Ayni kunlarda qutlug‘ bir tarixiy sana, tilimizning o‘z erkiga erishgan kuni yurtimiz bo‘ylab keng nisholanib kelinmoqda. Haqiqatdan tilimiz bu – millatimiz ko‘zgusi. Unda millatning uzoq o‘tmishidan tortib, to bugungi kungacha bo‘lgan davri, madaniyati, ma’naviyati mujassam. Insonning tilini bilmasdan turib, u bilan fikrlashish imkonsiz. Qolaversa, u millatni dunyoga tanitadigan ma’naviy asos, uning muhim belgisi, uzviy va ajralmas bir bo‘lagidir. Til – hayotning boshlanishi. Inson o‘z ona tili yordamida yangi tushunchalar va munosabatlarni anglay boshlaydi. Ona tili bizga ona suti bilan singdiriladi. Inson ulg‘aygan sayin atrofidagilar bilan muloqot qilish, badiiy kitoblar o‘qish orqali so‘z boyligini oshirib boradi. Ota-bobolarimiz tarixi, milliy va ma’naviy qadriyatlarimiz bizga ona tilimiz yordamida meros bo‘lib qoldi. Xalqlar tarixi – bu ular tilining tarixi. Davlat rivojlanishi bilan davlat tili ham rivojlanadi. Xalq mustaqilligining asosiy belgisi – bu ona tili va milliy madaniyati. Dunyoning barcha davlatlari o‘z ona tillarini asrab-avaylashga intilishadi, shuning uchun har qanday davlat o‘zining madaniy merosi va ona tilini alohida hurmat qiladi.Yuqori rivojlangan davlatlar darajasiga erishish va raqobatdosh bo‘lish uchun O‘zbekiston fuqarolari xalqaro tillarni bilishlari muhim, albatta. Chunki biz global rivojlanish tendensiyalaridan orqada qola olmaymiz, lekin shuni unutmaslik kerakki, o‘zbek tili dunyodagi barcha rasmiy tillar qatori suveren til maqomini olgan ekan, har bir O‘zbekiston fuqarosi davlat tilini bilishi shart. Hech kim hech qachon o‘z ona tiliga bo‘lgan hurmatni yo‘qotmasligi kerak. Tilga hurmat – bu xalqqa hurmat. O‘z ona tiliga ega bo‘lmagan xalq mamlakat bo‘lolmaydi. Tilning egasi xalq, ammo xalqning bitta vakili loqayd bo‘lsa ham milliy til sofligiga putur yetadi. Til davlat timsoli, mulki hisoblanadi. Til madaniyatiga amal qilinmasa, milliy madaniyatga dog‘ tushadi. Shu sababli, bu ulkan hodisaning tub mohiyatini kelajak avlod ongiga singdirish, ona tiliga bo‘lgan muhabbat va sadoqatini yanada mustahkamlash borasida olib borilayotgan ishlar ko‘lami yil sayin kengayib bormoqda. Binobarin, o‘zini o‘zbek millatining farzandiman, deb bilgan har bir shaxs ona tilimizga e’tiborli bo‘lishi, uning sofligini asrab-avaylashni muqaddas burchi deb bilishi shart.O‘zbek tilining Vatanimizda davlat tili sifatida amal qilinishining huquqiy asoslari qonunan belgilab qo‘yilgan. O‘zbekiston Respublikasining “Davlat tili haqida”gi qonuni uch tamoyilga: umumiylik, majburiylik va huquqiy kafolatga asoslanadi. Darhaqiqat, davlat tilining mustahkam huquqiy maqomi belgilab qo‘yilgani tilimizning boy imkoniyatlaridan keng foydalanishga yetarlicha zamin yaratib, mamlakatimizda istiqomat qiluvchi barcha millat va elatlarning tillari, urf-odatlari va an’analari hurmat qilinishi barobarida o‘zbek tilining erkin muomalada bo‘lishi uchun zarur shart-sharoitni yaratib berdi. Dunyoda taniqli mamlakat bo‘lish uchun biz davlat tilining maqomini ko‘tarishga erishishimiz lozim.So‘nggi yillarida mamlakatimizda barcha sohalarda bo‘lgani kabi tilimiz taraqqiyotida ham muhim o‘zgarishlar yuz bermoqda. O‘zbek tilining xalqaro miqyosda obro‘yi oshib, faol muloqot vositasiga aylanib bormoqda. Turli darajadagi rasmiy uchrashuv va muzokaralarda tilimiz keng qo‘llanayotgani, xorijdagi qator ta’lim dargohlarida, ilmiy muassasalarda o‘zbek tili markazlari tashkil etilib, ularda ona tilimizni o‘rganishga qiziquvchilar soni ko‘payib borayotgani buning yaqqol dalilidir. O‘zbekistonda davlat tili o‘zbek tili hisoblanadi va davlat organlari ishining davlat tilida yuritilishi qonun talabi ekanligidan hammaga ayon. “Davlat tili haqida”gi Qonunning 10-moddasida “Korxonalar, muassasalar, tashkilotlar va jamoat birlashmalarida ish yuritish, hisob-kitob, statistika va moliya hujjatlari davlat tilida yuritiladi, ishlovchilarning ko‘pchiligi o‘zbek tilini bilmaydigan jamoalarda davlat tili bilan bir qatorda, boshqa tillarda ham amalga oshirilishi mumkin” deb belgilab qo‘yilganligi rus tilining o‘zbek tili bilan muqobil aloqa tili sifatida qo‘llanilishiga yo‘l ochib bergan bo‘lsa ajab emas. Qolaversa, qonunda keltirilgan “O‘zbek tilini bilmaydigan jamoalarda davlat tili bilan bir qatorda, boshqa tillarda ham amalga oshirilishi mumkin” jumlasi o‘zbek millatiga mansub rusiyzabon vatandoshlarimizga qo‘l kelgan. Tilning ham ijodkori, ham iste’molchisi bo‘lgan xalq o‘z lisonini aslo bee’tibor qoldirmasligi lozim.Bundan tashqari, Vazirlar Mahkamasining “Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti faoliyatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq “Davlat tilida ish yuritish asoslarini o‘qitish va malaka oshirish markazi”ning tashkil etilganligi aholining yozma va og‘zaki savodxonligini oshirish, o‘zbek adabiy tili me’yorlari, o‘zbek tilining tuzilishi bo‘yicha amaliy bilimlari, ko‘nikma va mahoratini tizimli asosda oshirib borish bo‘yicha ta’sirchan choralar ko‘rishda muhim ahamiyat kasb etadi. Sof o‘zbek tilida muloqot qilish millat tiliga bo‘lgan hurmat nishonasi sanaladi. Tilning milliy jozibasini oshiruvchi qudrat qonun emas, balki xalqning o‘zidir. Chunki muayyan tilda hech kim gapirmay qo‘ysa, u ijtimoiy munosabatlar jarayoniga tatbiq etilmasa, o‘z jozibasini yo‘qotadi. Bir so‘z bilan aytganda, til millatning ma’naviy-ruhiy boyligi, mulki ekan, uni e’zozlash, yuksalishi, sofligi, boyligi yo‘lida kurashish, milliy qadriyat darajasiga ko‘tarish barchamizning oliy burchimizdir.O.S.Qahhorov,BuxDU ilmiy ishlar va innovatsiyalar bo`yicha prorektor
