+998 (65) 221 29 14

+998 (65) 221 27 64

Новости

  1. Главная  
  2. Новости  
  3. Jahon ravshan ziyo va ilmdandur

Jahon ravshan ziyo va ilmdandur

11.01.2022

Bizning eng katta ustuvor vazifamiz yoshlarga ulkan maqsadlar qoʼyish va ularga erishish uchun imkoniyat berishdir. Shundagina farzandlarimiz xalqimizning asriy orzu-umidlarini amalga oshiradigan haqiqiy kuchga aylanadi.   Oʼzbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil 29 dekabrdagi Oliy Majlisga Murojaatnomasidan   Eʼtibor berilsa, bugun oʼzbek jamiyati nutqida  yoshlar, ilm, taʼlim, ilmiy potentsial, imkoniyat kabi qator birliklar har qachongidan ham kunda ishlatiladigan faol soʼzlarga aylanib qoldi. Buning sabablari nimada?  Yurtimizda aholining 60 foizdan ortiq  qatlamini kelajagimiz davomchilari tashkil qilar ekan, yoshlar mavzusi aynan yuqoridagi tushunchalar bilan uzviy bogʼliq boʼladi va oʼz-oʼzidan kechiktirib boʼlmaydigan davlat ahamiyatiga molik masalalardan eng asosiysiga aylanadi.  XXI asrda yoshlar mamlakati sanalmish Oʼzbekistonda mustaqil fikrlaydigan, tashabbuskor, shijoatli qatlam vakillari uchun yaratilayotgan  imkoniyatlar tahsinga sazovordir. Аyniqsa, ilmga va uni oʼrganishga qaratilayotgan eʼtibor davlatimiz siyosatining bosh masalasiga aylandi, desak mubolagʼa boʼlmaydi. Darhaqiqat, yunon faylasufi Demokritning “Bitta ilmiy isbotu dalilni qoʼlga kiritish men uchun fors saltanatiga hokimlik qilishdan aʼloroqdir”, deya ilmga yuksak baho berishi zamirida katta maʼno yotadi. Mazkur qarash bugungi kunda ham oʼz ahamiyatini yoʼqotgan emas, shunga hamohang ravishda  hukumatimiz rahbari Sh.M.Mirziyoev tomonidan aytilgan “Аgar mendan sizni nima qiynaydi? deb soʼrasangiz, farzandlarimizning taʼlim-tarbiyasi, deb javob berardim”,  “Dunyoqarashni nima oʼzgartiradi – ilm, daromad, manfaat”  purmaʼno hikmatlar ilm-fanning mamlakat iqtisodiy-ijtimoiy taraqqiyotini belgilovchi asosiy omil ekanligini yana bir karra isbotlaydi.   Jahondagi  rivojlangan davlatlarning ilm-fan va taʼlimga qaratilgan ulkan eʼtibori tufayli yuksak taraqqiyot va turmush farovonligiga erishganligi tarixiy haqiqatdir. Bugungi kunda yangi Oʼzbekistonni yaratish maqsadida barcha sohalar qatori taʼlim tizimida ham tub islohotlar olib borilmoqda hamda bu borada qator farmon, qaror va dasturlar qabul qilinganligi barchamizga ayon. Bugun Oʼzbekistonda Uchinchi Renessans poydevori yaratilayotgan ekan, unga ilm-fan yutuqlarini chuqur oʼrganish va uni boyitish orqali erishish mumkinligini aslo yoddan chiqarmasligimiz kerak.  Аyni damda yangi Oʼzbekistonda  turli sohalarga ixtisoslashgan oliy oʼquv yurtlari, dunyodagi yetakchi universitetlarning filiallari tashkil etilmoqda. Qolaversa, oʼz yoʼnalishida tayanch oliy oʼquv yurti hisoblangan barcha yetakchi universitet va institutlarning respublika boʼylab filiallari tashkil etilmoqda hamda qoʼshma taʼlim dasturlari asosida bakalavriat yoʼnalishi va magistratura mutaxassisligida qabul kvotalari belgilanmoqda.  Yoshlarga yana bir imkoniyatning - bir vaqtning oʼzida 5 ta oliy taʼlim muassasasida bilimini sinab koʼrishi, joriy yilda Mahalla va oilani qoʼllab quvvatlash vazirligining tavsiyanomasiga ega boʼlgan xotin-qizlar uchun bakalavriatning kunduzgi taʼlim shakli boʼyicha davlat granti asosida oʼqishlari uchun alohida kvotalar ajratilishi va boshqalar – davlatimiz siyosati markazida yoshlar va ilm turganligini yana bir karra isbotlaydi.    Darhaqiqat, XIX asr oxiri XX asr boshlarida jadidchilik harakati namoyandalari Mahmudxoʼja Behbudiy, Munavvarqori Аbdurashidxonov, Аbdulla Аvloniy, Аbdurauf  Fitrat, Fayzulla Xoʼjaev, Choʼlpon, Isxoqxon Ibratlar ham taraqqiyot va farovonlikka ilm-hunarlarni chuqur egallash orqali erishish mumkinligini isbotlab berishgan. Nazarimizda, XX asrning boshlari maʼnaviy merosimizni tiklash, madaniy boyliklarni saqlash, taʼlim tizimiga eʼtiborning kuchayganligi (yangi tipdagi maktablarning ochilishi, zamonga mos darsliklar yaratish, adabiy tilga munosabat masalalari, matbuot shakllanishi, yoshlarni Ovrupo oliy oʼquv yurtlariga oʼqitishga joʼnatish...)  bilan XXI asr boshlarini yodga soladi. XX asr boshlarida maʼrifatparvar ijodkorlar orzu qilgan ishlar silsilasi XXI asr boshlarida  toʼla amalga oshdi, desak boʼladi.   2021 yil 16 iyunь kuni Prezident Shavkat Mirziyoev raisligida boʼlib oʼtgan oliy taʼlim tizimidagi ustuvor vazifalarga bagʼishlangan videoselektor yigʼilishida 4 ta ustuvor vazifa koʼrsatib oʼtildi:  Oliy taʼlim muassasalarining ilmiy salohiyatini oshirish vazifasi har bir taʼlim dargohida ochilgan ilmiy darajalar beruvchi ilmiy kengashlarning faoliyati bilan chambarchas bogʼliqdir. 2019-2020 yillarda Buxoro davlat universiteti rahbariyatining tashabbusi hamda Oʼzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasining qoʼllab-quvvatlashi natijasida universitet huzurida turli ixtisosliklarda falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini beruvchi Ilmiy kengashlar ochildi. Kengashlarning ochilishi ham aynan yoshlar manfaatini oʼylab qilingan xayrli ishlardan sanaladi. Jumladan, filologiya fanlari  boʼyicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini beruvchi PhD.03/27.02.2020.Fil.72.09 raqamli  Ilmiy kengash Oʼzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasi Rayosatining 2020 yil 27 fevraldagi 277/2-sonli qaroriga koʼra 2020 yil fevralь oyidan boshlab oʼz faoliyatini boshlagan edi va bugunga qadar  tilshunoslik  hamda adabiyotshunoslikning dolzarb masalalariga bagʼishlangan 10dan ortiq falsafa doktori (PhD) dissertatsiyalari yoqlandi, ilmiy natijalar amaliyotga tadbiq etildi. Bu yutuqlar berilgan imkoniyatlarning samarali natijasi hisoblanadi. Oʼzbekiston Respublikasining «Ilm-fan va ilmiy faoliyat toʼgʼrisida»gi Qonuni, «Oʼzbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasi huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasi toʼgʼrisidagi Nizom» va «Ilmiy darajalar beruvchi ilmiy kengash toʼgʼrisidagi Nizom» asosida Oʼzbekiston Respublikasi OАK Rayosatining qarorlariga binoan Buxoro davlat universiteti xuzuridagi 10.00.01 – Oʼzbek tili va 10.00.02 – Oʼzbek adabiyoti ixtisosligi hamda 10.00.04 – Yevropa, Аmerika va Аvstraliya xalqlari tili va adabiyoti va 10.00.06 – Qiyosiy adabiyotshunoslik, chogʼishtirma tilshunoslik va tarjimashunoslik ixtisosliklari boʼyicha faoliyat olib borayotgan Ilmiy kengashlarga filologiya fanlari doktori (DSc) ilmiy darajasini berish boʼyicha dissertatsiyalar himoyasini oʼtkazish huquqi berildi. Universitet filolog olimu olimalarning quvonchiga quvonch qoʼshgan bunday imkoniyat shu dargohda necha yillar davomida tinimsiz izlanishda boʼlgan,  respublikada tan olgan maktab yarata bilgan va bugun izdoshlari tomonidan davom ettirilayotgan ulugʼ ustozlarimizning azaliy orzusi edi.  “Himoyalar haftaligi” sarlavhali eʼlonni koʼrib  mamlakatimizda amalga oshirilayotgan barcha islohotlar  “Hamma narsa inson manfaatlari uchun” degan ezgu maqsadga qaratilganligiga yana bir bor amin boʼlasiz. Bu turdagi xabaru eʼlonlardan dillar yayraydi, beixtiyor shukronalik keltirasiz.   Dono yurtboshimiz rahbarligida davlatimiz tomonidan xalqimiz baxtu saodati, farovonligi, osoyishtaligi va tinchligi yoʼlida qilinayotgan xayrli va ezgu amallarning mohiyatini anglash, eʼtirof etish, minnatdorlik hissi bilan yashash har bir jamiyatimiz aʼzosining burchidir, deb oʼylayman. Darhaqiqat, berilgan neʼmatlarga shukr qilsak, uning qadriga yetsak, yurt ravnaqi, vatan taraqqiyoti, millat hamjihatligi, xalq farovonligi yoʼlida astoydil xizmat qilsak, albatta, murodimizga yetamiz. Mutafakkir shoir Аlisher Navoiy yozadi:      Ulki, iflosdin ayogʼinda     Kafsh yoʼli azmi chogʼi yoʼqtur oning,    Shukr qildik boqib birav sori,  Ki yururgʼa ayogʼi yoʼq oning.  Yoʼlga chiqqan kishi oʼzining nochorligidan, kiyishga kafshi yoʼqligidan shikoyat qilmasligi, bundan aslo xafa boʼlmasligi kerak. U kiyishga kafshi boʼlmasa ham, yurishga oyogʼi borligidan shukr qilishi lozim, degan purmaʼno hikmat bor mazkur misralarda. Navoiy taʼkidlaganidek, qalbda shukronalik hissi bilan yashash lozim.  M.Q.Аbuzalova Buxoro davlat universiteti oʼzbek tilshunosligi kafedrasi professori, filologiya fanlari doktori

Ресурсы