Korrupsiya va uyushgan jinoyatchilikka qarshi kurashish, shuningdek, huquqbuzarliklarning oldini olish masalalarini samarali yechish ustuvor vazifalarimizdan biridir.
Korrupsiya (lot. Corrumpere — buzmoq, “korroziya” so‘zi ya’ni “chirish” yoki “zanglash”) terminini odatda mansabdor shaxslar tomonidan unga berilgan mansab vakolatlari va huquqlaridan o‘zlarining shaxsiy manfaatlarini ko‘zlab qonunchilik va axloq qoidalariga zid ravishda foydalanishni anglatadi. Ko‘p hollarda bu atama siyosiy elitadagi byurokratik apparatga qarata ishlatiladi. Korrupsiya ko‘plab davlatlarning jinoyat va ma’muriy qonunchiligi bilan huquqqa qarshi harakat sifatida ta’qib qilinadi.
Qadimgi yunon faylasufi Aristotel aytganki, “Har qanday davlat tizimida – qonunlar va boshqa farmoyishlar orqali ishni shunday tashkil qilish kerakki, unda mansabdor shaxslsrni noqonuniy yo‘l bilan boyishga yo‘l qo‘ymaslik lozim” degan. Fransuz mutafakkiri Sharl Montesk’e esa bu borada “Asrlar tajribasidan ma’lumki, har qanday hokimiyat vakolatiga ega bo‘lgan shaxs, uni suiste’mol qilishga moyil bo‘ladi va u ma’lum bir maqsadga erishmaguncha shu yo‘nalishda yuradi” degan fikrlarni bildirgan.
Buxoro davlat universitetida korrupsiyaga qarshi kurashish prinsiplari va talablariga rioya etilishini monitoring va nazorat qilish uslubiyati (keying o‘rinlarda “uslubiyat” deb yuritiladi) Buxoro davlat universitetining barcha bo‘limlari, fakultetlari, shuningdek, Buxoro davlat universiteti Pedagogika instituti, Buxoro davlat universiteti Qorako‘l akademik litseyi, Buxoro davlat universiteti huzuridagi pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish mintaqaviy markazida (keyingi o‘rinlarda “universitet/universitet tasarrufidagi markazlar va muassasalar” deb yuritiladi) korrupsiyaga qarshi kurashish tizimining samaradorligi va natijadorligini monitoring va nazorat qilishni amalga oshirish bo‘yicha tartib va chora-tadbirlarni belgilab beradi.
Universitet, uning hududiy boshqarmalari hamda tasarrufidagi markazlar va muassasalarda korrupsiyaga qarshi kurashish tizimining samaradorligini monitoring va nazorat qilishdan ko‘zlangan asosiy maqsad quyidagilardan iborat:
a) universitet tizimi faoliyatini antikorrupsion qonunchilikka hamda qabul qilingan antikorrupsion talablarga muvofiqligini tekshirish;
b) universitet tizimida amalga oshirilayotgan antikorrupsion choratadbirlarni
hamda tatbiq etilgan antikorrupsion tartib-taomillarning yetarliligi va samaradorligini baholash;
v) universitet tizimi faoliyatida korrupsion xavf-xatarlar indikatorlarini aniqlash;
g) korrupsion hatti-harakatlarni amalga oshirilishini oldini olish maqsadida universitet, uning hududiy boshqarmalari hamda tasarrufidagi markazlar va muassasalarning korrupsiyaga qarshi kurashish tizimini takomillashtirish;
d) ilgari o‘tkazilgan monitoring va nazorat, xizmat tekshiruvlari, ichki audit tekshiruvlari va boshqa nazorat tadbirlari natijalari bo‘yicha berilgan, shuningdek, korrupsiyaga qarshi kurashish chora-tadbirlari dasturida tasdiqlangan tavsiyalarning universitet tizimida joriy etilishini nazorat qilish. Universitet tizimida korrupsiyaga qarshi kurashish prinsiplari va talablariga rioya etilishini monitoring qilish bo‘yicha chora-tadbirlarni amalga oshirish uchun Oliy va o‘rta maxsus taʼlim rektorligining Komplaens nazorat va korrupsiyaga qarshi kurashish bo‘limi (keyingi o‘rinlarda “KOMPLAENS NAZORAT VA KORRUPSIYAGA QARSHI KURASHISH BO‘LIMI” deb yuritiladi) shuningdek, universitetning hududiy boshqarmalari hamda tasarrufidagi markazlar va muassasalarda uning korrupsiyaga qarshi kurashish bo‘yicha koordinatorlar masʼul xodimlar javobgardir. Korrupsiya xavfi yuqori bo‘lgan funktsiya va vazifalarni bajaruvchi universitet tizimining tarkibiy bo‘linmalari rahbarlari mazkur Uslubiyatga muvofiq universitetning Komplaens nazorat va korrupsiyaga qarshi kurashish bo‘limiga (yoki universitet tasarrufidagi markazlar va muassasalardagi korrupsiyaga qarshi kurash bo‘yicha masʼul xodimlariga) monitoring va nazorat doirasida so‘raladigan hisobotlar, maʼlumotlar, hujjatlar va sharhlarni o‘z vaqtida taqdim etish uchun javobgardir.
S.S.Avezov (kafedra dotsenti) - Korrupsiyaga qarshi kurashgan birinchi davlat sifatida qadimgi Shumer davlati tan olinadi. Qadimgi davlatlarni ayniqsa huquqni muhofaza qiluvchi organlarning poraxo‘rligi qattiq tashvishga solganligi bizgacha saqlanib qolgan manbalardan malum. Chunki bu holat davlatning obro‘siga juda qattiq putur yetkazardi. Dunyoning yetakchi dinlarida ham birinchi navbatda huquqni muhofaza qiluvchi organlarning poraxo‘rligi qattiq qoralanadi. Jumladan, Injilba “Sovg‘alarni qabul qilma, chunki sovg‘a ko‘rni ko‘radigan qiladi va haqiqatni o‘zgartiradi” Quroni Karimda “Boshqalarning mulkini nohaq yo‘l bilan olmangiz va boshqalarga tegishli bo‘lgan narsalarni olish uchun o‘z mulkingizdan hokimlaringizga pora qilib uzatmangizlar” deyilgan. Ushbu illatni tadqiq qilgan bir qator yirik mutaxassislar quyidagi faktlarni korrupsiyaning yuzaga keltiruvchi omillar sifatida ko‘rsatadi. Ikki xil ma’noni anglatuvchi qonunlar, Aholi huquqiy savodxonligining pastligi, Mamlakatda siyosiy vaziyatning notinchligi, Ijro hokimyatining birligi tamoyilining buzilishi.
