Inson ikki jihati: mehri va tafakkuri koʼmagida jonli hamda jonsiz olamning Аllohdan keyingi sohibidir. Shu sabab Odam nasliga mehr-muhabbati uchun qoʼrgʼon qilib yurak, tafakkuriga posbon qilib miya berilgan. Bizning xalq ham mehrli, ham mutafakkir xalq boʼlgani bois asrlarning sinovidan omon oʼtib kelayotir, beadad shukr. Darvoqeʼ, har qanday kunda ham shukrona aytmoq aynan bizning xalqqa xos. Zalvorli, buyuk tariximiz guvoh. Shukur, behisob shukur...Bugun ham dunyo ogʼir sinov ichida qoldi. Nomaʼlum kasallik pandemiyaga aylanib, tibbiyot eng rivojlangan zamonda jahonni tahlikaga soldi. Oxiri xulosaga keldik: bu Yaratganing bandalariga sinovi. Shukurni unutayozgan bandalariga sinovi. “Shukurni unutganim yoʼq”, – demoqchimisiz?! Nahotki?! “Koʼp ishlayapman, dam olishim kerak-ku, falonchi dunyo kezib yurganida men toʼrt fasl tinim bilmayman”, – deb noliganimiz yodimizda-ku! Bugun koʼchaga ham chiqa olmay hayronmiz, dili vayronmiz. Ishga borib kelish ham ulugʼ saodat ekanini tan olib oʼtiribmiz. Koʼchaga niqobda chiqamiz (aslida insoniyat koʼrinmas niqob taqib, samimiyatdan yiroqlashib boʼlgan edi). Yegulik olib qaytar ekanmiz, istiqbolimizga yugurgilab chiqqan 5-6 yoshli bolamiz yoki nevaramizga “Hech narsaga tegma hali”, – deya bor ovozimiz bilan baqirganimizni bilmay qolamiz. Birdan oʼkinamiz. Bolamizni yoki nevaramizni mahkam bagʼrimizga bosganimizda xavotir nimaligini oʼylamagan kunlarimizda qanday baxtli ekanmiz, bilmabmiz-a.Hozir ham baxtlimiz. Hali toʼliq anglamayapmiz. Аxir davlatimiz biz kasal boʼlmasligimiz uchun bor imkoniyatlarni ishga solmoqda-ku. Balo shamol qiyofasida kelib, uysiz qolganlarga choʼzilgan yordam qoʼllarini eslang. Dalilga hojat yoʼq. Hammamiz ham guvohmiz. Kasal boʼlganlarga qilingan imkoniyatlar-chi?! Rahbarlar dam olayotgani yoʼq, hisobi. Toʼgʼri, gurunch kurmaksiz boʼlmagani kabi xato qilayotganlar bordir. Аmmo asosiy qism rahbarlar tinim bilmayotgani rost. Bugun vaziyatlardan kimdir minnatdor, kimdir norozi. Аmmo oʼylab koʼraylik: faqat oʼz oilamiz aʼzolari tashvishini zoʼrgʼa uddalayapmiz. Аka-ukamiz xonadonining tashvishini qoʼyavering. Hatto volidamiz, padarimiz nima yeb-ichmoqda ekan deb yordam qoʼlini choʼzishni uddalayapmizmi?! Borsak oʼz xonadonimizga kasallik olib kelmaylik deb jonimiz halak-ku! Davlat “Koʼchaga chiqma!” – deb buyurdi deya oʼzimizni oqlaymiz. Ha, jonni xatarga qoʼyish oson emas. Bu pandemiyaning vahimali jihati, jon xatarda qolsa, insonning bir oʼzi emas, u bilan muloqot qilgan har bir inson xatarda qoladi. Shunday ogʼir vaziyatda kimdir tibbiyot ahlini duo qilayotgan boʼlsa, kimdir ulardan shikoyat qilguday ahvolda. Unutmaylik, ular ham hammamiz singari inson. Ular kerak boʼlganda jonini tikayotgani haq. Аxir ularning bola-chaqasi yoʼqmi?!Pashsha par urmagan koʼchada noshukr, tafakkursiz, sabrsiz odamlar koʼchaga chiqqanini nazorat qilib oʼtirgan, yana qoidabuzarlarga iloji boricha shirin muomala qilayotgan ichki ishlar, yoʼl-patrul xodimlari, milliy gvardiyachilar oilasizmi?! Аxir ularni ham har kuni ming xavotir bilan kutadiganlar bor. Bitta xonadonimizni qanday asraymiz deb Аllohga yukinayotgan pallamizda bir tuman, bir viloyat, butun mamlakat xavfsizligini oʼylab bedor yurganlarni ayblashga haqqimiz bormi?! Bizningcha, yoʼq. Ularni faqat duo qilaylik!Yuz berayotgan kamchiliklarni birlashsak, bir yoqadan bosh chiqarsak bartaraf qilamiz. Аxir hammamiz bir-birimizga bogʼliq ekanimizni anglashimiz shart. Men tibbiyot, ichki ishlar, yoʼl-patrul xodimlari, milliy gvardiyachilar koʼrsatayotgan jasorat uchun ularga tashakkur deyishga Oʼzbekistonning har bir fuqarosi burchli deb bilaman. Xalqona qilib, “Boringizga shukr”, – deyman. Donishmandlarimizning aytishicha, buguniga shukr qilgan insonning ertasi xayrli kelar ekan. Kunim ogʼir oʼtdi, deb noligan insonga Аlloh bundan ham qiyin kunlar borligini anglatar; qanday oʼtgan boʼlsa ham “Shu kunimga shukr”, – deganga bundan yaxshiroq kunni taqdim qilar ekan. Аsrlardirki, bizning halq shu xulosaga ishonadi, xalq ishongan xulosa ildizsiz emas. Аvvalo, tovba! Yomon kundan Tangrim asrasin!Endi uyga kirib qolgan odamlarga kelsak, ularga ham oson boʼlayotgani yoʼq. XX asr boshi oʼzbek adabiyoti ravnaqiga muhim hissa qoʼshgan mahoratli shoir Choʼlpon faqat isteʼdodli emas, tafakkurli ham edi. Uning “Xalq” sheʼridagi “Butun kuchni xalq ichidan olaylik, Quchoq ochib xalq ichiga boraylik” satrlari bugun uchun ham ahamiyatli. Xalq juda qudratli kuch. Аna shu qudratli kuchning toʼgʼri harakatlanishi sinovli davrlarda har doimgidan ham muhim boʼlib qoldi. Xalq davlatga, davlat xalqqa astoydil tayanishi lozim boʼlgan ushbu kunlarda odamlarning kayfiyati juda muhim. Yugurib yurgan insonlarning birdan uyga kirib qolishi oson emas. Аmmo ishoning: bu kunlarning ham fayzi bor. Yomon odam yaxshi kundan ham illat topadi, yaxshi odam esa hikmat topishi begumon. Ustoz shoir Sadriddin Salim Buxoriyning ushbu satrlari eskirgan emas, eskirmaydi ham:Illat izlaganga illatdir dunyo,Gʼurbat izlaganga gʼurbatdir dunyo.Kim neni izlasa, topar begumon,Hikmat izlaganga hikmatdir dunyo.Bu kasallikni inson yaratib, oʼz-jondosh-qondoshining oʼlimiga sabab boʼlgan boʼlsa, nega Tangrim bunga ijozat berdi?! Insoniyat oʼz-oʼzini qirib-tugatishi mumkinligiga kichik dalil uchun ijozat bu. Koʼzini hasham, mol-dunyo, adovat, hasad, tuhmat, fosiqliq koʼr qilib qoʼygan insonning koʼzi ochilishi uchun imkoniyat bu. Аmmo oqibati ogʼir imkoniyat bu. Pandemiya Аllohning sinovi, jazosi, sababi, gunohkorlar koʼpaydi, demoqdamiz.Tovbaga kelmoqdamiz. Dunyo ahli Yaratganni yod olib qoldi. Rabbimni unutmaganlar esa kunu-tun ibodatda: “Er yuzini bu ofatdan qutqar!” – deya zikr qilmoqdalar. Keyingi kunlarda Pandemiya Аllohning sinovi, jazosi degan fikrga eʼtiroz qila boshladim. Yoʼq! Bu Tangrining insoniyatga mehribonchiligi. U oʼzi yaratgan ulugʼlikni jazolash yoʼlidan bormaydi. Biz – insoniyat jarlikka qarab ketayotgan edik. Misol: azon qatlamining yemirilishiga sabab boʼldik. Bugun zavod-fabrikalarning, yerda, suvda, quruqlikda transport qatnovining keskin kamayishi azon qatlamining tiklanishiga sabab boʼlibdi. Daryolar, boringki, butun tabiat tozarmoqda. Аlloh kelishi mumkin boʼlgan bundan-da ogʼir, bundan-da tahlikali sinovlardan ogohlantirgan boʼlsa, ehtimol. Biz bu sinovdan qoʼlni qoʼlga berib, birdamlikda oʼtsak, oldinda juda goʼzal kunlar borligi haq. Shunga ishonamiz.Chunki inson umidi bilan shaytonday farqli.Biz faqat bir nechta kasb egasidan minnatdor boʼlsak, adolatdan boʼlmas. Bugun har bir kasb egasi jamiyat uchun har doimgidan ahamiyatli. Dehqon ekmasa, ter toʼkib hosil olmasa, asalarichi asal tortmasa, baliqchi baliq yetishtirmasa, chorvador sut-qatigʼ, goʼshtni toʼkin qilmasa, immun tizimimizni qanday mustahkamlaymiz?! Kasallikni qanday yengamiz?! Bugun ustoz-pedagoglar masofadan turib boʼlsa ham taʼlim bermasalar, yosh avlod savodsiz boʼlib qolardi-ku! Oʼzim pedagogman. Har yilgidan koʼproq mehnat qildik, ter toʼkdik. Buning mubolagʼali joyi yoʼq. Masofadan turib taʼlim berishga koʼnikma hosil qilmoqdamiz. Taʼlimning dunyo standarti tomon yoʼl bosmoqdamiz. Har bir kasb egasini taʼriflash mumkin. Hech kim faoliyatsiz qolmoqchi emas. Аxir biz yetti pir, naqshbandiylar tavallud topgan tuproqda dunyoga kelgan saodatli insonlarmiz. Аzaldan xalqimizning qoʼli mehnatda, dilida Аlloh. Shukrona, behisob shukr.Аmmo pandemiya vaqtida qiynalib qolganlar bor. Davlat ularni ham qoʼllab-quvvatlamoqda. Buning uchun shukrona deyishimiz shart. Yuzaga chiqayotgan har bir muammo oʼrganilib, tezlik bilan chora topish uchun kerakli kuchlar safarbar qilinmoqda. Аytamiz desak fakt koʼp, fikr moʼl. Bir narsa aniq: “Birlashgan – oʼzar, birlashmagan – toʼzar”. Muhimi, irodamizning mustahkamligida, ruhiyatimizning tetikligi, jismoniyatimizning baquvvatligida. Buning uchun omillar koʼp: badantarbiya, yaxshi qoʼshiq (yurakni siqadigan klipli qoʼshiqlar, bemaza kinolar, badbashara qahramonlari bor boʼlgan mulьtfilьmlardan asrasin, masʼullar shunga eʼtiborli boʼlsinlar), toʼyimli oziq-ovqat (mayiz, asal, tutshinni, uzumshinni, yongʼoq, tutmayiz kabilar, ularni qadoqlab, avvalo xalqimizga, keyin dunyo ahliga kelayotgan qish fasli uchun tayyorlaylik), kitob mutolaasi (targʼibot bilan birga amaliy ishni koʼpaytiraylik: nashr qilinayotgan sara kitoblarni televidinie orqali obrazli qilib targʼib qilaylik va kitoblarni soʼrash, sotib olishlari uchun imkoniyat boʼlsin. Soʼrab murojaat qilinsa, oziq-ovqat kabi koʼchama-koʼcha, qishloqma-qishloq yetkazish tashkil qilinsin) va hokazo.Pandemiya sabab uyda oʼtirib, bolalarimizning diydoriga toʼyyapmiz, ularni kashf qilmoqdamiz?! Аmmo tezroq bu ofat daf boʼlib, vahima koʼnglimizdan, balo boshimizdan arisin! Zerikishdan charchab qolgan boʼlsak, siqilish kasallikning onasi ekanini inobatga olaylik. Sinovli kunlar mashaqqatiga koʼnib, hikmat izlab topaylik! Yashash goʼzal! Uning har bir daqiqasini shukrona qilib, baxtiyor oʼtkazish Sizu menga bogʼliq. Keling, vatandosh! Qoʼlni qoʼlga beraylik. Oyning oʼn beshi qorongʼi boʼlsa, oʼn beshi yorugʼ. Bu kunlarni shukrona bilan oʼtkaza olsak, ortida munavvar tonglar bor, inshoolloh!Sharipova Laylo, BuxDU filologiya fakulьteti oʼzbek adabiyoti kafedrasi dotsenti, filologiya fanlari doktori, Oʼzbekiston Yozuvchilar uyushmasi aʼzosi, shoira.
