2020-yilning 4-mart kuni Buxoro davlat universitetida “Koronovirus infeksiyasining kelib chiqishi, uning tarqalish omillari, oldini olishga qaratilgan profilaktik ishlar ” mavzusida oʼtkazilgan targʼibot uchrashuvi bo’lib o’tdi.Uchrashuvni BuxDU Yoshlar bilan ishlash bo’yicha prorektor A.M.Kadirov ochib berdi. Uchrashuvda BuxDU “Ibn Sino salomatlik maskani” maʼrifat markazi rahbari G.Muratova, universitet vrachi G.Karimova, Buxoro shahar sanitariya epidemiologiya osoyishtaligi markazi vrachi А.Sherov, Buxoro shahar sanitariya epidemiologiya osoyishtaligi markazi vrachi F.Zulfiqorova, barcha fakultet yoshlar bilan ishlash boʼyicha dekan oʼrinbosarlari, kafedra mudirlari va professor-oʼqituvchilar hamda 140 dan ortiq talabalar qatnashdilar.Uchrashuvni Yoshlar bilan ishlash boʼyicha prorektor А.M.Kadirov kirish soʼzi bilan ochib, Xitoyda tarqalgan koronavirus butun dunyoni xavotirga solayotganligi, mamlakatlar bu virusga jiddiy eʼtibor qaratayotganligi, "Sogʼliqni saqlash vazirligi tomonidan mamlakatimizda aholining sanitariya-epidemiologik osoyishtaligini taʼminlash, kasallikning kirib kelishi va tarqalishining oldini olish maqsadida qator chora-tadbirlar amalga oshirilayotganligi, aholini koronavirus kasalligidan muhofaza qilish uchun tavsiyalar ishlab chiqilayotganligi, mazkur tavsiyalarni yosh avlodga sodda tilda yetkazish maqsadida profilaktik tadbirlarni amalga oshirilayotganligi toʼgʼrisida taʼkidlab oʼtildi.Soʼz navbati Buxoro shahar sanitariya epidemiologiya osoyishtaligi markazi vrachi А.Sherovga berildi: Koronavirusli infektsiya (KVI)- oʼtkir respirator kasallik boʼlib, u yuqori nafas yoʼllarining yalligʼlanishi va sust namoyon boʼladigan umumiy zaharlanish belgilari bilan kechadigan kasallikdir. Koronavirus etiologiyali oʼtkir respirator kasalliklar 5-10 % holda uchraydi. Kasallik RNK-saqlovchi, kattaligi 80-220 nm ga teng keladigan koronaviruslar tomonidan chaqiriladi. Koronaviruslarning 4 xil antigeni mavjud. Virusning tashqi qobigʼi vorsinkalar bilan qoplangan. Bu vorsinkalar orqali virus hujayraga birikadi. Viruslar yuqori nafas yoʼllari epiteliysining sitoplazmasida koʼpayadi. Bu virus hujayra ichiga kirgach 4-6 soatdan keyin koʼplab virionlarni hosil qiladi. Koronaviruslartashqi muhitga chidamsiz. Ular oʼzining tashqi qobigʼida bemor qonidagi hamda giperimmun zardob tarkibidagi komplementni bogʼlab oladi. Аsosiy infektsiya manbai yovvoyi va uy hayvonlari, hamda bemor odam hisoblanadi. Kasallik havo – tomchi yoʼli orqali yuqadi. Ushbu kasallikka qarshi bugungi kunda vaktsinalar ishlab chiqilmagan. Ikkilamchi yuqtirish holatlari (bemordan-sogʼlom odamga) tibbiyot xodimlari va bemorlar oila aʼzolari oʼrtasida kuzatilgan. Barcha holatlarda infektsiya bemor bilan yaqin muloqotda boʼlgan shaxslarda kuzatilgan.Аtipik pnevmoniya bilan kasallangan bemor epidemiologik nuqtai nazardan atrofdagilar uchun butun yashirin davr davomida, kasallik davrida va sogʼaygandan keyin 10 kun mobaynida xavfli hisoblanadi. Klinik sogʼaygandan 10 kundan keyin atrofdagilar uchun xavfsiz hisoblanadi. Kasallik yer yuzida keng tarqalgan boʼlib katta yoshdagi insonlarning 80% ida virusga qarshi antiteloning borligi aniqlangan. Mavsumga qarab koronavirus infektsiyasi barcha yuqori nafas yoʼllari kasalliklarining 10-35% ini tashkil qiladi. Koronavirus infektsiyasi kuzning oxiri, qish va bahorning boshlarida (rinovirusli infektsiya kam uchraganda) koʼp uchraydi.Soʼz navbati Buxoro shahar sanitariya epidemiologiya markazi vrachi F.Zulfiqorovaga berildi: Kasallik klinikasi virus yuqqandan soʼng 2-14 kun oʼtgandan keyin namoyon boʼladi. Kasallik oʼtkir, tana haroratining oshishi, yaqqol rivojlanmagan umumiy zaharlanish belgilari bilan boshlanadi. Shuningdek, bolalarda nafas olganda koʼkrak qafasida ogʼriq, yoʼtal, quruq hushtaksimon xirillashlar eshitiladi. Koronavirus infektsiyasi oʼtkir pnevmoniya bilan asoratlanishi mumkin. Koʼkrak qafasi rentgenografiyasida oʼchoqli yoki interstitsial infilьtratlar aniqlanadi. Ogʼir hollarda nafas olish aʼzolari faoliyati yomonlashib, ikkinchi haftada kasallik respirator distress-sindrom rivojlanishi, kattalarda bu turli aʼzolar disfunktsiyasi bilan kuzatilishi mumkin. Baʼzan boʼyin limfa tugunlari kattalashadi. Koronavirus infektsiyasining oʼtkir gastroenterit koʼrinishida kechishi ham aniqlangan. Bu kasallik1-3 kun davom etadi va bemor toʼliq tuzaladi. Koronavirusli infektsiyalarning tashxis tayanch belgilari:– guruhli kasallanish, asosan bir oila vakillari yoki bolalar orasida;– mavsumiylik– qish va bahor fasllari;-yashirin davri- 2-14 kun;-kasallikning oʼtkir boshlanishi;-etakchi simptomokompleks-intensiv rinit, baʼzida laringotraxeit belgilari rivojlanishi mumkin;-doimiy boʼlmagan isitma, kam ifodalangan umumiy zaharlanish belgilari;-kasallik kechishi oʼtkirKoʼpincha koronovirusning yangi turi (NCoV) oʼrtacha ogʼir holatda kechadi. Lekin xavfli guruhlarda ushbu kasallik ogʼir kechadi va asoratlar vujudga kelishi mumkin. Kasallikni ogʼir kechishi kuzatiladigan xavfli guruhlarga kuyidagilar kiradi: homilador ayollar, ayniksa III-dekadasida, tugʼishdan keyingi davrdagi ayollar, bolalar va katta yoshdagi odamlar (ikki yoshdan kichik va 65 yoshdan yuqori), ortiqcha vaznli bemorlar hamda surunkali kasalliklari mavjud bemorlar (oʼpka kasalliklari, bronxial astma, surunkali bronxit, yurak-qon tomirlari kasalliklari, qandli diabet va boshqalar).Soʼz navbati BuxDU “Ibn Sino salomatlik maskani” maʼrifat markazi rahbari G.Muratovaga berildi: Kasallikni oldini olish qoidalari quyidagilar;Uchrashuv davomida talabalar oʼzlari qiziqtirgan savollariga soha mutaxassislari tomonidan javob oldilar.Bayonlashtirdi Sh.E.RadjabovaBuxDU Matbuot xizmati
