Prorektorlar

	Prorektor:	Qahhorov Otabek Siddiqovich
		Ilmiy ishlar va innovatsiyalar bo`yicha prorektor, iqtisodiyot fanlari bo`yicha falsafa doktori (PhD)
	Manzil:	Buxoro shahar, M.Iqbol ko`chasi 11 uy
	Telefon:	(0 365) 221-26-92
	Faks:	(0 365) 221-27-07
	Elektron pochta:
	Qabul kunlari:	Seshanba, soat 1500 dan 1700gacha.

Ilmiy ishlar bo‘yicha prorektorning lavozim vazifalari:

• O‘zbekiston Respublikasi qonunlari, Prezident farmonlari va farmoyishlari, Oliy Majlis va Vazirlar Mahkamasining ta’lim va kadrlar tayyorlash sohasidagi qarorlarini amalga oshirishni tashkil etish;
• Davlat ta’lim standartlari asosida o‘quv, ilmiy, moliyaviy va ma’naviy-tarbiya ishlarini tashkil etish va malakali kadrlar tayyorlashni ta’minlash;
• Davlat ta’lim standartlariga muvofiq bilimlar mazmuni va tayyorgarlik darajasiga qo‘yiladigan talablar majmuasini barcha dekanlar va bo‘limlar, kafedra mudirlari va pedagog o‘qituvchilarning to‘liq bilishini ta’minlash;
• OTMning ilmiy laboratoriya, kafedra va boshqa ilmiy bo‘linmalarining faoliyatiga umumiy rahbarlik qilish va nazoratini olib borish hamda ilmiy loyihalar va grantlarni jalb etish, innovatsiyalarni joriy etish masalalarini yechish;
• O‘quv-uslubiy va ilmiy ishlar materiallarini, shu jumladan, jurnallar va ilmiy ishlar to‘plamlarini OTM xodimlari tomonidan tayyorlash va nashr etish jarayoni hamda OTMning barcha ta’lim va ilmiy faoliyat yo‘nalishlari bo‘yicha o‘quv-uslubiy va ilmiy davriy nashrlar bilan kutubxona fondini to‘ldirib turish bo‘yicha umumiy rahbarlikni olib borish;
• Ilmiy, ilmiy-amaliy anjumanlarni rejalashtirish, tashkil etish va o‘tkazishni muvofiqlashtirish hamda boshqa tashkilot va korxonalarda o‘tkaziladigan ilmiy anjumanlarda OTM professor-o‘qituvchilari va xodimlari ishtirokini ta’minlash, OTMda ilmiy maktablarni shakllanishiga ko‘maklashish, samarali ilmiy faoliyatni rag‘batlantirish ishlarini olib borish;
• OTMda magistratura, stajyor-tadqiqotchi-izlanuvchilar va katta ilmiy xodim institutlarini rivojlantirish orqali yuqori malakali ilmiy pedagogik kadrlar tayyorlanishini ta’minlash hamda OTM xodimlarining o‘z vaqtida ilmiy unvonlar olishi va ixtisoslashgan kengashlar ochilishiga ko‘maklashish;
• Iqtidorli yoshlarni qidirish, saralash va ular bilan ishlash jarayonlarini boshqarish va ularga ko‘maklashish;
• Xalqaro bo‘lim bilan hamkorlikda chet el grantlarining ilmiy tadqiqot qismi mavzusini va mazmunini shakllantirishda hamda tasdiqlashda qatnashish;
• Barcha ilmiy tadqiqot ishlari, loyihalari va grantlarni bajarish, ilmiy anjumanlarni o‘tkazish monitoringini olib borish, yuqori tashkilotlar uchun barcha zarur hisobotlarni shakllantirish va taqdim (himoya) etish;
• Talaba va stajyor-tadqiqotchi-izlanuvchilar orasidan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti, Navoiy, Beruniy, Ulug‘bek, Zulfiya va boshqa nomdagi nufuzli stipendiya sovrindorlarini tayyorlash jarayonini boshqarish;
• OTMda ilmiy faoliyatni rivojlantirish uchun zarur moddiy-texnik bazasini yaratish, tegishli ilmiy asbob-uskunalar bilan ta’minlash va taqsimlash jarayonlarini boshqarish va muvofiqlashtirish.

	Prorektor:	Kadirov Arif Maxmudovich
		Yoshlar bilan ishlash bo`yicha prorektori,pedagogika fanlari nomzodi, dotsent.
	Manzil:	Buxoro shahar, M.Iqbol ko`chasi 11 uy
	Telefon:	+998893 686-44-92
	Faks:
	Elektron pochta:	This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
	Qabul kunlari:	Seshanba, soat 1500 dan 1700gacha.

Yoshlar bilan ishlash bo`yicha prorektorining lavozim vazifalari:

• O‘zbekiston Respublikasi qonunlari, Prezident farmonlari va farmoyishlari, Oliy Majlis va Vazirlar Mahkamasining ta’lim va kadrlar tayyorlash sohasidagi qarorlarini amalga oshirishni tashkil etish;
• Davlat ta’lim standartlari asosida o‘quv, ilmiy, moliyaviy va ma’naviy-tarbiya ishlarini tashkil etish va malakali kadrlar tayyorlashni ta’minlash;
• Davlat ta’lim standartlariga muvofiq bilimlar mazmuni va tayyorgarlik darajasiga qo‘yiladigan talablar majmuasini barcha dekanlar va bo‘limlar, kafedra mudirlari va pedagog o‘qituvchilarning to‘liq bilishini ta’minlash;
• Yuksak ma’naviy-axloqiy fazilatli, mustaqil fikrlashga qodir bo‘lgan yuqori ma’lumotli, malakali kadrlar tayyorlashni ta’minlash;
• Talaba-yoshlar ongiga milliy g‘oyani singdirish, ma’naviy-axloqiy tarbiya ishlarini olib borishning amaliy, ta’sirchan mexanizmlarini shakllantirish;
• Ma’naviy-ma’rifiy jarayonni boshqarishni takomillashtirib borish;
• Ma’naviy-ma’rifiy ishlarning joriy va istiqbolli rejalarini ishlab chiqish hamda ularning qat’iy amalga oshirilishini nazorat qilish mexanizmini vujudga keltirish;
• Ma’naviy-ma’rifiy ishlar tizimi uchun zarur me’yoriy hamda uslubiy hujjatlarni, amaliy tadbirlar rejalarini ishlab chiqish;
• O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti va hukumati tomonidan qabul qilingan farmon va qarorlarni talabalarga, professor-o‘qituvchilarga o‘z vaqtida yetkazish hamda har tomonlama tushuntirishni tashkil qilish;
• Vakolatli davlat organlarining ma’naviy-ma’rifiy masalalar bo‘yicha qabul qilgan hujjatlarini oliy ta’lim muassasasi jamoasiga o‘z vaqtida yetkazish va ulardagi tadbirlarning bajarilishini ta’minlash;
• Ta’lim muassasalari professor-o‘qituvchilari va talabalari o‘rtasida jamiyatni erkinlashtirish talablariga mos ijtimoiy muhitni shakllantirish uchun kerakli sharoitlarni ta’minlash;
• Demokratik huquqiy davlat va fuqarolik jamiyati barpo etishda talabalardagi ma’naviy boqimandalik kayfiyatini yo‘qotish va ularda o‘z tafakkurini doimiy rivojlantirish ehtiyojini shakllantirish;
• Huquqiy tarbiyani amalga oshirish va huquqbuzarlikning oldini olish maqsadida huquq- tartibot idoralari bilan hamkorlikda ishlash;
• Mamlakat va xalqaro hayotga oid axborotlarni keng jamoatchilikka, pedagoglar va talabalarga yetkazish tizimini tashkil etish;
• Ma’naviy-ma’rifiy masalalarga oid ilmiy, uslubiy va amaliy adabiyotlar, qo‘llanmalar tayyorlash hamda ularni chop ettirish ishlarini yo‘lga qo‘yish;
• Ijtimoiy-gumanitar kafedralarda o‘qitiladigan fanlarni uslubiy va informatsion (adabiyot, qo‘llanma va sh.k.) ta’minlashni, professor-o‘qituvchilar salohiyati va malakasi masalalarini o‘rganish, tahlil qilish, tegishli takliflar tayyorlash;
• Ijtimoiy-gumanitar fanlardan yakuniy davlat attestatsiyasi komissiyalari tarkibini shakllantirish bo‘yicha tegishli takliflar tayyorlash;
• Talabalarning bo‘sh vaqtini mazmunli o‘tkazishni tashkil qilish. Ta’lim muassasasida talaba-o‘quvchilarning qiziqishlariga muvofiq yo‘nalishlar va ixtisosliklar, kasb-hunar turlari bo‘yicha to‘garaklar, kichik korxonalar, talaba-yoshlarning darsdan bo‘sh vaqtlarini unumli va foydali mehnat bilan band qilishga qaratilgan (haq to‘lanadigan) tuzilmalar tashkil etish;
• Ta’lim muassasasida talabalar turar joylarining sharoitlarini unda istiqomat qilayotgan talabalar talablariga har tomonlama javob berishini muntazam nazorat ostiga olish;
• Talaba-o‘quvchilar orasida badiiy adabiyotni, xususan O‘zbekistonda mustaqillik yillarida yaratilgan yuksak saviyali badiiy asarlarni o‘qish va o‘rganish ishlariga alohida e’tibor berish. Bu maqsadda badiiy asarlarning eng yaxshi talqini, tahlili va taqrizi uchun maxsus ko‘rik-tanlovlar, kitobxonlar konferensiyalari, muallif va adiblar bilan uchrashuvlar uyushtirish, g‘oliblarni rag‘batlantirish. Ta’lim muassasasi axborot resurs markazini turli badiiy, publitsistik asarlar, ilmiy-ommabop nashrlar bilan boyitib borish;
• Ta’lim muassasasi sport-sog‘lomlashtirish, maishiy xizmat, ovqatlanish, dam olish, madaniy hordiq chiqarish tizimlarining uzluksiz va sifatli ishlashini ta’minlash masalalarini nazorat qilish;
• Kam ta’minlangan, ko‘p bolali oilalardan chiqqan talabalarning moddiy ahvoli haqidagi ma’lumotlarni olish va ularni ijtimoiy muhofaza qilish bo‘yicha muntazam ish olib borish;
• Talabalarning ota-onalari, mahalliy hokimiyatlar, xayriya jamg‘armalari, mahallalar bilan fakultetlar va ta’lim muassasasining hamkorlikda olib boradigan ishlarini tashkil etish hamda nazorat qilish;
• Ko‘p nusxali va devoriy gazetalarning muntazam chiqishini ta’minlash, ularda ta’lim muassasasida ma’naviy-ma’rifiy masalalar bo‘yicha amalga oshirilayotgan ishlarni doimiy yoritib borish;
• Konkurslar, festivallar, badiiy havaskorlik to‘garaklari ko‘riklarini va olimpiadalarni muntazam o‘tkazishni tashkil etish;
• Respublika, viloyat va shahar miqyosida bo‘ladigan turli jamoat ishlarida, tadbirlarda professor-o‘qituvchilar va talabalarning faol ishtirokini ta’minlash;
• Ma’naviy-ma’rifiy va tarbiyaviy ishlar yo‘nalishlari hamda ularning samaradorligini oshirish bo‘yicha takliflar kiritish;
• Professor-o‘qituvchilar va talabalar munosabatida odob-axloq me’yorlari va yuqori muomala madaniyatini tarkib toptirish.

	Prorektor:	Rashidov O`lmas Umarovich
		Moliya-iqtisod ishlari bo’yicha prorektor.
	Manzil:	Buxoro shahar, M.Iqbol ko`chasi 11 uy
	Telefon:	(0 365) 221-30-19
	Faks:	(0 365) 221-27-07
	Elektron pochta:	This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
	Qabul kunlari:	Seshanba, juma, soat 1500 dan 1700gacha.

Prorektor vazifalari:

• O‘zbekiston Respublikasi qonunlari, Prezident farmonlari va farmoyishlari, Oliy Majlis va Vazirlar Mahkamasining ta’lim va kadrlar tayyorlash sohasidagi qarorlarini amalga oshirishni tashkil etish;
• Davlat ta’lim standartlari asosida o‘quv, ilmiy, moliyaviy va ma’naviy-tarbiya ishlarini tashkil etish va malakali kadrlar tayyorlashni ta’minlash;
• Davlat ta’lim standartlariga muvofiq bilimlar mazmuni va tayyorgarlik darajasiga qo‘yiladigan talablar majmuasini barcha dekanlar va bo‘limlar, kafedra mudirlari va pedagog o‘qituvchilarning to‘liq bilishini ta’minlash;
• Moliya-iqtisod ishlarini boshqarish va muvofiqlashtirish;
• Reja-moliya bo‘limi, buxgalteriya, marketing bo‘limi, xo‘jalik bo‘limlari ishini boshqarish va muvofiqlashtirish;
• Qurilish, ta’mirlash, obodonlashtirish va ko‘kalamzorlashtirish ishlarini tashkil etish, boshqarish va muvofiqlashtirish;
• Oliy ta’lim muassasasining mavjud moddiy-texnik bazasi imkoniyati doirasida qo‘shimcha pullik xizmatlarni (noshirlik, maishiy xizmatlar, pullik o‘qitish kurslari, ijara, homiylik, dividend va h.k.) yo‘lga qo‘yish orqali budjetdan tashqari mablag‘larni jalb qilishni kengaytirish va shu orqali professor-o‘qituvchilar va ishchi-xizmatchilarni moddiy rag‘batlantirish yuzasidan takliflar ishlab chiqish;
• Talabalarni to‘lov-kontrakt asosida o‘qitishdan tushgan budjetdan tashqari mablag‘lar va boshqa maxsus budjetdan tashqari mablag‘larni shakllantirish;
• Davlat budjeti, talabalarni to‘lov-kontrakt asosida o‘qitishdan tushgan va tadbirkorlik asosida topilgan mablag‘larning daromadlar va xarajatlar smetalarini ishlab chiqish, Moliya vazirligidan ro‘yxatdan o‘tkazish uchun tegishli vazirlik va idoralarga taqdim qilinishini ta’minlash;
• Oliy ta’lim muassasasi xarajatlar smetalarining bajarilishi, moliyaviy-xo‘jalik faoliyati, valyuta operatsiyalari hisobining yuritilishini nazorat qilish;
• Oliy ta’lim muassasasining o‘quv-laboratoriya binolari, talabalar turar joylari hamda boshqa yordamchi bino va inshootlarni kuz-qish mavsumi va yangi o‘quv yiliga tayyorlash yuzasidan chora-tadbirlar ishlab chiqish va ularning bajarilishini ta’minlash;
• Iqtisodiyotni erkinlashtirish sharoitida oliy ta’lim muassasasini moddiy-texnik bazasi holatini o‘rganib, uni rivojlantirish yuzasidan chora-tadbirlar ishlab chiqish va bajarilishini nazorat qilish;
• Investitsiyalar jalb qilish bo‘yicha faoliyatni tashkil etish;
• Mavjud bino va inshotlarni rekonstruksiya va kapital ta’mirlash ishlari loyiha - smeta hujjatlarini ko‘rib chiqib, shartnomalar tuzish, bajarilgan ishlarni qabul qilish va sifatini nazorat qilish;
• Shtat, budjet va hisob intizomiga to‘g‘ri rioya qilinishini va buxgalteriya hisobi va hisoboti nazoratini tashkil qilish;
• Budjet va budjetdan tashqari mablag‘lardan, shuningdek, kommunal xizmat turlaridan oqilona va tejamkorlik bilan foydalanish yuzasidan chora-tadbirlar ishlab chiqish va ularning bajarilishini ta’minlash;
• Oliy ta’lim muassasalarining professor-o‘qituvchilari va xodimlari mehnatiga haq to‘lash sharoitlarini yaxshilash, buxgalteriya hisobi va hisobotini rivojlantirish yuzasidan chora-tadbirlar ishlab chiqish va o‘rnatilgan tartibda amalga oshirish;
• Oliy ta’lim muassasalarining professor-o‘qituvchilari va xodimlari oylik maoshlari va talabalar stipendiyalarini o‘z vaqtida to‘lanishini ta’minlash;
• To‘lov kontrakt asosida o‘qiyotgan talabalardan o‘qish uchun to‘lovlar tushishini nazorat qilish.

	Prorektor:	Daminov Mirzoxid Islomovich
		O`quv ishlari bo`yicha prorektor, pedagogika fanlari nomzodi, dotsent.
	Manzil:	Buxoro shahar, M.Iqbol ko`chasi 11 uy
	Telefon:	(0 365) 221-26-62
	Faks:	(0 365) 221-27-07
	Elektron pochta:	daminovmThis email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
	Qabul kunlari:	Seshanba, soat 1500 dan 1700gacha.

O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor lavozim vazifalari:

• O‘zbekiston Respublikasi qonunlari, Prezident farmonlari va farmoyishlari, Oliy Majlis va Vazirlar Mahkamasining ta’lim va kadrlar tayyorlash sohasidagi qarorlarini amalga oshirishni tashkil etish;
• Davlat ta’lim standartlari asosida ta’lim jarayonini tashkil etish va malakali kadrlar tayyorlashni ta’minlash;
• Davlat ta’lim standartlariga muvofiq bilimlar mazmuni va tayyorgarlik darajasiga qo‘yiladigan talablar majmuasini barcha dekanlar, kafedra mudirlari va pedagog o‘qituvchilarning to‘liq bilishini ta’minlash;
• Mutasaddi yuqori tashkilotlarning buyruqlarini, farmoyishlari va ko‘rsatmalarini, o‘quv jarayonlariga oid masalalar bo‘yicha OTMsi Ilmiy kengashi qarorlari va rektor buyruqlarining bajarilishini tashkil qilish;
• Ilg‘or mamlakatlar ta’lim tizimining rivojlanish tendensiyalarini o‘rganish, “Ta’lim to‘g‘risida”gi qonun, “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” va boshqa ta’limga oid qonunlar ko‘rsatilgan vazifalarni amalga oshirish borasidagi uslub va vositalarni ishlab chiqish va ularning amalga oshirilishini ta’minlash;
• O‘quv-tarbiya jarayonida o‘qitishning ilg‘or shakllarini, shu jumladan masofadan turib o‘qitish, yangi pedagogik va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish va ulardan samarali foydalanishni tashkil etish;
• Uzluksiz ta’lim tizimi uchun yangi avlod o‘quv adabiyoti yaratish konsepsiyasi talablariga muvofiq darsliklar va o‘quv-metodik adabiyotlar yaratilishi, tarjima qilinishini tashkil etish;
• O‘quv rejalarini takomillashtirish bo‘yicha takliflar tayyorlash; darsliklar, o‘quv qo‘llanmalarni tayyorlash bo‘yicha ishlarni tashkil etish;
• Pedagog kadrlar va mutaxassislar tayyorlash, ularni qayta tayyorlash va malakasini oshirishni tashkil etish;
• Barcha ta’lim yo‘nalishlarini o‘quv reja va dasturlari bilan ta’minlash;
• O‘quv-uslubiy kengashga rahbarlik qilish, o‘quv jarayonini ta’minlaydigan bo‘limlar, dekanatlar ishlarini muvofiqlashtirish, tashkil etish va nazorat qilish;
• O‘quv uslubiy bo‘limlar, fakultet va kafedralar ish rejalarini tasdiqlash va ularning bajarilishini nazorat qilish;
• Talabalarning o‘quv va ishlab chiqarish amaliyotini, shuningdek, darslik, o‘quv-uslubiy majmualar ta’minoti bo‘yicha nashriyot ishlarini tashkil etish;
• O‘tilayotgan darslarning sifatini oshirish, professor-o‘qituvchilarning shaxsiy rejalari bajarilishini nazorat qilish va ta’minlash;
• O‘quv va uslubiy konferensiyalarni tashkil etish, OTMsi uslubiy kengashi va pedagogik mahoratni oshirish ishlariga rahbarlik qilish, ilg‘or uslubiy tajribalarni umumlashtirish;
• Talabalarni Respublika va xalqaro miqyosdagi olimpiada tanlovlariga maqsadli tayyorlash, olimpiada natijalarini tahlil qilish, Prezident va davlat stipendiyalariga tayyorlash ishlarini uzluksiz shaklda tashkil etish va boshqarish;
• Ustoz-shogird an’analari asosida ta’lim jarayonlarini tashkil etish va boshqarish, talabalar bilimini baholashning zamonaviy reyting tizimlarini tatbiq etish, ularning bilimlarini ob’ektiv baholashni tashkil etish;
• Fanlarni o‘zlashtira olmayotgan talabalarni OTMsidan chetlashtirish, uzrli sabablar bilan o‘qishdan chetlashtirilganlarni qayta tiklash, talabalarni kursdan kursga o‘tkazish, stipendiya tayinlash ishlarini nazorat va tashkil etish;
• O‘quv mashg‘ulotlari jadvalini tuzish, tasdiqlash va bajarilishini nazorat etish, kafedralarga o‘quv yuklamalarini taqsimlashni tashkil etish, yillik hisobotlarni tahlil qilish va o‘quv jarayonini takomillashtirish bo‘yicha takliflar ishlab chiqish;
• Talabalar mustaqil ta’lim olishlari uchun zamonaviy usul va vositalarni tatbiq etish, kerakli sharoitni barpo etish;
• Professor-o‘qituvchilar va o‘quv ishiga yordamlashuvchi xodimlar shtatlari bo‘yicha takliflarni ishlab chiqish, kafedralar, bo‘limlarni malakali kadrlar bilan ta’minlash ishlarini tashkil etish;
• Bo‘sh lavozimlarga tanlov asosida ishga qabul qilish, stajyor-tadqiqotchi-izlanuvchi-izlanuvchilar va magistrlarni ishga olib qolish bo‘yicha takliflar tayyorlash, professor-o‘qituvchilar tarkibini yaxshilash va malakasini oshirish rejalarini ishlab chiqish va amalga oshirishga rahbarlik qilish;
• O‘quv xonalaridan unumli foydalanish, auditoriya va laboratoriyalarni texnik jihozlashni takomillashtirish masalalarini ishlab chiqish;
• Birinchi kursga talabalikka qabul qilish ishlarini tashkil qilish, dekanlarning talabalarni o‘qishdan chetlashtirish, akademik ta’til berish to‘g‘risidagi takliflarini ko‘rib chiqish;
• Talabalar amaliyotlarini tashkil etish va shu maqsadda korxona va tashkilotlarning rahbarlari bilan doimiy aloqa o‘rnatish, o‘quv ishlarining ishlab chiqarish korxonalari bilan integratsiyasini tashkil etish;
• O‘quv-uslubiy hisobotlarni belgilangan shakllarda rektoratga taqdim etishni ta’minlash, maxsus sirtqi bo‘lim talabalari uchun davlat andozasi asosida o‘quv rejalarini tayyorlash va tegishli tartibda tasdiqlash, qayta ko‘rib chiqish, takomillashtirish;
• Fakultetlarda o‘quv-uslubiy majmualar ta’minotini tashkil etish, boshqarish, o‘quv jarayonlarini samarali va sifatli tashkil etish, mutasaddi kafedralar faoliyatini nazorat etish;
• O‘quv intizomini buzgan pedagoglarga nisbatan chora ko‘rish, ular bilan shartnomani bekor qilish bo‘yicha takliflar tayyorlash;
• Ta’lim mazmunini takomillashtirish, mutaxassis-kadrlarni xalqaro talablar asosida tayyorlashni ta’minlash maqsadida xorij mamlakatlarning turdosh oliy ta’lim muassasalari bilan hamkorlikda fakultet, kafedralar tashkil etish bo‘yicha takliflar tayyorlash;
• Kafedralar va fakultetlarning yillik faoliyati hisobotlarini o‘tkazish, tahlil qilish va xulosalar chiqarish, professor-o‘qituvchilarning o‘quv-uslubiy faoliyatini zamonaviy usullarda baholashni amalga oshirish;
• Oliy ta’lim muassasalari bilan o‘quv-uslubiy yo‘nalishda doimiy hamkorlikni amalga oshirish, konferensiya, seminarlarda professor-o‘qituvchilarning faol ishtirokini ta’minlash, mahalliy hokimiyatlar bilan hamkorlikda ishlash;
• O‘rnatilgan tartibda oliy ta’lim muassasasining yillik reytingini aniqlash, tahlil qilish, faoliyatni takomillashtirishga oid ishlarni amalga oshirish;
• Oliy ta’lim muassasasini o‘rnatilgan tartibda doimiy ichki attestatsiyadan o‘tkazish, tashqi attestatsiyaga tayyorlash va o‘tkazishda faol ishtirok etish.