Pedagoglik kasblar orasida eng ulug‘i, eng qadriyatli kasb bo‘lishi bilan birga, eng mas‘uliyatli va insonni ruhiy zo‘riqishga olib keladigan faoliyat turlaridan biridir. Ma‘lumki, ruhiy zo‘riqish o‘z darajasiga qarab organizmga ijobiy yoki salbiy ta‘sir qilishi mumkin. Agar bu javob reaktsiyasi tashqi ta‘sirotga mos keladigan va uning ta‘siri to‘xtagandan keyin organizmda stress yo‘qoladigan bo‘lsa, bu normal reaktsiya. Bunday stress organizmga tashqi muhitga moslashishga yordam beradi. Agar ushbu holat tashqi ta‘sirot yo‘qolgandan keyin ham davom etsa yoki bu ta‘sir qiluvchi omilga mos bo‘lmasdan ortiqcha ko‘p bo‘lsa, bunday stress normal emas. U turli kasalliklar, masalan, gipertoniya (qon bosimi yuqoriligi) me‘da yarasi kasalligi, qandli diabet, miokard infarkti, bronxial astma, tireotoksikoz, nevroz kabilarning sababchisi bo‘lishi bilan birga insonning normal ish faoliyatiga ham yomon ta‘sir ko‘rsatadi. Ayniqsa, o‘qituvchi va tarbiyachilarning doimiy ruxiy zo‘riqishda yurishi tarbiyalanuvchilar, o‘quvchilar va talabalarning jiddiy jabr ko‘rishiga sabab bo‘ladi. Yosh avlodga ta‘lim-tarbiya berishda asosiy vazifani bajaruvchi o‘qituvchilarning ishda va oilada ruxiy zo‘riqishini o‘rganish, uning oldini olish va ularga zarur paytda psixologik yordam ko‘rsatish maqsadida kuni kecha Buxoro davlat universiteti Harbiy ta‘lim fakulteti ofitser-o‘qituvchilari bilan psixolog uchrashuvi tashkil etildi. Doimiy yoki haddan ortiq stress, ya‘ni ruxiy zo‘riqish holatiga tushish xotiramizning pasayishiga sabab bo‘ladi, ya‘ni miyamizni “o‘chirib qo‘yadi”. Fikrlashga ta‘sir qiladi, xotirani susaytiradi va miyamizdagi asab hujayralarini nobud qiladi. Surunkali ruhiy zo‘riqish qandli diabet, yurak xastaligi, yuqori qon bosimi, saraton, me‘da-ichak tizimida yaralar, nafas olish yo‘llari kasalliklari, ekzema (temiratki) va psoriaz kabi kasalliklarning ertaroq paydo bo‘lishiga olib keladi. Biroq, stressning eng zararli ta‘sirlaridan biri yurak xurujidir. Uchrashuvda psixolog tomonidan doimiy ruxiy zo‘riqishda yuradigan o‘qituvchilarga bir qator maslahatlar berildi va ularning ruxiy zo‘riqishining oldini olish maqsadida hamkorlik yo‘lga qo‘yildi. Shu bilan birga aynan professor-o‘qituvchi va ularning oilalariga psixolog konsulьtatsiyalari tashkil etilganligi, universitet tomonidan tashkil etilgan bu xizmatdan unumli foydalanish inson ruxiyatining sog‘lom bo‘lishi uchun zarur ekanligi aytib o‘tildi. Harbiy ta‘lim fakultetining yoshlar bilan ishlash (ma‘naviy-ma‘rifiy ishlar) bo‘yicha dekan o‘rinbosari Yo‘lchi Abdullayev: Fakulьtetimizda 360 nafar talabaga 17 nafar professor-o‘qituvchilarimiz ta‘lim bermoqda. Albatta harbiy ta‘lim o‘z-o‘zidan kuchli tartib-qoida va irodani talab etadi. Bu esa talabalarimizni ham, o‘qituvchilarimizning ham ruhiy zo‘riqishiga olib kelishi tabiiy hol. Albatta, universitetimizda tashkil etilgan bunday xizmatdan foydalanish barchamiz uchun foydadan xoli bo‘lmaydi. Shu sababli birinchi bosqich talabalari va professor-o‘qituvchilar bilan psixolog uchrashuvlarini tashkil etayapmiz. Chunki inson nafaqat jismonan, balki ruhan sog‘lom bo‘lishi ham lozimdir. Dilbar Hamdamova, BuxDU psixologi
