy yilning 29 iyunь kuni Oʼzbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan 2017-2021 yillarda Oʼzbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yoʼnalishi boʼyicha Harakatlar strategiyasini «Ilm, maʼrifat va raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish yili»da amalga oshirishga oid davlat dasturini izchil roʼyobga chiqarish, shuningdek, jamiyat va davlat hayotining barcha sohalarida korruptsiyaning oldini olish va unga qarshi kurashishga qaratilgan davlat siyosatining samaradorligini oshirish maqsadida Oʼzbekiston Respublikasi Korruptsiyaga qarshi kurashish agentligini tashkil etish bilan bogʼliq “Oʼzbekiston Respublikasida korruptsiyaga qarshi kurashish tizimini takomillashtirish boʼyicha qoʼshimcha chora-tadbirlar toʼgʼrisida”gi PF-6013 sonli Farmoni imzolandi.
Farmon ijrosini taʼminlash maqsadida shu kuni “Oʼzbekiston Respublikasi Korruptsiyaga qarshi kurashish agentligi faoliyatini tashkil etish toʼgʼrisida”gi Oʼzbekiston Respublikasi Prezidentining PQ-4761 sonli qarori qabul qilindi. Mazkur qaror bilan agentlikning tashkiliy tuzilmasi, tashkil etilishi, xodimlari, maqomi, mehnatga haq toʼlash shartlari va boshqalar tasdiqlandi.
Hozirgi kunda mazkur agentlik oʼz faoliyatini boshlagan.
PF-6013 son Farmon ijrosi yuzasidan Markazda 30 iyunь kuni maxsus buyruq qabul qilindi va Markaz boʼlimlarining korruptsiyaga qarshi kurashish boʼyicha asosiy vazifalari belgilab berildi.
Sir emaski, barcha davlat organlari va muassasalarida aholining huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini yuksaltirish, jamiyatda korruptsiyaga nisbatan murosasiz munosabatni shakllantirish yuzasidan juda koʼplab uchrashuvlar, seminar hamda davra suhbatlari oʼtkazilmoqda. Korruptsiyaga oid huquqbuzarliklarga qarshi kurashish va ularning oldini olish, bartaraf etish boʼyicha ommaviy axborot vositalari orqali mingga yaqin chiqishlar qilinmoqda.
Lekin ochiq aytish kerakki, bu tadbirlar korruptsiya sohasida Prezidentimizning Farmon, qarorlari belgilab bergan vazifalar ijrosini taʼminlashni toʼliq qamrab olayotgani yoʼq. Bu borada qilinadigan ishlar juda koʼp ekanligini hayotning oʼzi koʼrsatib turibdi.
Аholining huquqiy ong, huquqiy madaniyatini oshirish borasida juda koʼp va juda xoʼp gapirilmoqda. Idora va tashkilotlar, oʼquv muassasalarida bu sohada oʼtkazayotgan tadbirlar, tanlovlarning son-sanogʼi yoʼq.
Byudjet – xalq pulini oʼmarayotgan, pora orqasida yetti avlodiga yetadigan mol dunyo toʼplayotgan korruptsionerlar kim boʼlishidan qatʼi nazar, prokurormi, hokimmi, vazirmi davlatimiz qonunlari oldida javob berayaptilar. Bunday holatlar hozirgi kunda ommaviy axborot vositalarida ochiqdan-ochiq aytilmoqda, koʼrsatilmoqda, keng aholining eʼtiboriga yetkazilmoqda. Korruptsionerlarga yuzlab jinoiy ishlar qoʼzgʼatilayapti. Koʼrayapmizki, qaysidir bir katta amaldor yoki xizmatchi, xodim korruptsiya botqogʼiga botib, pora degan balo ortidan jazoga tortilayapti.
Bugungi rivojlanib borayotgan mustaqil respublikamizning erkin va ozod hayotimizga qora dogʼ, illat boʼlib kelayotgan korruptsiyaga qarshi kurash bugungi kunning eng dolzarb vazifasi boʼlib qolmoqda. Bu vazifa nafaqat huquq organlari, balki har birimizdan katta masʼuliyat talab qiladi. Ota-ona, idora rahbari, nuroniylar, yoshlar, jamoat tashkilotlari hamkorlikda bu illatga qarshi kurashda faol boʼlishimiz zarurdir.
