Hammamizga maʼlumki dunyo mamlakatlarida joriy qilingan koronovirus pandemiyasi, shu mamlakatlarni iqtisodiy rivojlanishiga salbiy taʼsir etib, ayniqsa odamlarni oziq-ovqat mahsulotlari bilan taʼminlanishi juda aktual boʼldi, shu munosabat bilan muhtaram Prezidentimiz har bir qarich yerdan samarali foydalanish, fermerlar kamida ikki marotaba, aholi xonadonlari tomorqasidan uch marotaba qishloq xoʼjalik ekinlaridan hosil olishni taʼkidladilar.Shu munosabat bilan 2020 yilning 20-may kuni Buxoro davlat universitetida "Qishloq xoʼjаligidа dukkаkli ekinlаrni - tuproq unumdorligi vа oziq ovqаt xаvfsizligidаgi аhаmiyati" muammo va yechimlar" mavzusidagi xorijlik hamda mahalliy olimlar ishtirokida Online vebinar tashkil etildi. Online vebinarni Buxoro davlat universiteti rektori Obidjon Xamidov kirish so'zi bilan ochib berdi. Vebinarda xorijlik olimlardan Belorusiyaning Grodno Zonal O'simlikshunoslik instituti direktori - Shevchik Sergey Nikolayevich, Ikardo tashkilotining O'zbekistondagi vakili Shuxrat Amirovich Amonov, Nijnegorod davlat qishloq xo'jaligi akademiyasi professori Titova Vera Ivanovna, mahalliy olimlardan Paxta selektsiyasi, urugʼchiligi va yetishtirish agrotexnologiyalari ilmiy-tadqiqot instituti “Mineral, organik va noanʼanaviy oʼgʼitlarni qoʼllash texnologiyalarini ishlab chiqish va ommaviy tahlillar” laboratoriyasining yetakchi ilmiy xodimi, q.x.f.d. professor Niyazaliev Begali Irisolievich, Tuproqshunoslik va agrokimyo ilmiy-tadqiqot instituti “Tuproq fizikasi va texnologiyasi” laboratoriyasining bosh ilmiy xodimi, q.x.f.d. professor - Kurvantaev Raxmon, Toshkent davlat agrar universiteti professori, b.f.n. - Namozov Xushvaqt Karaxanovich va respublika OTMlarning fan doktorlari hamda professorlari ishtirok etishdi. Qishloq xoʼjalik ekin yerlaridan samarali foydalanish, yerlar unumdorligini saqlash va oshirishda almashlab ekish tizimi muhim axamiyat kasb etadi, lekin koʼp mamlakatlarda jumladan bizda xam bu tizim ishlab chiqarishda keng joriy etilmayapti, natijada qishloq xoʼjalik yerlari asta sekin degrodatsiyaga uchrab tuproqlarni unumdorligi pasayib bormoqda, bu esa ekilgan qishloq xoʼjalik ekinlaridan rejadagi hosilni olaolmaslikka va xoʼjaliklarni iqtisodiy zarar koʼrishiga sabab boʼlmoqda.Qishloq xoʼjalik ekin yerlaridan samarali foydalanish, tuproq unumdorligini saqlab qolish, yaxshilash va oshirish, yuqori sifatli ekologik toza maxsulot yetishtirishda yangi innovatsion texnologiyalarni joriy etish bilan birgalikda, shu tuproq iqlimga mos dukkakli ekinlarni ekish, qisqa rotatsiyalarni joriy etish muhim axamiyatga ega boʼlmoqda.Dukkakli ekinlar bedani oʼrniga almashlab ekishni yangi rotatsiyasini joriy etish- bir yillik soya, mosh kabi ekinlarni ekish.Dukkakli ekinlar- soya, loviya, moshni asosiy va takroriy maydonlarga ekib, yerlarni tabiiy azot (sof holda 60-90 kg/ga) bilan boyitish bilan birgalikda, oqil va yogʼga boy donlarni olish orqali oziq-ovqat xavfsizligini taʼminlash mumkin.Dukkakli ekinlarni oʼsimliklarini poyalari oqsilga boy boʼlganligi uchun chorvachilikda muhim oziqa hsoblanadi.Dukkakli ekinlarini donlarini qayta ishlab, yogʼ-moy, qandolatchilik, sut-goʼsht sanoatida keng koʼlamda foydalanib, sifatli ekologik maxsulotlar oʼsimlik yogʼi, kolbasa, sunʼiy goʼsht, quruq sut, sir ishlab chiqarish mumkin.Parrandachilik, baliqchilik, quyonchilik va chorvachilikda ishlab chiqarilayotgan omuxta-emlarni asosiy tarkibini dukkakli don ekinlari tashkil etadi.Dukkakli ekinlar tuproq unumdorligini oshirishda beqiyosdir, ularni donlari oqsilga, yogʼga va har xil vitaminlarga boy boʼlib, insoniyat uchun oziq-ovqat xavfsizligini taʼminlashda uni ahamiyati katta, shuning uchun uni qishloq xoʼjaligida yanada keng joriy etish ularni parvarishlash, yangi navlarini yaratish davr talabi boʼlib qolmoqda.Buxoro davlat universiteti Matbuot xizmati
